به گزارش همشهری آنلاین معمولاً چاقی را بر اساس «شاخص توده بدنی» یا بی‌ام‌آی (BMI) (عدد وزن به کیلوگرم تقسیم بر مجذور عدد قد به متر) تعریف می‌کنند و چاقی به معنای داشتن بی‌ام‌آی بالاتر از ۳۰ شمرده می‌شود، هرچند که این تعریف محدودیت‌هایی دارد.
چاقی یک بیماری شمرده می‌شود، زیرا می‌تواند منجر به اثرات نامطلوب متعددی بر سلامتی شود، ازجمله دیابت، بیماری قلبی، سکته مغزی، و فشارخون بالا.
گزینه‌های درمانی متعددی برای کمک به کاهش وزن وجود دارد. این گزینه‌ها شامل تغذیه و رژیم‌های غذایی، ورزش، داروهای کاهنده وزن، اعمال جراحی ضد چاقی و سایر روش‌های درمانی است که به کاهش وزن اضافی افراد یاری می‌رسانند.
تغییر رژیم غذایی
تغییر رژیم غذایی می‌تواند برای کاهش وزن بسیار مهم باشد. شما زمانی وزن اضافه می‌کنید که کالری‌هایی که از طریق خوردن مواد غذایی وارد بدنتان می‌کنید، بیشتراز کالری‌هایی است که برای فعالیت‌های گوناگون بدنی می‌سوزانید.
بنابراین پزشکتان برای کاهش وزن شما ممکن است تغییراتی در رژیم غذایی برای کاستن از انرژی یا کالری دریافتی را توصیه کند، درعین‌حال که مراقب است ویتامین‌ها و سایر مواد مغذی ضروری را دریافت می‌کنید.
در حال حاضر دو گزینه رژیم غذایی وجود دارد که شواهد علمی تأثیربخش بودن آنها را در کاهش وزن ثابت کرده‌اند، یکی رژیم‌های غذایی مدیترانه‌ای و دیگری «رژیم‌های غذایی برای توقف پرفشاری خون» یا رژیم غذایی دش (DASH)، که هر دوی آنها بر مصرف میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات کامل، چربی‌های سالم و پروتئین بدون چربی تأکید دارند.
ورزش و فعالیت بدنی
در کنار تغییرات رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی به شما کمک می‌کند تا کالری‌های بیشتری بسوزانید. پزشکان اغلب توصیه می‌کنند که یک برنامه ورزشی برای حفظ تناسب بدنی در کنار تغییرات رژٰیم غذایی به اجرا درآورید.
بزرگ‌سالان باید ۱۵۰ تا ۳۰۰ دقیقه فعالیت با شدت متوسط در هفته داشته باشند، مانند پیاده‌روی سریع یا دویدن. از طرف دیگر، می‌توانید ۷۵ تا ۱۵۰ دقیقه ورزش با شدت بالا مانند دویدن، وزنه‌برداری، فوتبال و طناب زدن را هدف بگیرید. شما همچنین می‌توانید فعالیت‌های متوسط و با شدت بالا را ترکیب کنید.
اصلاح رفتاری
روش‌های اصلاح رفتاری و روان‌درمانی می‌توانند به شما در کنار آمدن با به اصطلاح «داغ ننگ» (stigma) مربوط به چاقی و ایجاد تغییرات در سبک زندگی برای مدیریت چاقی یاری برسانند. برخی از رفتارها - مانند میزان غذا خوردن، الگوهای غذایی و سایر عوامل مرتبط با غذا خوردن همگی بر وضعیت وزن تأثیر می‌گذارند. هدف درمان اصلاح رفتاری شناخت این موارد و ایجاد راهبردهایی برای تشویق شما به انجام ورزش، رعایت تغییرات رژیم غذایی و پیگیری اهداف کاهش وزن است.
تغییر رژیم غذایی می‌تواند برای کاهش وزن بسیار مهم باشد. شما زمانی وزن اضافه می‌کنید که کالری‌های بیشتری نسبت به نیاز خود مصرف کنید. ازاین‌رو، پزشکتان ممکن است تغییرات رژیم غذایی را برای کاهش کالری‌های دریافتی را توصیه کند، درعین‌حال که مراقب است ویتامین‌ها و مواد مغذی ضروری به بدن شما برسد.
