دلیلش را نمی‌دانیم، اما یک اتفاق بزرگ در تهران در حال وقوع است و به قاعده همان
عادت ها، بداخلاقی‌ها بر سر آن آغاز شده. گزارش این شماره همشهری‌مسافر به تونل توحید و ویژگی‌های این طرح عظیم اختصاص دارد.در حکایات آمده است، شاهزاده‌ای حسود به تقلید از حکیم بزرگ و محبوب شهر که ارتباطی تنگاتنگ با هنرمندان داشت، تصمیم به ساخت حجره‌ای بزرگ برای نقاشان و شعرای شهر می‌گیرد.
او شنیده بود که حکیم این کار را کرده و از این وضع، محبوبیتی بالا برای خود به‌دست آورده. حکیم روزها در کنار حجره می‌نشست و نقاشی‌ها را تماشا و اشعار را گوش می‌کرد. به وسع خود تابلوهایی می‌خرید و اشعاری به خط خوش می‌نوشت. شاهزاده اما فارغ از این ماجرا و غافل از این زیر و بم، حجره‌ای ساخت و از بزرگان و هنرمندان خواست آن‌جا کار کنند.
اما مشکل از آن‌جا شروع شد که نقاشی نقاشان و نگاه آن‌ها به جهان باب‌میل شاهزاده نبود و لاغری آهوی نقاشی‌شده و القاب محبوب در شعر، نه آن‌چه بود که شاهزاده انتظار داشت. عصر هر روز به‌جای تقدیر و سکه، بساط چوب به‌پا بود و تنبیهی از سر دلسوزی. تفاوت این‌جا بود که قصد خیر را شاهزاده درک نکرد و حکیم به‌خوبی فهمید. مشکلات و لاغری و القاب، به دید شاهزاده می‌آمد و حکیم از کنارش عبور می‌کرد. بداخلاقی آن‌جا بود که گذاشتن و گذشتن از مشکلات به نگاه شاهزاده نمی‌آمد و در کنار اتفاقی بزرگ، کوچک‌ترین مسایل را بهانه می‌کرد.
تونل‌توحید نخستین بزرگراه شمال به جنوب تهران است که 2بزرگراه شهیدچمران و شهیدنوابصفوی را به یکدیگر متصل می‌کند. با بهره‌برداری از تونل‌توحید، مشکل ترافیک در حدفاصل تقاطع خیابان باقرخان، بزرگراه شهیدچمران، خیابان آذربایجان و بزرگراه شهیدنوابصفوی رفع می‌شود که صرفه‌جویی در مصرف بنزین و کاهش آلودگی‌های هوا، صوتی و بصری را نیز به‌دنبال خواهد‌داشت.
مشخصات تونل‌توحید
نوع: دوقلو، طول: 4980متر، شیب متوسط طولی تونل: 4درصد، تعداد خطوط عبوری از هر باند: 3، عرض خارجی: 30متر، حداکثر عمق از سطح: 5و31صدم‌متر
اطلاعات قراردادی پروژه
مدیریت طرح: شرکت مدیریت راهبردی ابنیه مهندسی(مرام)
پیمانکار: شرکت ساختمانی پرلیت
مبلغ قرارداد: 9214586444941ریال
تاریخ انعقاد قرارداد(ابلاغ): 21خرداد86
تاریخ تحویل زمین: 28خرداد86
تاریخ شروع واقعی: 29خرداد86
شرح کلی پروژه
اجرای 2رشته تونل مجاور یکدیگر(دوقلو) جهت اتصال بزرگراه شهیدچمران به بزرگراه شهیدنوابصفوی شامل 3باند رفت و 3باند برگشت و احداث مسیر دسترسی و پیاده‌روی اضطراری در طرفین تونل با گاباری عبوری هر تونل به ابعاد 5 در 11متر با رمپ‌و‌لو‌پ‌ها و دسترسی‌های مورد‌نیاز در ابتدا و انتهای تونل با تمام امکانات و تاسیسات مکانیکی و برقی مورد‌نیاز بر اساس شرح خدمات و در قالب قراردادEPC.
