همشهری آنلاین- شهره کیانوش راد: عکاسان هشت سال دفاع مقدس، نقش مهمی در ثبت رشات، شجاعت، از خودگذشتگی و حماسه آفرینی رزمندگان در قالب تصویر برعهده داشتند. آنها در عملیات ها همراه رزمندگان تا خط مقدم جبهه پیش رفتند و بسیاری از آنها جانباز یا به شهادت رسیدند. عکاسان بنام و بسیاری در این عرصه فعالیت می‌کردند که برخی به صورت حرفه‌ای و برخی نیز در دل جنگ این هنر را فراگرفتند و عکس‌های به یادماندنی را در تاریخ دفاع مقدس به ثبت رساندند.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
اسدالله رفیعی زاده، مسئول واحد تبلیغات لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله (ص) متولد سال ۱۳۳۸ است و خاطرات بسیاری از آن سالها دارد. او که در میان همرزمانش با نام «زرمخی» شناخته می‌شود، برایمان از نوجوان ۱۴ ساله‌ای می‌گوید که ماندگارترین عکس‌های دوران دفاع مقدس را به ثبت رساند.
زرمخی، ماجرای عکاسی این نوجوان را اینگونه روایت می‌کند: «احسان رجبی، متولد ۱۳۴۷ و نوجوانی بود که از ناحیه مقداد پایگاه تهران به جبهه اعزام شده بود. او بسیار چابک بود و در قسمت پشتیبانی جنگ، واحد تعمیرگاه لجستیک در دوکوهه اندیمشک حضور داشت و هر کاری که از دستش بر می‌آمد انجام می‌داد. او دوربینی داشت که البته حرفه‌ای نبود ولی با همان دوربین هم از رزمندگان عکاسی می کرد. یادم هست گروهی از دانشجویان از دانشگاه هنر تهران برای گذراندن دوره عملی واحد عکاسی به جبهه اعزام شده بودند. از آنها خواستیم تا عکاسی را به رزمندگان آموزش دهند و آقا احسان با توانمندی که داشت فوت و فن عکاسی را در همان جبهه آموخت. او بعدها یکی از عکاسان حرفه‌ای جنگ و مستندساز شد.»
مجموعه‌ای از عکس‌های احسان رجبی از دوران حضورش در دفاع مقدس، در آلبومی با عنوان «چشم‌نوشته‌ها» جمع آوری شده است. در این مجموعه عکس‌ها، که از لحظه شهادت، مجروح شدن و یا روزهای حمله در خط مقدم جبهه تهیه شده، می‌توان شجاعت این عکاس را به خوبی دریافت، عکس‌هایی که روایتگر بخشی از تاریخ دفاع مقدس، به ویژه برای نسل امروز است.
ثبت عکس‌ها در قالب کتاب
احسان رجبی، بعدها عکاسی را دنبال کرد و اکنون مستندساز و در زمره عکاسان جنگ چهره ای شناخته شده است. کتاب قاب های ماندگار و چشم نوشته ها مجموعه ای از عکس های او از جبهه است. رجبی در ابتدای یادداشتش در کتاب «چشم‌نوشته‌ها» نوشته است: «عکاس نبودیم؛ عکس می‌گرفتیم. رفته بودیم جبهه که بجنگیم، اما چیزی اطرافمان می‌گذشت که نمی‌شد تعریف کرد. ۱۴ سالمان بود. با هم سن و سال‌هایمان، در خط مقدم عملیات والفجر مقدماتی می‌جنگیدیم.»
زرمخی در ادامه می‌گوید: «عکس‌هایی از شهید امیر حاج امینی که لبخند کمرنگش، به آرامش رسیدن روح او را دقایقی پس از شهادت به نمایش می‌گذارد، از مشهورترین عکس‌های احسان رجبی است.»
جوان‌ترین عکاس
در میان عکاسان دوره دفاع مقدس، نام حمیدرضا نجف‌زاده به عنوان جوان‌ترین عکاس و خبرنگار دوران دفاع مقدس به ثبت رسیده است. او متولد ۱۳۴۶ است و در دوران نوجوانی، در جبهه عکاسی می‌کرد. او از ٢٠عملیات جنگ تحمیلی عکس و گزارش‌های تصویری تهیه کرده است. نجف زاده، سال ١٣۵٩ عضو واحد دانش‌آموزی حزب جمهوری اسلامی شد و از همان زمان عکاسی را شروع کرد. در دوران دفاع مقدس نیز عکس هایی ماندگاری ثبت کرد.
در عملیات کربلای۵ از چند رزمنده زیر تابلویی عکسی گرفت که روی آن نوشته شده بود: «رزمندگان، لبخند شما را خریداریم» اما ساعتی بعد با شلیک خمپاره‌ای در همان محل، عده‌ای از رزمندگان شهید شدند. نجف زاده، سال ۱۳۶۸ در دیدار با رهبر، آلبومی از عکس‌های دفاع‌مقدس که خود عکاسی کرده بود را به رهبر انقلاب اهدا کرد.