به طور کلی، فشار خون پایین میتواند به واسطه عوامل مختلفی ایجاد شود و در بدن هر فرد خسارات و مشکلاتی به بار آورد.
اما سوال این است که علائم فشار خون پایین شامل چه مواردی میشود؟ آیا میتوان درمانی قطعی برای این بیماری در نظر گرفت؟ در ادامه مطلب همراه ما باشید تا علاوه بر پاسخ به سوالات ذکر شده، با خطرات فشار خون پایین آشنا شوید.
فشار خون پایین یعنی چه؟
همانطور که میدانید، فشار خون تعریفی است که بابت فشار وارده از سوی خون به دیواره رگها مطرح میشود. در چنین شرایطی، فشار خون پایین به وضعیتی گفته میشود که در آن فشار خون فرد به میزان قابل توجهی کمتر از حد طبیعی است. به عبارت دیگر، خون با فشار کمتری در رگها جریان پیدا میکند. این وضعیت میتواند دلایل مختلفی مانند مشکلات قلبی یا عصبی داشته باشد و علائم متنوعی مانند سرگیجه و حتی غش کردن را ایجاد کند.
بیشتر بخوانید: این ماده معدنی فشار خون را کنترل می کند
چرا به فشار خون پایین دچار میشویم؟
عوامل مختلفی میتواند موجب فشار خون پایین شوند. بنابراین شناخت عامل موثر بر این عارضه بر عهده پزشک است. در ادامه به بررسی برخی از دلایل فشار خون پایین میپردازیم:
کاهش حجم خون
از دست دادن خون به دلایلی مانند خونریزی شدید داخلی یا خارجی میتواند در بروز فشار خون پایین موثر باشد. به طور مثال، خونریزی داخلی معده یا جراحت در نواحی مختلف بدن موجب کاهش حجم خون میشود.
مشکلات قلبی
به طور کلی، پمپاژ خون در برخی بیماریهای قلبی میتواند موجب اختلال در روند طبیعی عملکرد قلب شود که سرعت و فشار جریان خون در رگها را کاهش میدهد و در نهایت افت فشار خون را به ارمغان میآورد.
اختلالات عصبی
برخی از بیماریهای عصبی مانند بیماری پارکینسون یا آسیبهای نخاعی میتوانند بر سیستم عصبی کنترلکننده فشار خون تاثیر بگذارند.
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی به خصوص در دوران بارداری یا یائسگی بانوان میتواند بر فشار خون تاثیر بگذارد و خود را با علائم شدیدتری نشان دهد.
ایستادن طولانی مدت
به طور معمول ایستادن طولانی مدت و بدون حرکت باعث جمع شدن خون در پاها میشود که نتایجی همچون عدم جریان طبیعی خون در رگها و کاهش فشار خون را به همراه دارد.
کمبود ویتامین
کمبود برخی مواد مغذی مانند ویتامین B12 و فولات میتواند باعث کاهش گلبولهای قرمز خون و در نتیجه افت فشار خون شود.
علائم فشار خون پایین
حالا که میدانید فشار خون پایین یعنی چه، احتمالا به دنبال علائم فشار خون پایین میگردید که در ادامه آنها را به اختصار توضیح میدهیم. فراموش نکنید که نمیتوان همیشه بروز این علائم را به افت فشار خون نسبت داد و برای پیشبینی دقیق باید به پزشک مراجعه کرد.
تاری دید
تاری دید یکی از علائمی است که ممکن است در افراد مبتلا به فشار خون پایین مشاهده شود. در واقع زمانی که فشار خون کاهش مییابد، خون به اندازه کافی به مغز نمیرسد و این میتواند باعث اختلال در عملکرد مغز و شبکیه شود که در نهایت تاری دید را ایجاد میکند.
بیشتر بخوانید: مراقب عوارض افت فشار خون باشید
سرگیجه
میتوان گفت که سرگیجه یکی از رایجترین علائم کاهش فشار خون به حساب میآید. در واقع با افت فشار خون، خون به اندازه کافی به مغز نمیرسد که سیستم تعادلی بدن را دچار اختلال میکند و با بروز علائمی مانند احساس سرگیجه همراه است.
غش کردن
کاهش شدید فشار خون میتواند به طور ناگهانی موجب کاهش خونرسانی به مغز شود که خود را با غش کردن نشان میدهد.
رنگ پریدگی
یکی از علائم فشار خون پایین که خود را در ظاهر فرد نشان میدهد، رنگ پریدگی است. در واقع کاهش فشار خون، جریان خون وارد شده به رگهای زیر پوست را کاهش میدهد که موجب پوست رنگ پریده یا بیحال میشود.
نبض تند و کند
زمانی که فشار خون کاهش پیدا میکند، قلب به عنوان عضو حیاتی و پمپاژکننده خون برای جبران این افت فشار، با قدرت بیشتری کار میکند. این موضوع میتواند موجب تغییر روند طبیعی نبض شود.