بخش‌های مختلف پروژه
1 -کارگاه رمپ شمالی از پایین پل کوی نصر تا ابتدای خیابان باقرخان
2 -کارگاه میدان توحید
3 -کارگاه نیایش مابین میدان توحید و تقاطع آزادی
4 -کارگاه تقاطع خیابان آزادی
5 -کارگاه میدان جمهوری
6 -کارگاه تقاطع خیابان آذربایجان با خیابان شهیدنوابصفوی
مشخصات فنی پروژه
این تونل با 2پرتال و به طول 1800متر از شمال خیابان باقرخان تا خیابان آذربایجان در بزرگراه شهیدنوابصفوی احداث می‌شود و شامل 6کارگاه جهت انجام بخش‌های مختلف پروژه است. عملیات بازگشایی 2رمپ ورودی و خروجی تونل از اهمیت بالایی برخوردار است به‌طوری که تاثیر عمده‌ای بر وضعیت ترافیک منطقه خواهد‌داشت.
تلاقی تونل با خط مترو باعث شده تا مطالعات فنی در سطح بالایی انجام بگیرد. از کارگاه‌هایی که در اولویت تجهیز و شروع فعالیت هستند می‌توان به کارگاه‌های رمپ شمالی و میدان توحید و میدان جمهوری و تقاطع آزادی اشاره کرد. مسیر انحراف ترافیک شمال باقرخان با وجود معارض متعدد ملکی و تاسیساتی از اهمیت ویژه‌ای جهت عملیاتی شدن فعالیت‌های اصلی برخوردار است.
مزایای احداث تونل‌توحید
کاهش نیاز به رفع معارض ملکی و تاسیساتی شهری، ارتقای عملکرد کریدور شهیدچمران–شهیدنوابصفوی در شبکه معابر شهر تهران از جاده دسترسی به بزرگراه، افزایش سرعت اجرای پروژه و در نتیجه تسریع در بهره‌برداری از آن، کاهش زمان سفرهای درون‌شهری، ترافیک عبوری به علت افزایش متوسط سرعت حرکت وسایل نقلیه و تسهیل در دسترسی‌های محلی، کاهش مصرف سوخت وسایل نقلیه و جلوگیری از هدر رفتن سوخت،
افزایش ایمنی عبور‌و‌مرور و در نتیجه کاهش حوادث، تصادفات و جرایم ترافیکی، کاهش آلودگی محیط‌زیست اعم از صوتی و هوایی، کاهش استهلاک وسایل نقلیه و هزینه‌های نگهداری و تامین قطعات یدکی، بالا رفتن امنیت فکری و کاهش اضطراب شهروندان. این تونل از شمال خیابان باقرخان تا خیابان آذربایجان در بزرگراه شهیدنوابصفوی احداث می‌شود تا شمال به جنوب تهران را به یکدیگر متصل کند. شرکت مدیریت راهبردی ابنیه مهندسی(مرام) مجری پروژه تونل‌توحید است.
شرکت ساختمانی پرلیت پیمانکار این پروژه است و این رتبه‌ها را دارد: رتبه یک آب، رتبه یک راه‌و‌ترابری، رتبه یک ابنیه، رتبه یک تاسیسات، رتبه 2 صنعت و رتبه 5 اکتشافات زیرزمینی.
«تونل‌توحید از زمان آغاز به کار ساختش، ترافیک روان میدان توحید را پیچیده کرده است و باعث دلخوری مردم است».
«وسعت کارگاه تونل‌توحید به حدی است که یکی از لاین‌های اصلی عبور خودرو در بزرگراه شهیدچمران را از آن خود کرده و به‌همین‌دلیل به بار ترافیکی منطقه افزوده است. این موضوع باعث می‌شود تا مسیر عبور‌و‌مرور برای مردم سخت شود».
«حتی اگر ده‌ها تونل‌توحید هم ساخته شود، باز‌هم در‌نهایت تلاش در جهت کاهش ترافیک تاثیر چندانی نخواهد‌داشت. مشکل ترافیک از راه‌های دیگر حل می‌شود که قطعاً ساخت تونل‌هایی شبیه تونل‌توحید نیست».
