همشهری آنلاین- شهره کیانوش راد: تک و توک درخت‌های ضلع شرقی ایستگاه راه آهن تنها بازماندگان باغی هستند که روزگاری تا خیابان وحدت اسلامی امتداد داشت. مهرزاد کشفی، تهران پژوه، این درختان را بازماندگان باغی می‌داند که اطراف سالن تشریفات راه آهن وجود داشت تا مهمانان ویژه این سالن بتوانند از فضای سرسبز اطراف محوطه استفاده کنند. در کنار ورودی ایستگاه راه آهن سردری با تابلو سالن تشریفات همچنان وجود دارد، اما ساختمان‌هایی در اطراف این سالن یکی پس از دیگری جای باغ را گرفتند و اکنون از آن باغ چیزی باقی نمانده است.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
مهرزاد کشفی در توصیف این باغ و سالن تشریفات می‌گوید: «زمانی که ایستگاه راه آهن تهران راه اندازی شد، سالنی هم در کنار آن ساخته شد. اگر روبه روی ورودی ایستگاه راه آهن بایستید، سالن تشریفات درست سمت چپ شما قرار دارد، در سمتی که ورودی مترو راه آهن هم دیده می‌شود. این محوطه در زمانی که ایستگاه راه آهن ساخته شد، درخت‌کاری بود و شبیه به باغ یا پارک به چشم می‌آمد. سالن تشریفات دو در ورودی داشت که اکنون هم دارد. یک در اصلی که از بیرون دیده می‌شود و در دیگر در داخل سالن اصلی ایستگاه راه آهن و سمت چپ است. سالن تشریفات یک تالار بزرگ دارد با دو اتاق کوچک که به نظر می‌رسد یکی مخصوص اتاق کار و دیگری اتاق خواب و استراحت بوده است. قسمتی هم سکویی مانند بار داشته که مخصوص نوشیدنی‌ها بوده است.»
اما این سالن و باغ اطرافش با چه کارکردی ساخته شده است؟ کاشفی در پاسخ به این سوال می‌گوید: «راه آهن تهران سال ۱۳۱۷ به صورت رسمی افتتاح شد و تا دهه ۴۰ استفاده از هواپیما مرسوم نبود. مقامات و درباریان برای سفر به شهرها یا ماموریت از قطار استفاده می‌کردند، حتی پهلوی دوم هنگام افتتاح خط آهن مشهد با قطار از تهران به مشهد رفت. سالن تشریفات با همین رویکرد ساخته شد تا مقامات بتوانند قبل از سفر در این سالن استراحت کنند و از آنها پذیرایی شود. انتهای این سالن دری به سمت سکوی راه آهن دارد. مهمانان ویژه‌ای که به این سالن می‌آمدند، از این در و پلکان زیبایی که داشت به سمت سکوی خط یک می‌رفتند و سوار قطار می‌شدند. قطار سلطنتی در این سکو آماده حرکت بود و مهمانان می‌توانستند سوار قطار شوند.»
چشم‌اندازی برای مهمانان سلطنتی
مهرزاد کشفی در ادامه درباره محدوده باغ و درختان آن توضیح می‌دهد: «همان طور که گفتم، درختان در سمت شرقی سالن تشریفات بودند و این محوطه باغ‌مانند تا تقاطع خیابان وحدت اسلامی امتداد داشت. قطار وسیله نقلیه پر طرفداری بود و در محدوده اطراف راه آهن به ویژه در سمت سالن تشریفات اجازه ساخت و ساز داده نمی‌شد تا چشم انداز این محدوده خوشایند مهمانان قطار به ویژه مهمانان قطار سلطنتی باشد.»