استفراغ
در برخی مواقع کاهش فشار خون موجب بروز علائمی مانند استفراغ میشود. در واقع بدن هنگام کاهش جریان خون در رگها با بروز استفراغ، از خود واکنشی دفاعی نشان میدهد.
سبکی سر
سبکی سر به احساسی گفته میشود که فرد با بروز آن احساس عدم تعادل و حتی غش کردن دارد. این احساس معمولا با سرگیجه و ضعف همراه است. به طور کلی، کاهش فشار خون در اثر عوامل گوناگون مانند تغییر وضعیت بدن میتواند سبکی سر را به همراه داشته باشد.
خواب آلودگی
کاهش فشار خون میتواند فعالیت اندامهای مختلف بدن به خصوص مغز را دچار اختلال کند. در واقع افت جریان خون در رگها موجب کاهش گلبولهای قرمز و فعالیت مغز میشود که احساس خواب آلودگی را تشدید میکند.
احساس ضعف
همانطور که میدانید، اندامهای مختلف بدن برای انجام فعالیتهای ضروری خود به اکسیژن و انرژی نیاز دارند که از طریق خون منتقل میشود. کاهش فشار خون موجب نیاز شدید اندامهای بدن میشود که با احساس ضعف بروز پیدا میکند. در واقع این احساس ضعف، زنگ خطری برای جلوگیری از تشدید افت فشار خون به حساب میآید.
فشار خون پایین چه خطراتی دارد؟
شاید در نگاه اول فشار خون پایین، عارضهای طبیعی و کم خطر به حساب آید. در حالی که این بیماری میتواند بدن را با خطرات مختلفی که در ادامه توضیح میدهیم، روبهرو کند.
سنکوب کردن
سنکوب کردن یا غش کردن یکی از شایعترین خطراتی است که فشار خون پایین ایجاد میکند. در واقع از دست دادن ناگهانی هوشیاری میتواند خطرات مختلفی مانند افتادن و آسیب به اعضای مختلف بدن به خصوص اندامهای حساس مانند سر را تشدید کند و موجب بروز اختلال عصبی در طولانی مدت شود..
آسیب به عملکرد مغز
اگر فشار خون به شدت کاهش یابد، خون کافی به مغز نمیرسد. این موضوع میتواند موجب تضعیف عملکرد مغز و آسیب به سلولهای مغزی شود که در مراحل ابتدایی خطراتی مانند سردرد و سرگیجه و در مراحل نهایی موجب بروز سکته میشود که تهدیدی بسیار بزرگ است.
مشکلات قلبی
در صورتی که فشار خون پایین به صورت طولانی مدت ادامه داشته باشد و درمان نشود، میتواند قلب را به عنوان پمپاژکننده اصلی خون دچار اختلال کند و با نبضهای نامنظم موجب مشکلات مختلف قلبی شود.
تضعیف عملکرد کلیهها
همانطور که توضیح دادیم، کاهش فشار خون اندامهای مختلف را توضیح میدهد. یکی از مهمترین این اندامها کلیه است که در طولانی مدت ممکن است تهدیدات جدی برای سلامتی ایجاد کند.
روشهای درمان فشار خون پایین
دلیل ایجاد فشار خون پایین همان موضوعی است که در روند درمان تاثیر میگذارد. به طور مثال، گاهی اوقات تغییر وضعیت ناگهانی بدن یا ایستادن طولانی مدت موجب کاهش فشار خون میشود که با مصرف مایعات، استراحت و تغذیه سالم رفع میشود. اما در صورتی که علائم فشار خون پایین را در طولانی مدت تجربه میکنید، بهترین روش درمان مراجعه به پزشک و مصرف دارو است.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
همانطور که توضیح دادیم، فشار خون پایین در بسیاری از مواقع تهدید کننده نیست؛ اما در صورتی که این عارضه به صورت طولانی مدت ادامه داشته باشد و با عوارض دیگری مانند کاهش بینایی، اختلال در عملکرد صحیح کلیهها، تهوع و استفراغ همراه شود، مراجعه به پزشک ضروری است.
بنابراین با بروز علائم افت فشار خون به صورت طولانی مدت، سبک زندگی سالم شامل تحرک کافی، استراحت و تغذیه مناسب را در برنامه خود قرار دهید و با مراجعه به پزشک به دنبال رفع عامل اصلی این مشکل باشید.
سخن پایانی
فشار خون پایین یکی از بیماریهایی است که در بسیاری از افراد مشاهده میشود و برخلاف تصور عموم میتواند خطراتی مانند تضعیف عملکرد قلب، مغز و بسیاری از اندامهای دیگر را تشدید کند. ما در این مطلب به بررسی مختصر علائم فشار خون پایین پرداختیم و در نهایت، روشهای درمان این بیماری را توضیح دادیم.