خانه اردیبهشت در کوچه آقاموسای پامنار که این روزها با هدف هویت‌بخشی به تهران تبدیل به مؤسسه فرهنگی و هنری شده است، یکی از قدیمی‌ترین و باارزش‌ترین بناهای تهران محسوب می‌شود.

همشهری آنلاین- بهاره خسروی : بر اساس بعضی از اسناد موجود، قدمت این خانه زیبا به دوره صفویه می‌رسد. به گفته «بهروز مرباغی» استاد دانشگاه و مدیر خانه اردیبهشت محله اودلاجان، در زمان بازسازی این خانه تاریخی، در بخش حمام و خزینه آن خرده کاشی‌های آبی و سرمه‌ای کشف شده که قدمت آن به دوران صفویه می‌رسد و این احتمال وجود دارد که این خانه اشرافی که امروز بخشی از آن باقی مانده، در همان دوران ساخته شده باشد.

خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید

مدیر خانه اردبیهشت در ادامه درباره ویژگی‌های معماری خانه اردیبهشت می‌گوید: «آنچه از این بنای ارزشمند امروز به یادگار مانده در واقع بخشی از بنای ارزشمند اندرونی یک خانه بزرگ از ۴ خانه بزرگی است که در شکل اولیه آن یک پلاک بوده است. نوع معماری، وجود سالن‌های آبی، چاه مخصوص زباله که در آن فقط ظروف شکسته استیل ریخته می‌شد، فضاهای متعدد مورد نیاز یک خانه مثل حمام و خزینه و... همگی گواه این مدعاست که خانه اردیبهشت یک خانه اشرافی در محله اودلاجان بوده است.»

به گفته مرباغی، در قدیمی‌ترین سندی که از خانه اردیبهشت عودلاجان تهران موجود است این خانه در دوران حکومت ناصرالدین شاه به‌نام «خانه میرزامحمد ناظر» ثبت شده است. بعدها این خانه به‌مدت ۷۰ سال در اختیار خاندان تهرانی قرار گرفته است. آخرین مالک هم خانواده پیاب بوده که از سال ۱۳۳۶ تا ۱۳۸۴ ساکن این خانه بودند. پس از آن شهرداری منطقه ۱۲ تهران این خانه را خرید.

او درباره وضعیت امروزی این خانه به یادگار مانده از تهران قدیم، توضیح می‌دهد: «در دوران پهلوی اول ۹۷‌متر از این بنا به اصطبل تبدیل شد. امروز فقط ۳۷۰‌مترمربع از زمین این خانه اشرافی با بنای ۴۲۰‌ متر مربعی باقی مانده که متعلق به شهرداری تهران است و بعد از بازسازی و بهسازی انجام شده روی آن در حال حاضر با عنوان خانه اردیبهشت عودلاجان مشغول برگزاری نشست‌هایی با عنوان شب موزه، شب فیلم مستند، شب موسیقی و تورهای گردشگری به سراسر ایران است.»