همشهری آنلاین – گروه سیاسی: با اینکه هراس فزاینده تل‌آویو و واشنگتن از حمله ایران بیش از هر چیز نشان‌دهنده توان راهبردی ایران در برقراری موازنه منطقه‌ای است، برخی می‌کوشند این گونه القا کنند که ترور رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران از ضعف توان بازدارندگی ایران ناشی می‌شود؛ رویکردی که به‌طور قطع، خواسته یا ناخواسته، تکمیل‌کننده پروژه دشمن برای مواجهه با قدرت‌یابی فزاینده جمهوری اسلامی در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد بود.
در چنین شرایطی به نظر می‌رسد طی روزهای اخیر خودتحقیرها باز هم به میدان آمده‌اند و به‌جای متهم کردن جنایت دشمن، در حال تخریب ساختار امنیتی کشور هستند؛ رویه‌ای مسبوق به سابقه که حکم دو لبه قیچی را دارد و یک سوی آن «دشمنی کردن» است و سمت دیگرش «خودتحقیری». در این میان اما طی سال‌های اخیر بارها شاهد نمونه‌های متعددی از در پیش گرفتن رویه خودتحقیری هنگام بروز رخدادهای امنیتی بوده‌ایم که در ادامه به بررسی بخشی از آنها می‌پردازیم.
خودزنی از طریق خودتحقیری
در پیش گرفتن رویکرد خودتحقیری در مواجهه با وقایعی مانند آنچه در ماجرای ترور شهید هنیه ازسوی برخی شاهد بودیم مضرات و آسیب‌های بسیاری به‌دنبال دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود.
۱- ایجاد مانع در مسیر واکنش مناسب با سلب اعتماد
۲- القای روایت بی‌اعتمادکننده از ماجرا به افکارعمومی
۳- آسیب زدن به همگرایی و انسجام سیاسی – اجتماعی کشور
۴- ایجاد دوصدایی در کشور
۵- حرکت ناخواسته در مسیر سلب اعتماد جامعه نسبت به حاکمیت
۶- ایجاد مانع در مسیر درست دیدن وقایع جاری
۷- به دست دادن تحلیل فانتزی از صحنه نزاع
۸- نادیده گرفتن مقتضیات عرصه جنگ با رژیم صهیونیستی
۹- زیر سؤال بردن بازدارندگی ایران
۱۰- نادیده گرفتن نقش‌آفرینی منطقه‌ای و بین‌المللی ایران در مواجهه با رژیم صهیونیستی
۱۱- برداشت اشتباه از مناسبات قدرت در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی
۱۲- عدم برخورد راهبردی با تحولات جاری
۱۳- ندیدن رفتار منفعلانه طرف مقابل
۱
ترور شهید فخری‌زاده
تاریخ: ۷ آذرماه ۱۳۹۹
متهم: رژیم صهیونیستی
واکنش ایران: به گفته برخی مقام‌های امنیتی ایران، جمهوری‌اسلامی با طراحی یک عملیات خاص امنیتی انتقام این ترور را گرفته است.
مصادیق خودتحقیری:
- زیرسؤال بردن دستگاه‌های امنیتی ازسوی برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی
- استفاده از هشتگ‌هایی از قبیل «نفوذ» و «نفاق» در پست‌های برخی چهره‌های سیاسی که کنایه‌ای به عملکرد دستگاه‌های امنیتی بود.
- اظهارنظرهای برخی مقام‌های دولتی از دیگر نمودهای خودتحقیری دراین ماجرا بود. به‌عنوان مثال، علی ربیعی، سخنگوی وقت دولت در نشست‌خبری خود با رسانه‌ها گفت: «محل وقوع ترور پیش‌بینی شده بود و با کمی دقت می‌توانستیم این جنایت را ناکام بگذاریم.»
۲
انفجار گلزار شهدای کرمان
تاریخ: ۱۳ دی‌ماه ۱۴۰۲
متهم: عوامل انتحاری داعش شاخه خراسان
واکنش ایران: سپاه پاسداران با حمله موشکی برخی پایگاه‌های گروهک تروریستی جیش‌الظلم را در خاک پاکستان هدف قرار داد.
مصادیق خودتحقیری:
- برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی به‌جای متهم کردن تروریست‌ها، دستگاه‌های امنیتی را زیرسؤال بردند.
- برخی چهره‌های سیاسی داخل کشور به‌جای تبیین ابعاد مختلف حادثه، دستگاه‌های مربوطه را به «کوتاهی امنیتی» متهم کردند و خواستار برخورد با دستگاه‌ها و مقام‌های مربوط شدند.
- برخی چهره‌های معاند، مانند علی کریمی، شرکت‌کنندگان در مراسم سالگرد شهید سلیمانی را تمسخر کردند و دلیل حضور آنان را «گرفتن غذای نذری» عنوان کردند.
- برخی دیگر از معاندان، مانند مسیح علی‌نژاد، این اقدام تروریستی را «صحنه‌سازی حکومت برای مظلوم‌نمایی» قلمداد کردند.