داروهای کاهنده وزن
پزشکتان ممکن است داروهای خاصی را برای کمک به درمان چاقی تجویز کند. توجه داشته باشید که داروهای ضد چاقی معمولاً به تنهایی مؤثر نیستند و باید در کنار ورزش، رژیم غذایی و اصلاحات رفتاری مصرف شوند، ازجمله داروهای تائید شده کاهنده وزن می‌توان به این موارد اشاره کرد.
- اورلیستات با نام تجاری Xenical
- فنترمین- توپیرامات با نام تجاری Qsymia
- نالترکسون- بوپروپیون با نام تجاری Contrave
- داروهای گروه آنالوگ‌های گیرنده GLP-۱ مانند سماگلوتاید.
بیشتر بخوانید
چطور چاقی را با دارو درمان کنیم؟
داروهای جدید دیابت چگونه عمل می‌کنند؟
دارویی که درمان چاقی را متحول خواهد کرد؟
عوارض ۳ دسته داروهای لاغری خوراکی
داروهای آنالوگ گیرنده GLP-۱ (پپتید شبه‌گلوکاگونی-یک) که جدیدترین داروهای تائید شده برای درمان چاقی هستند و قبلا برای درمان دیابت هم تجویز می‌شدند، بر هورمون‌های تولیدشده در روده تأثیر می‌گذارند. این هورمون‌ها اشتها و احساس سیری را تنظیم می‌کنند و به بدن شما پیام می‌دهند که از خوردن غذا دست بردارد.
این داروهای تزریقی در کنار سایر مداخلات، می‌توانند کالری دریافتی شما را کاهش دهند و ترجیحات غذایی شما را عوض کنند. ازجمله داروهای تائید شده این گروه می‌توان با این داروها اشاره کرد:
- سماگلوتاید با نام تجاری Wegovy
- تیرازپاتاید با نام تجاری Mounjaro
- لیراگلوتاید با نام تجاری Saxenda
بیشتر بخوانید:
اعمال جراحی و کاشتن دستگاه‌ها
هنگامی سایر روش‌های درمانی چاقی در شما به نتیجه نرسیده باشد، پزشکتان ممکن است روش‌های جراحی درمان چاقی یا «جراحی‌های باریاتریک» را مورد نظر قرار دهد. این جراحی‌ها می‌توانند مقدار غذایی را که می‌توانید در هر بار هضم کنید، کاهش دهند و به این ترتیب کالری دریافتی شما را پایین بیاورند. ازجمله این روش‌ها می‌توان به جراحی‌های آستینی یا اسلیو معده، بای‌پس معده و باند معده اشاره کرد که می‌توانند منجر به کاهش وزن قابل‌توجه شوند.
پزشکان ممکن است برای کاهش وزن شما با جراحی دستگاه‌های گوناگونی را در بدن شما قرار دهند تا ظرفیت گوارشی شما را کاهش دهند. کاشتن این دستگاه‌ها نسبت به روش‌هایی که صرفاً برای جراحی متکی هستند، کمتر تهاجمی هستند. یک مزیت دیگر این دستگاه‌ها این است که درصورتی‌که مؤثر نباشند، می‌توان آنها را برداشت.
بهترین درمان برای چاقی چیست؟
هیچ روش منحصربه‌فردی که بتوان آن را بهترین درمان چاقی خواند، وجود ندارد. هر روشی مزایا و معایب خاص خودش را دارد و دستیابی به نتایج پایدار نیاز به تغییر سبک زندگی دارد. گاه ممکن است برای موفقیت در درمان چاقی لازم باشد یک روش را چند بار یا چند روش را امتحان کرد. بررسی‌ها نشان داده‌اند که حدود نیمی از کسانی که وزن کم کرده‌اند، در طول دو سال دوباره این وزن را اضافه می‌کنند و پس از پنج سال ۸۰ درصد افراد به وزن قبلی بازمی‌گردند.
بنابراین هنگامی که قرار است گزینه مناسبی برای درمان چاقی شما تعیین شود، باید ترکیب مناسبی از روش‌های مؤثر برای شما انتخاب شود. بهترین راه در این مورد این است که با پزشکتان مشورت کنید تا به شما در یافتن برنامه مناسب کاهش وزن پایدار کمک کند.