شهر ری در دوران ایران باستان و حتی پیش از اسلام یکی از شهرهای مهم ایران بوده است. در نوشته‌های اوستا، شهر ری سی‌امین شهر ساخته شده در جهان و سکونت مردم در این شهر به ۸ هزار سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد.

همشهری آنلاین- صفورا صادقی: نویسنده کتاب هفت اقلیم در باره ری نوشته است: «برای بنای شهرری اختلافات زیادی وجود داشته است. برخی بر این باورند که شهر ری را «راز بن اصفهان بن فلوح» ساخته است و بعضی دیگر می گویند «راز بن خراسان» بنا کرده است. اما برخی دیگر نقل می‌کنند که شخصی با نام هوشنگ، پسرکیومرث، پادشاه افسانه‌ای ایران، ری را بنا کرده است، ولی ابوالقاسم فردوسی در شاهنامه ساخت شهر ری را به پیروز، پسر یزدگرد ساسانی، نسبت داده است. شهرری تنها منطقه باستانی استان تهران است که دارای آثار تاریخی و جاذبه های بسیار زیادی است. به‌همین دلیل وجود یک مرکز تخصصی پژوهشی برای شناخت این منطقه ضروری به نظر می‌رسد.

خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید

در محله سرتخت نرسیده به میدان مدرس تابلویی به چشم می‌خورد تحت عنوان «مرکز ری شناسی» .

احمد ابوحمزه، ری پژوه، درباره این مرکز و پیشینه آن چنین می‌گوید: «۲۰ سال قبل مرکز ری شناسی توسط مرحوم قاسم اکبری و تعدادی از ری‌پژوهان تاسیس شد. در آن زمان جلسات هفتگی ری شناسان برگزار می‌شد.

یک کتابخانه تخصصی در محل جانمایی و اطراف آن بازارچه صنایع دستی ری از سفال تا شیشه‌گری ایجاد گردید. ولی در دوره‌های مختلف دستخوش تحولات شد. در سال ۹۵ یک سری فعالیت‌های گردشگری در این محل صورت گرفت که سه سال بعد با فراگیری بیماری کرونا این طرح تعطیل و ساختمان اصلی مرکز، به شورای شهر واگذار شد. درحال حاضر فقط تابلوی مرکز ری‌شناسی باقی مانده است. اما شهرداری منطقه ۲۰ با پیشنهاد طرح یک موزه مفهومی موافقت کرده و قرار است به زودی این مرکز به محلی برای شناخت ری تبدیل و با نقشه دیجیتال و نو به یک موزه مدرن و کاملا تخصصی تبدیل شود و در واقع به اصل خودش بازگردد. »

ابوحمزه، در ادامه درباره طرح جدید مرکز ری‌شناسی توضیح می‌دهد: «در این طرح قرار است برای اولین بار سایت آثار تاریخی شهر ری که شامل عکس و فیلم باشد راه اندازی شود و بازدیدکنندگان آثار تاریخی را در فضای مجازی به صورت فیلم‌های ۳۶۰ درجه مشاهده کنند و از بین حدود ۲۰۰ اثر، محل‌های مورد نیاز خود را انتخاب و سپس بازدید کنند. امید است با همکاری مسئولین، شاهد بازگشت مرکز ری‌شناسی به اصل خودش و از سرگیری فعالیت‌های فرهنگی و شناخت تاریخی از ری، باشیم.»