وقتی از تهران و نخستین پژوهش‌های میدانی علمی برای ثبت هویت تهران یاد می‌کنیم، بی‌شک دکتر حسین کریمان از نخستین نام‌هایی است که پدیدار می‌شود. خواندن قصه زندگی این پژوهشگر و خدماتش به ثبت هویت تهران خالی از لطف نیست.

همشهری آنلاین- بهاره خسروی: این استاد دانشگاه،نویسنده و پژوهشگر سرشناس تاریخ و جغرافیای تاریخی تهران، ری و شمیرانات در محله سادات روستای آهار در قصران شمیرانات متولد شد.دکتر کریمان برای ادامه تحصیل در مقاطع ابتدایی و متوسطه راهی تهران شد و در رشته زبان ادبیات فارسی دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد. به گفته همایون عبدالرحیمی، تهران‌پژوه، این محقق برجسته کشور سفرهای مطالعاتی زیادی به کشورهای ژاپن، آلمان، انگلستان، اروپای شرقی و کشورهای عربی داشت و حاصل بازدیدهایش از مراکز علمی، فرهنگی و تاریخی چاپ یادداشت و سفرنامه‌هایی جالب در قطع جیبی است که به‌نوعی زمینه‌ای محسوب می‌شود برای بازشناختن گرایش ممتاز او به کار کردن و کند و کاو در پیشینه پهنه تهران تاریخی.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

عبدالرحیمی مهم‌ترین ویژگی دکتر کریمان را همنشینی با علما و ادبای مطرح معاصر عنوان می‌کند و معتقد است همین رفاقت کمک فراوانی به سندیت و اعتبار علمی آثارش در حوزه هویت تهران، ری، شمیرانات کرد: «استاد کریمان دو سال بعد از تدریس در مدارس تهران در پاییز سال ۱۳۲۴ از تهران به قم و دبیرستان حکیم نظامی رفت و حضور در این شهر بهترین فرصت بود تا او از محضر درس آیات عظام بروجردی، سید محمد کوه‌کمره‌ای (حجت)، صدر، خوانساری، شریعتمدار استرآبادی و محمدصادق نصیری سرابی بهره‌مند شود و حاصل بازدید و مشاهده میدانی از کوچه به کوچه شهر قم، تهیه نقشه‌ای از این شهر بود که می‌توان آن را در امتداد جنس کارش در تهران‌پژوهی محسوب کرد.»

این تهران‌پژوه درباره آثار و تحقیقات دکتر کریمان در حوزه تهران می‌گوید: «او نخستین کسی بود که در آثارش به‌ویژه کتاب‌هایی که درباره تهران‌ نوشت از منابع علمی و میدانی استفاده کرد. همچنین در همه آثارش اطلاعات کامل اثر، از نام مؤلف، مترجم، مؤسسه نشر، چاپخانه و مراجع و منابع را کامل ذکر می‌کرد. کتاب‌ها و تألیفات او از مهم‌ترین و جامع‌ترین منابع تحقیقات پژوهشگران در حوزه تهران است.»

به گفته همایون عبدالرحیمی، ری باستان در ۲ جلد، آثار بازمانده از ری قدیم، قصران در ۲ جلد، تهران در گذشته و حال، عناوین کتاب‌هایی است که از جمله منابع معتبر تهران‌شناسی به یادگار مانده از نخستین پژوهشگر هویت کهنه پایتخت ما به حساب می‌آید.