«سرعت‌عمل در کار ساخت تونل‌توحید آن قدر بالاست که کارشناسان را به شک واداشته است. این‌که اساساً دقت و تمرکز روی ساخت این مجموعه‌ها آن‌قدر هست که سال‌های آینده مسبب فاجعه نشود»؟«ریزش تونل‌توحید توسط این مقام‌مسئول شهری تایید شد. وی خاطرنشان کرد که قسمتی از تونل‌توحید به‌دلیل عملیات زیرزمینی و رعایت نکردن سیستم استاندارد تونل‌سازی فروریخته است و این یک فاجعه به‌حساب می‌آید».
«تلویزیون‌های نصب‌شده در خیابان ستارخان و توحید همیشه روشن نیست. این یعنی تبلیغات وسیع برای نصب و راه‌اندازی این سیستم و استفاده نکردن دائمی از امکانات آن. به‌نظر می‌رسد نشان دادن لحظه‌به‌لحظه فعالیت‌های زیرزمینی تونل‌توحید چندان فایده‌ای نداشته است».
تونل‌توحید، یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های ساخت‌و‌ساز شهری است که یک ویژگی‌اش باعث شده تا در میان پروژه‌های شهری سرآمد باشد. کل پروژه تونل‌توحید در زمان مقرر آماده بهره‌برداری می‌شود. یعنی تا چند‌ماه آینده شما می‌توانید وارد این تونل شده و بدون قرار گرفتن پشت چراغ‌قرمز، طی مسیر کنید. همین موضوع برای مطرح شدن تونل‌توحید به‌عنوان بهترین ساخت‌و‌ساز عمرانی کافی نیست؟
ویژگی‌های این طرح، بودجه طرح، تاریخ آغاز به کار و پایان آن، میزان حمایت‌های دولتی از این طرح شهرداری و زمان‌بندی عبور‌و‌مرور خودروها تا پایان طرح، از دیگر مواردی است که نشان می‌دهد تونل‌توحید از زمان ساخت تا زمان بهره‌برداری نهایی، خاص‌ترین پروژه عمرانی ایران بوده است.
با این تفاسیر اما ادبیاتی از نوع بداخلاقی‌ها -همان‌طور که در قسمت قبل نمونه‌هایی از آن مورد اشاره قرار گرفت- در آستانه تکمیل نهایی باعث شده تا شیرینی ساخت تونل‌توحید کمتر شود. این در حالی است که مردم تهران به‌خوبی شرایط آرام ساخت این تونل و فواید آن را درک کرده‌اند.
اتفاقاتی نظیر ریزش قسمتی از خیابان مرتبط با تونل‌توحید به‌دلیل وجود قناتی قدیمی و ارتباط دادن آن با پروژه تونل‌توحید قسمتی از این بداخلاقی‌ها به‌حساب‌می‌آمد. در شماره‌های قبل به وضعیت قنات‌ها در تهران و این‌که از قدیم چاره‌ای برای رفع مشکلات آن‌ها اندیشیده نشده‌بود، اشاره کردیم. قنات‌هایی که هر‌ازچندگاهی باعث بروز مشکلاتی می‌شوند و این‌بار نزدیکی این مشکل با پروژه توحید، راه را برای وخیم جلوه دادن اوضاع باز‌کرد.
تونل‌توحید افتتاح می‌شود، مترو راه خود را ادامه می‌دهد، تهران به روزهای خوب خود بازمی‌گردد، مشکل ترافیک طی چند سال آینده حل می‌شود، اتوبوس‌های تندرو با استقبال مردم روبه‌رو می‌شوند و خطوط جدید این وسیله نقلیه در تهران راه‌اندازی می‌شود. این‌ها همه جزو بدیهیات است.
بدنیست همراه باشیم با رسم زندگی و قواعد آن. همراه با مردم حرکت کردن و در مسیر پیشرفت مردم تلاش کردن یعنی توجه به همه خواسته‌های آن‌ها و توجه به آن اتفاقاتی که می‌تواند باعث پیشرفت در زندگی‌شان شود؛ اتفاقاتی دوست‌داشتنی مثل تونل توحید.