دلیل این دست و دلبازی شورای پول و اعتبار هم بحران نقدینگی ذکر شده است.
سالهاست که این غول و غول دیگر (سایپا) مردم و دولت را سرکیسه میکنند و همواره هم مدعی و طلبکار هستند. حال چگونه است که با این شرایط شورای پول و اعتبار مبلغ 10هزار میلیارد ریال (بیش از یک میلیارد دلار) را به ایرانخودرو اختصاص میدهد، جای بسی تأمل دارد.
آیا واقعا اقتصاد کشور به حضور چنین غولی نیاز دارد؟ اعضای محترم شورای پول و اعتبار که قطعاً (امیدوارم) باید افرادی متخصص در زمینه اقتصاد باشند، چه هدفی را دنبال میکنند؟ اصول اقتصادی حکم میکند که یک تولیدکننده تا زمانی میتواند در بازار حضور داشته باشد که بتواند کالا و خدمتی را تولید کند که با سود مناسب، مشتری و مصرفکننده خود را پیدا کند و در غیر این صورت جای خود را به دیگران میدهد. در چنین شرایطی است که یک کشور قادر خواهد بود تا با تکیه بر مزیتهای نسبی اقتصادی، کالاها و خدماتی را تولید کند که هم اقتصاد کلان کشور و هم مردم بهعنوان مشتریان و فعالان شغلی نفع ببرند.
گاهی لازم است که بهطور منطقی، برنامهریزی شده و هدفمند و در یک دوره زمانی معین (معمولا کوتاه مدت) از تولیدکنندگان خاص حمایتهایی صورت گیرد تا بتوانند تواناییها و مزیتهای (احتمالاً نهفته) خود را بروز دهند.
لازمه این حمایتها این است که اولاً هدفمند و برنامهریزی شده و در دوره زمانی کوتاهمدت باشد و علاوه بر این بهطور بالقوه توانایی و مزیت نسبی در حمایتشونده وجود داشته باشد.
متأسفانه بهرغم وجود این ویژگیها در صنعت خودروی کشور، مدیریت غلط و سیاسی این صنعت در طول 2 دهه گذشته از حمایتهای همهجانبه و بیحد و حصر انجام شده همواره سوءاستفاده کرده و تمام فرصتهای اعطایی را بر باد داده است.
به هر حال، هدف این نوشتار مختصر این نیست که وارد جزئیات و تحلیل دقیق اقتصادی و مدیریتی صنعت خودروسازی ایران شویم که البته درصورت لزوم میتوان بهصورت مستدل و کارشناسانه بحث کرد که صنعت خودروسازی ایران در طول 2دهه گذشته همواره سرباری برای اقتصاد کشور و تخریبکننده جان و مال و آرامش ایرانیان و محیطزیست کشور بوده است.
به هر حال، در اینجا فعلا به همین نکته اکتفا میشود که ایران خودرو و سایپا 2غول به معنای واقعی واژه هستند که سالهاست ورشکستهاند و هر حمایتی از این دو غول، آنها را بیرحمتر و ویران کنندهتر میسازد، بنابراین بهجای تزریق پول و منابع کشور و مردم بهتر است که راه چارهای اساسی و بنیانی اندیشید.
راستی آیا میدانید که فرانسه با یک میلیارد دلار (معادل همین کمکی که شورای پول و اعتبار به ایران خودرو کرده است) یک کارخانه تولید ال90 در هندوستان راهاندازی کرد؛ در حالیکه این تنها یک بخش کوچک از تمام حمایتهایی است که دولت از ایران خودرو کرده است. شاید روزی بیدار شدیم، شاید.
*عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی