به گزارش همشهری آنلاین، شیر به طور مستقیم در رشد و توسعه استخوان و بافت ماهیچه‌ای نقش دارد. حالا نتایج ارزشیابی برنامه شیر وزارت بهداشت در مدارس هم بار دیگر این مساله را تایید کرده است. بر اساس اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت حدود ۶۰ هزار دانش‌آموز ابتدایی مورد بررسی قرار گرفتند و شیوع کوتاهی قد در این کودکان از ۳.۸ درصد قبل از اجرای برنامه به ۲.۷ درصد در انتهای برنامه کاهش پیدا کرده است. به تاکید متخصصان شیر به دلیل دارا بودن کلسیم، ویتامین A، ویتامین D و برخی از ویتامین‌های گروه B -که همگی در رشد کودک تاثیر زیادی دارند- یکی از بهترین خوراکی‌ها برای مصرف روزانه کودکان است.
توزیع شیر با ۴ هزار میلیارد
بر اساس اعلام احمد اسمعیل‌زاده، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، برنامه شیر مدرسه در سال گذشته با دستور شهیدرئیسی در مدارس ابتدایی دولتی کشور انجام و بودجه‌ای معادل ۴ هزار میلیارد تومان برای اجرای آن تخصیص داده شد. توزیع شیر رایگان هم در مدارس ابتدایی دولتی دو بار در هفته صورت گرفت.
به گفته این مسئول، در ارزشیابی برنامه شیر رایگان مدرسه که از سوی کارشناسان تغذیه مراکز خدمات جامع سلامت در سطح مدارس ابتدایی انجام شد، حدود ۶۰ هزار دانش‌آموز در مقطع ابتدایی در دو نوبت (قبل یا ابتدای توزیع رایگان شیر در مدرسه و در پایان سال تحصیلی بعد از اجرای برنامه) مورد بررسی قرار گرفتند. بررسی وضعیت بدنی (تن سنجی)، ارزیابی و سوالاتی مربوط به دانش، آگاهی و رضایتمندی هم در طول اجرای این برنامه انجام شد.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در این باره تاکید می‌کند: برنامه شیر مدرسه در بهبود وضعیت تغذیه کودکان در کشور و در زمینه فرهنگسازی مصرف شیر و لبنیات در جامعه مؤثر است.امیدواریم با تخصیص منابع لازم این برنامه در سال های آتی نیز استمرار داشته باشد. بر این اساس یافته‌های حاصل از این ارزشیابی در اختیار دبیرخانه شورایعالی سلامت و امنیت غذایی، همچنین وزارت آموزش و پرورش قرار گرفته تا از یافته‌ها مطلع شده و پیگیر اجرای طرح در طی سال‌های آینده باشند.
کارنامه طرح توزیع شیر رایگان در مدارس
- میانگین سنی کودکان: حدود ۹ سال
- میانگین نمایه توده بدنی کودکان: ۱۷.۵ کیلوگرم
- جمعیت دانش‌آموزان مورد بررسی: ۶۰ هزار نفر
- جنسیت: ۶۵ درصد دختران و ۳۵ درصد پسران
- کاهش شیوع کوتاهی قد در کودکان: از ۳.۸ پیش از آغاز طرح به ۲.۷ در انتهای طرح
- رضایتمندی: ۹۰ درصد شرکت‌کنندگان در این طرح از طعم و زمان توزیع شیر در مدارس، اظهار رضایت کردند
- فرهنگسازی: با اجرای این برنامه دانش و آگاهی کودکان در مورد مصرف شیر و اثرات مفید آن بر روی سلامت حدود ۵ تا ۱۰ درصد افزایش پیدا کرده است.
رشد قدی کودکان
۲ عامل در کوتاهی قد کودکان دخالت دارد، ژنتیک: (برآیند قد پدر و مادر) و محیط (تغذیه یا برخی بیماری‌های خاص مانند التهاب روده یا کم‌کاری تیروئید). برای این بدانید کودکان در دوره‌های مختلف چقدر باید افزایش قد داشته باشند، این میانگین عددی را در ادامه بخوانید.
- تا یک سالگی ۷۵ سانتیمتر
- تا ۲ سالگی ۱۲ سانت به قد اضافه می‌شود
- در ۳ سالگی ۷ تا ۸سانت دیگر رشد معمول وجود دارد
- از ۴سالگی تا اوایل سن بلوغ هر سال ۶ تا ۷ سانت به قد اضافه می‌شود
- در سن بلوغ طی دو سال ۱۸ تا ۲۵ سانتیمتر افزایش قد
- نکته: بیشترین سرعت رشد قدی کودکان در دوران بلوغ اتفاق می‌افتد. سن پایان بلوغ پسران ۱۶ سال و دختران ۱۴ سال است.
خوراکی‌های مفید برای افزایش قد
با وجود که شیر به طور مستقیم در رشد و توسعه استخوان و بافت ماهیچه‌ای نقش دارد اما خوراکی‌های دیگری هم هستند که باید در رژیم غذایی روزانه کودکان گنجانده شود.
- پروتئین: گوشت‌های بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، محصولات لبنی، حبوبات و آجیل
- کلسیم: محصولات لبنی شامل شیر، پنیر و ماست یا بادام
- میوه و سبزیجات: اسفناج، بروکلی، هویج و میوه‌هایی از جمله موز، پرتقال، هندوانه و سیب
- غلات کامل: نان سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای و جوی دو سر
میزان مجاز مصرف شیر
همانقدر که مصرف روزانه شیر برای کودکان اهمیت دارد، افزایش مصرف هم می‌تواند مشکلاتی را برای آنها به وجود بیاورد.
طبق گفته متخصصان هر کودک بالای ۲ سال باید روزانه بین ۲ تا ۲.۵ لیوان (۵۰۰ میلی‌لیتر) شیر گاو مصرف کند. اما برخی والدین به اشتباه تصور می‌کنند اگر فرزند آنها به مقدار بیشتری شیر مصرف کند، سالم‌تر می‌ماند و پروسه رشد او سریع‌تر طی می‌شود. مقدار مصرف روزانه شیر برای کودکان نباید بیشتر از 500 میلی‌لیتر باشد، به این دلیل که ممکن است به سیستم گوارش او آسیب بزند و منجر به یبوست در او شود یا باعث ایجاد حس سیری در کودک شود، بنابراین دیگر اشتهایی برای مصرف سایر غذاهای مقوی و ضروری را نخواهد داشت. نوشیدن شیر گاو قبل از ۱۲ ماهگی هم ممنوع است چون می‌تواند منجر به اختلال در جذب آهن و کم خونی شود