به گزارش همشهری آنلاین، ایادیل ساپاربکوف، سرپرست گروه اضطرارهای بهداشتی سازمان جهانی بهداشت در غزه و کرانه غربی، گفت که ویروس فلج اطفال یا پولیوی مشتق از واکسن نوع ۲ در نمونه‌های محیطی برداشته از فاضلاب در غزه در شهرهای خان‌یونس و دیرالبلح شناسایی شده است.
به گفته او خطر شیوع ویروس پولیوی مشتق از واکسن به علت وضعیت وخیم بهداشتی آب در این منطقه و همچنین خطر بالای انتشار این ویروس به کشورهای دیگر و در سطح بین‌المللی وجود دارد.
او گفت که قرار است کارکنان سازمان جهانی بهداشت و صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) برای ارزیابی خطر مربوط به شناسایی ویروس فلج اطفال در غزه برای گردآوری نمونه‌های مدفوع انسانی وارد غزه شوند و پس از تکمیل این ارزیابی توصیه‌های لازم درباره ضرورت واکسیناسیون عمومی و نوع واکسن لازم و گروه تخریب زیرساخت‌ها امکان شیوع را فراهم کرده است سنی که باید واکسینه شوند،اعلام خواهد شد.
تخریب زیرساخت‌ها امکان شیوع را فراهم کرده
تا به حال هیچ موردی از فلج کودکان ناشی از این ویروس گزارش نشده است، اما با توجه به وضعیت آشوب‌زده در نوار غزه ممکن است مواردی از بیماری وجود داشته باشند که شناسایی نشده‌اند. جنگ در غزه پایش همه بیماری‌ها از جمله فلج اطفال را به شدت مختل کرده است.
فقط درصد اندکی از کودکانی که ویروس فلج اطفال یا پولیو مبتلا می‌شوند، فلج می‌شوند، اما هر چه شیوع بزرگتر باشد، خطر رخ دادن چنین مواردی بیشتر است.
کریستین لیندمه‌یر سخنگوی سازمان جهانی بهداشت در این باره گفت که هزاران کودک زیر پنج سال در مغرض خطر دچار شدن به فلج اطفال هستند و امکان انتشار بین‌المللی ویروس را هم نمی‌توان رد کرد.
مقامات سازمان جهانی بهداشت می‌گویند آنالیز ژنتیکی ویروس یافت‌شده نشان می‌دهد که این ویروس با سویه‌ای از ویروس که در نیمه دوم سال ۲۰۲۳ در مصر در حال گردش بود، مربوط است و ممکن است در اوائل سپتامبر ۲۰۲۳ از مصر وارد غزه شده باشد.
از هنگام شروع جنگ هفتاد درصد از تاسیسات آب و فاضلاب در غزه به شدت آسیب دیده‌اند و حدود ۳۴۰ هزار تن از پسماندهای جامد در نزدیکی یا در درون محل‌ها یپرجمعیت انباشته شده‌اند.در منطقه المواصی، ناحیه به اصطلاح امن در غرب خان یونس به ازای هر ۴۱۳۹ نفر فقط یک توالت وجود دارد.
مقامات بهداشت عمومی و گروه های امدادی می گویند که بدون خدمات بهداشتی مناسب، جمعیت غزه به ویژه در برابر شیوع این بیماری آسیب‌پذیر است.
ساپاربکوف گفت: «من به شدت نگران شیوع بیماری در غزه هستم. و مشکل فقط فلج اطفال یا پولیو نیست، شیوع‌های بیماری‌های واگیردار گوناگون ممکن است رخ دهد.»
چطور ویروس فلج اطفال منتقل می‌شود؟
ویروس فلج اطفال یا پولیو که عمدتاً از طریق مدفوعی-دهانی منتشر می‌شود- یعنی از طریق تماس با مدفوع کودک آلوده یا مصرف آب یا غذای آلوده شده با مواد مدفوعی. ویروس پولیو یک ویروس بسیار واگیر است که می‌تواند به دستگاه عصبی مرکزی حمله کند و باعث فلج شود. این بیماری عمدتاً کودکان زیر ۵ سال را مبتلا می‌کند.
ویروسی که در غزه یافت شده ویروس وحشی فلج اطفال نیست، بلکه نوع دوم ویروس فلج اطفال مشتق از واکسن است که به همان اندازه ویروس وحشی خطرناک است. این گونه‌های ویروس در مناطقی که میزان واکسیناسیون در آنها پایین است، ظهور می‌کنند. در چنین شرایطی امکان انتقال ویروس زنده ضعیف‌شده مورد استفاده در واکسن خوراکی فلج اطفال (OPV) از کودکی به کودک دیگر و بازیابی توانایی آن در انتشار و فلج کردن فراهم می‌شود.
ویروس واکسن نوع دوم از سال ۲۰۱۶ از برنامه‌های ایمن‌سازی معمول در جهان حذف شد، بنابراین با وجودی که میزان واکسیناسیون بر ضد فلج اطفال پیش از اکتبر ۲۰۲۳ در غزه در وضعیت «مطلوبی» بود، کودکان در غزه در مقابل این سویه خاص محافظت خوبی ندارند.
واکسیناسیون عمومی کودکان باید انجام شود
وزارت بهداشت غزه خواستار توقف فوری تهاجم رژیم صهیونیستی شده است و می‌گوید ظهور ویروس فلج اطفال نتیجه مستقیم تخریب زیرساخت‌ها در این منطقه است و تاسیسات آب و فاضلاب در آن باید بازسازی شوند.
از طرف دیگر وزارت بهداشت غزه و همکاران بین‌المللی آن در جستجوی راه‌هایی برای واکسیناسیون هزاران کودک در میانه جنگ بی‌امان هستند. راه حل در این مورد واکسیناسیون سریع و گسترده کودکان با واکسنی است که به طور خاص «ویروس پولیوی مشتق از واکسن نوع دوم» را هدف قرار می‌دهد، بعنی واکسن جدید خوراکی فلج اطفال یا OPV2. مقامات بهداشتی می‌گویند واکسیناسیون در مناطق درگیر جنگ فعال ممکن نخواهد بود، اما دست کم کودکان در اردوگاه‌ها، پناهگاه‌ها و تاسیسات بهداشتی که به طور کامل یا نسبی کار می‌کنند، باید واکسینه شوند.