همشهری آنلاین- شهره کیانوش راد: در باره نامگذاری این قله به نام خاتون بارگاه چند روایت وجود دارد که نمی‌توان به درستی گفت کدامیک معتبر است. روایت اول با پهلوان داستان شاهنامه گره خورده است. برخی می‌گویند اینجا محل فرمانروایی خاتون، خواهر رستم بوده است. حتی برخی معتقدند که خاتون در غار این کوه گنج‌های فراوانی ذخیره کرده است که همچنان وجود دارد.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
اما روایت دیگر به داستان زنی دامدار برمی‌گردد. آنگونه که محلی‌ها می‌گویند دلیل نامگذاری این قله به سال‌ها پیش برمی‌گردد که خاتون، زنی از سادات و همسرش به این منطقه کوچ کرده و به کار گله‌داری مشغول بوده‌اند. به علت احترام محلی‌ها به خاتون، این قله به نام او نامگذاری شده است.
«سید ابوالقاسم میرمحمد میگونی» با استاد بر کتاب «قصران»، نوشته شادروان حسین کریمان می‌گوید: «بر فراز این کوه آثار کهنه و بنایی از عهد باستان وجود داشته که این نام در اصل به آن بنا داده شده بود. کلمه خاتون، ترکی و به معنی ملکه کشور و صاحب مملکت است.» او درباره شایعات گنج خواهر رستم نیز با استناد بر کتاب تاریخی شمیران نوشته استاد ناصر پازوکی، اضافه می‌کند: «در سمت شمال غرب این محوطه دو صخره سنگی در امتداد شرق و غرب یکدیگر وجود دارد که از میان آن رود کوچکی در جریان است. در این کتاب آمده‌است که شایعاتی در خصوص این غار و گنج‌های نهفته در آن و جایگاه خاتون خواهر رستم وجود دارد که به نظر تخیلی و خالی از حقیقت است.»
مسیری برای رفتن به مازندران
گردنۀ خاتون‌بارگاه یکی از گذرگاه‌های سبک‌رو شمیران به دشت لار، و از آنجا به مازندران (نور، بلده، کُجور) است. مردمی که قصد رفتن به مازندران داشتند می‌توانستند از چند راه سبک‌رو به مقصد برسند که یکی از آنها گردنۀ خاتون‌بارگاه بود. این قله در مسیر مردمی بوده که بین تهران و مازندران در تردد بودند. هنگامی‌که جاده هزار ساخته نشده نبود، مسافران در این محل توقف می‌کردند. در روستای گرمابدر، آتشگاه قدیمی وجود دارد و حدس زده می‌شود قدمت روستا به زمان زرتشتیان برسد.دامنه‌های کوه خاتون‌بارگاه از مراتع بسیار غنی و با پوشش گیاهی انبوه از انواع گیاهان صنعتی و دارویی است و یکی از چراگاه‌های کم‌نظیر منطقه به شمار می‌رود.
چگونه برویم؟
بسیاری از کوهنوردان قله خاتون بارگاه را برای صعود انتخاب می‌کنند که نسبت به بقیه کمی سخت‌تر است و می‌خواهند خودشان را در مسیر صعود محک بزنند. حدود ۵ ساعت زمان لازم است تا این قله را صعود کنید و پس از کمی استراحت، به سه ساعت زمان نیاز دارید تا به مبدأ شروع کوهنوردی بازگردید.
برای صعود از طریق شرق این قله می‌توانید به روستای گرمابدر بروید از آنجا به سمت دشت لار حرکت کنید. همچنین می‌توانید به سمت گردنه یونزا و قله اشتر بروید تا به خاتون بارگاه برسید یا از مسیر دیواره خاتون به این قله صعود کنید.
مقبره پیرجبار و مراد چال و لوسر تخته، و قله خرسنگ از دیگر جاذبه‌های روستای گرمابدر هستند که در اطراف قله خاتون بارگاه قرار دارد. اگر می‌خواهید از زیارتگاه پیرجبار بازدید کنید، باید ۳کیلومتر از جنوب شرق گرمابدر فاصله بگیرید.