همشهری آنلاین-شهره کیانوش‌راد: در دوره پهلوی قالی‌های اعلاء و بی‌نظیری به همت دستان پرتوان ۲هنرمند بافته شد؛ عبدالمحمد و علیخان عمواوغلی، فرزندان محمد عمواوغلی بودند که راه پدر در زمینه فرش‌بافی را ادامه دادند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
بافت بزرگترین قالی دربار به علیخان واگذار شده بود. یکی از معروف‌ترین قالی‌های منصوب به او به دیوار پشت میز سلطنت محمدرضا پهلوی نصب شده بود و دیگری به ابعاد ۴در۳مترمربع در ساختمان اتاق کنفرانس بانک ملی است.
تورج‌ژوله، محقق و کارشناس فرش درخصوص فرش‌های عمواوغلی می‌گوید: «اگر از هر کدام از آثار عمواوغلی یک گل کوچک در سطح نقشه فرش حذف شود، مثل یک حفره در سطح فرش خودش را نشان می‌دهد و همه چیز نقشه به‌هم می‌خورد. معیار عمومی‌ای که برای بافت فرش خوب باید درنظر گرفت در فرش عمواوغلی وجود دارد و بعد از آنها کسی نتوانست کار فرش را به خوبی ادامه دهد.»
حفظ هویت فرش ایرانی
بین فرش‌های عمواوغلی و فرش‌های دوره صفوی حلقه‌های اتصالی وجود دارد. در واقع می‌توان گفت عمو اوغلی هویت فرش ایرانی را زنده نگه داشته است. بزرگترین فرش عمواوغلی با طرح شیخ صفی در ناهارخوری بزرگ کاخ ملت مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد در معرض دید علاقمندان قرار داده شده است. این فرش در اندازه ۱۴۵ مترمربع بافته شده است. رنگ این قالی‌ها سورمه‌ای یا کرم و نقشه آنها افشان است.
استفاده از طرح قالی روی سقف یکی از هنرهایی است که در کاخ سبز مجموعه سعدآباد دیده می‌شود. نصرالله حدادی، تهران پژوه درباره چگونگی هماهنگی فرش و سقف در کاخ شهوند موزه سعدآباد می‌گوید: «نمونه طرح فرشی که در کاخ شهوند پهن شده است را در سقف هم به صورت آینه کاری مشاهد می شود. به طور حتم میان آینه کار و بافنده فرش از قبل هماهنگی وجود داشته و طراح با در نظر گرفتن این موضوع نقشه را طراحی می کرده است. از آنجا که نور به آینه تابیده می شده این احتمال وجود دارد که فرش به گونه‌ای پهن می شده که با طرح سقف هماهنگ و منطبق باشد. بنابراین جزییات نقشه فرش بر سقف تابیده می شده است. در هر صورت هنر فرشبافان و طراحان نقشه قالی زیبایی خیره کننده ای در کاخ موزه های تهران است و این هنر زیبا را به خصوص در کاخ سبز می توان تماشا کرد.»
هدیه به آستان امام رضا(ع)
یکی از آخرین بافته های استاد علیخان، قالی بزرگ مجلس سناست. علیخان سرانجام در سال ۱۳۳۶ هـ.ش در سن ۶۵ سالگی به دیار باقی شتافت و او را با احترام فراوان در صحن عتیق حرم مطهر امام رضا (ع) به خاک سپردند. عمواغلی‌ها به دلیل شوق وافری که به آستان پر مهر حضرت رضا (ع) داشتند، تعدادی از بافته های خود را وقف بارگاه امام رئوف کرده اند.