۳
ترور سردار سیدرضی موسوی
تاریخ: ۴ دی‌ماه ۱۴۰۲
متهم: رژیم صهیونیستی
واکنش ایران: نیروی هوافضای سپاه پاسداران در جریان حمله گسترده موشکی مواضع و اهداف تروریستی در منطقه اقلیم کردستان عراق و سوریه را هدف قرار داد.
مصادیق خودتحقیری:
- برخی رسانه‌ها داخلی با برجسته‌نمایی نقش نفوذی‌ها در ترور سردار سیدرضی موسوی، از مستشاران نظامی ایران در سوریه، به‌جای متهم کردن تروریست‌ها، به‌خودتحقیری نسبت به بازدارندگی امنیتی ایران در مقابل رژیم صهیونیستی روی آوردند.
- برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی پاسخ موشکی ایران به ترور شهید سیدرضی موسوی را «اقدام نمادین» عنوان کردند که اثری نخواهد داشت.
- برخی چهره‌های سیاسی و فعالان مجازی با بازنشر فضاسازی‌های غربی درباره اینکه حمله موشکی سپاه خانه یک تاجر معمولی کرد را هدف قرار داده زیر ضربه بردن اهداف و مراکز موساد در منطقه اقلیم کردستان را نادیده گرفتند.
۴
حمله ناکام به مجتمع وزارت دفاع ایران
تاریخ: ۸ بهمن‌ماه ۱۴۰۱
متهم: رژیم صهیونیستی
واکنش ایران: انهدام سرشبکه‌های عملیاتی رژیم صهیونیستی در ایران ازسوی دستگاه‌های امنیتی
مصادیق خودتحقیری:
- با وجود ناموفق بودن حمله به مجمتع وزارت دفاع در اصفهان، برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی به‌جای توجه به ناکامی دشمن، از «ضعف دستگاه‌های امنیتی» انتقاد کردند.
- برخی چهره‌های سیاسی با اظهارنظرهای کنایه‌آمیز از ضعف بازدارندگی ایران در مقابل اقدام‌های رژیم صهیونیستی سخن به میان آوردند.
۵
حمله پهپادی به پادگان ماهیدشت کرمانشاه
تاریخ: دی‌ماه ۱۴۰۰
متهم: رژیم صهیونیستی
واکنش ایران: حمله موشکی به اهداف و مرکز موساد در منطقه اقلیم کردستان عراق در ۲۲ اسفندماه ۱۴۰۰
مصادیق خودتحقیری:
- با اینکه در حمله موشکی سپاه پاسداران به اهدافی در اقلیم کردستان عراق مراکز جاسوسی موساد در این منطقه هدف قرار گرفت، برخی در ادامه فضاسازی‌های رسانه‌ای طرف مقابل، اهداف موشک‌های ایران را «نقاط مسکونی» و «غیرمهم» عنوان کردند.
- برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی به‌جای توجه به اهمیت کور شدن چشم فتنه در منطقه اقلیم کردستان، به گمانه‌زنی درباره قدرت تخریب موشک‌های بالستیک ایران پرداختند.
۶
ترور شهید حسن صیاد خدایی
تاریخ: یکم خردادماه ۱۴۰۱
متهم: رژیم صهیونیستی
واکنش ایران: ایران با انجام اقدام‌های چندوجهی نظامی، سیاسی و امنیتی انتقام ترور شهید صیاد خدایی را گرفت.
مصادیق خودتحقیری:
- برخی در ادامه روال گذشته، به‌جای محکوم کردن اقدام تروریستی صهیونیست‌ها، به انتقاد از دستگاه‌های امنیتی پرداختند.
- برخی چهره‌ها و تحلیلگران سیاسی، بدون توجه به اقدام‌های راهبردی ایران در مواجهه به اقدامات تروریستی تل‌آویو، از فرسایش بازدارندگی ایران در مقابل رژیم صهیونیستی سخن به میان آوردند.
۷
حمله تروریستی به مجتمع «تسا»
تاریخ: تیرماه ۱۴۰۰
متهم: رژیم صهیونیستی
واکنش ایران: ایران با یک سلسله اقدام‌های سیاسی – امنیتی به خرابکاری ناکام رژیم صهیونیستی در ساختمان سازمان انرژی اتمی ایران در حوالی کرج واکنش نشان داد.
مصادیق خودتخریبی:
- برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی بدون توجه به ناکامی این اقدام تروریستی، به بزرگ‌نمایی فعالیت‌های تروریستی رژیم صهیونیستی در ایران پرداختند.
- تعدادی از چهره‌های سیاسی با کنایه‌هایی در فضای مجازی و رسانه‌ای کشور، تلویحا از ضعف دستگاه‌های امنیتی سخن گفتند. این در حالی بود که دستگاه‌های امنیتی در سال‌های اخیر اقدام‌های گسترده‌ای در زیر ضربه گرفتن عوامل موساد در ایران انجام داده بودند.