همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: محمد رئیس‌زاده، رئیس کل سازمان نظام پزشکی کشور با بیان اینکه در حال حاضر کشور ما جز سه کشور پیشرو در سرعت کاهش میزان مرگ و میر در میان مادران باردار است، گفته این آمار همچنین نشان دهنده آن است که مرگ مادران باردار در ایران به کمتر از یک درصد آمار جهانی (۲۰۰ در ۱۰۰ هزار تولد زنده) رسیده و این دستاورد با تلاش متخصصان زنان و زایمان محقق شده است.
رئیس زاده همچنین در بخش دیگری از سخنان خود به این مساله اشاره کرده بود که در طی ۴۰ سال گذشته کاهش ۱۰ برابری در میزان مرگ و میر مادر باردار را شاهد بودیم و از عدد بالای ۲۰۰ مرگ درصد هزار تولد به ۲۰ رسیدیم. [مرگ و میر مادران باردار در ایران به روایت آمار و ارقام]
سودابه کاظمی رئیس انجمن متخصصان زنان و زایمان هم اخیرا به این مساله اشاره کرده که ایران جزو پنج کشور برتر دنیا در سرعت کاهش مرگ و میر مادران هنگام موالید است. در ایران افزایش مراقبت‌های پزشکی و بهبود تغذیه مادران باردار از عوامل اصلی کاهش مرگ مادران در هنگام زایمان بوده است. در این میان البته نباید نقش متخصص زنان و زایمان را نادیده گرفت.
آمار همسایگان ایران
برای بهتر متوجه شدن وضعیت مطلوب ایران در این زمینه به آمار کشور افغانستان که در همسایگی ما قرار دارد و یکی از کم درآمدترین کشورهای دنیاست، اشاره می‌کنیم، بر اساس آمار سال ۲۰۲۰ در افغانستان میزان مرگ و میر مادران باردار ۶۲۰ از هر ۱۰۰ هزار تولد زنده بود. در دیگر کشور همسایه ما عراق هم وضعیت چندان مطلوب نیست و در این کشور که سال‌ها درگیر تحریم و جنگ بوده آمار مرگ و میر مادران باردار ۷۶ نفر در هر ۱۰۰ هزار تولد زنده است.
پاکستان همسایه جنوب شرقی ایران هم اوضاع چندان مناسبی ندارد و به دلیل جمعیت بالا و درآمد نه چندان زیاد آمار مرگ و میر مادران باردار در این کشور ۱۵۴ نفر در ۱۰۰ هزار تولد زنده است. در جمهوری آذربایجان هم که از شمال غربی هم مرز با ایران است؛ آمار مرگ مادران باردار ۴۱ نفر در هر ۱۰۰ هزار تولد زنده است. در میان همسایگان ایران تنها ترکیه وضعیت مطلوب‌تری از کشور ما در زمینه مرگ مادران باردار دارد و آمار این کشور ۱۷ مرگ از هر ۱۰۰ هزار تولد زنده است.
ایران یک پله بالاتر از آمریکا
آمار مرگ مادران باردار در حالی در ایران به عدد ۲۰ رسیده که بر اساس آمار سال ۲۰۲۰، میزان مرگ و میر مادران باردار در آمریکا ۲۱.۸ در ۱۰۰ هزار تولد زنده است. برخی از مطالعات نشان می‌دهد که نرخ بالای مرگ و میر مادران در آمریکا را می‌توان به کاستی‌های خاص در سیستم مراقبت های بهداشتی این کشور از جمله عدم دسترسی همه مردم به بیمه همگانی نسبت داد از جمله مواردی که به ویژه بر زنان از گروه‌های اقلیت (سایر گروه‌های نژادی) تاثیر می‌گذارد.
آمار مرگ مادران باردار در کشورهای توسعه یافته
کشورهای اروپایی بهترین وضعیت را در این زمینه دارند. لهستان، اسپانیا و آلمان به ترتیب با ۲، ۳ و ۴ نفر مرگ در هر ۱۰۰ هزار تولد زنده کمترین میزان مرگ مادران باردار را دارند. میزان مرگ و میر مادران باردار در ژاپن و کره جنوبی هم به عنوان توسعه یافته ترین کشورهای شرق آسیا به ترتیب ۴ و ۸ نفر از هر ۱۰۰ هزار تولد زنده است. این میزان در چین به عنوان دیگر کشور توسعه یافته شرق آسیا ۲۳ نفر است.
ارتباط درآمد پائین و میزان مرگ بالای مادران باردار
به گزارش اور ورلد دین دیتا، آمار مرگ و میر مادران باردار نسبت مستقیمی با میزان درآمد دارد. مرگ و میر مادران در مناطق فقیرتر بیشتر است و خطرات کلی در جایی که زنان دارای فرزندان بیشتری هستند بیشتر است. اینها تفاوت در ریسک بین کشورهای با درآمد بالا و پایین را تشدید می‌کند. در کشورهای با درآمد بالا، نسبت مرگ و میر مادران در سال ۲۰۱۷ به طور متوسط حدود ۱۱ در هر صد هزار تولد زنده بود. اما در کشورهای با درآمد پایین، این نسبت حدود ۴۵۰ در هر ۱۰۰ هزار تولد زنده بود که حدود ۴۰ برابر نسبت به کشورهای توسعه یافته با درآمد بالا بیشتر بود.
اما در هر کشوری که به رشد اقتصادی و درآمد بالا دست یافت، مرگ و میر مادران لزوما کاهش نیافت که در این میان می‌توان آمریکا را مثال زد. افزایش درآمد در تعداد بیشتری از کشورها، نشان می‌دهد در کاهش مرگ و میر مادران باردار چیزی فراتر از درآمد نیز مهم است: مراقبت‌های بهداشتی و تغذیه نیز نقش مهمی را در این زمینه ایفا می‌کنند.
در کشورهای واقع در جنوب صحرای آفریقا، آمریکای جنوبی و آسیای جنوبی و جنوب شرقی خطر مرگ مادران باردار به دلیل فقر و درآمد اندک و جمعیت زیاد بسیار بیشتر است.به عنوان مثال در سودان جنوبی که کشوری فقیر است و تقریبا می‌توان گفت بالاترین میزان مرگ و میر مادران باردار را دارد، این میزان ۱۲۲۳ نفر در هر ۱۰۰ هزار تولد زنده است.
بیشتر بخوانید: