درواقع بدون در نظر گرفتن سازههایی نظیر انواع پلها، شهرهای بزرگ کمتر میتوانند در اندیشه توسعه باشند. اگر به اطراف خود در شهر نگاهی بیاندازید حتماً با انواع پلهای روگذر مواجه خواهید شد که البته تعدادی از آنها فلزی هستند. این سازهها معمولاً برای بهبود ترافیک ساخته میشوند، اما در شهرهایی که از وسطشان رودخانهای عبور میکند این پلها از خاصیت دیگری نیز برخوردارند.
یکی از مباحث مطرح شده در چندوقت پیش همشهری مسافر موضوع تقاطعهای غیرهمسطح و دوربرگردانها بود. در آن جا نتیجهگیری شد که ساخت پلهای هوایی ماشینرو و هم چنین زیرگذرها و تونلهای شهری بهترین راهحل برای حذف چراغهای راهنمایی ورانندگی و کاستن از حجم ترافیک است.
با این حال موضوع هزینهها و زمانبری پروژه هم برای خود داستان پیچیده و مفصلی دارد، اما با تمام این احوال ساخت و احداث تونل، زیرگذر و پل روگذر راهحلی منطقیتر و اصولیتری محسوب میشود. داستان ساختن پل توسط بشر به زمانهای بسیار دور بازمیگردد.
جایی که مردم قصد داشتند از روی رودخانه یا درهای عبور کنند و تنها راهحل، ساختن پل بهنظر میرسید. راهحلی که هنوز هم با گذشت زمان بسیار و پیشرفت فنآوریهای گوناگون یکی از بهترین روشها برای گذر کردن از منطقهای صعبالعبور محسوب میشود، با این فرق که انسانهای امروزی تنها قصدشان عبور از رودخانه و دره نیست، بلکه میخواهند با وسایط نقلیه خود از بالای سر یک خیابان پرتردد عبور کنند و دوست ندارند با آن برخوردی داشته باشند!
با پیشرفت دانش و فنآوری راههای بسیاری برای ساخت پلها ارایه شد و امروزه چندین مدل پل در دنیا ساخته میشود که هر کدام دارای فلسفه و برنامهای منحصربهفردهستند. یکی از انواع پلهایی که امروزه ساخت آن در تمامی نقاط کرهزمین بهچشم میخورد، پل فلزی است.
بروکلین؛ نخستین پل فلزی دنیا
نخستین پل فلزی ساخته شده در دنیا پل بروکلین در نیویورک است. این پل بخشهای بروکلین و منهتن را به یکدیگر متصل میکند. پل بروکلین طی سالهای1870 تا 1883 میلادی بهوسیله یک مهندس آلمانیتبار به نام «یانآئوگوستسروئبلینگ» طراحی و ساخته شد.
او در زمان ساخت پل بر اثر حادثهای جان باخت و فرزندش-واشنگتن- مسئولیت ادامه کار را برعهده گرفت. پیچیدگی سازه پل که جزیره منهتن را با همسایهاش، محله بروکلین مرتبط میسازد، باعث شد بیش از 20نفر در طول 13سال زمان ساخت آن، جان خود را از دست بدهند. بد نیست به این موضوع نیز اشاره کنیم که هزینه ساخت پل بیش از 15میلیون دلار عنوان شده است.
گلن کنیون؛ بلندترین پل قوسی فلزی سابق
اگرچه این پل یک پل شهری محسوب نمیشود، اما برای خود نوعی پیچیدگی دارد. گلنکنیون در تقارن با سد گلنکنیون روی رودخانه کلرادو و بر دهانه دریاچه پاول در نزدیکی پیج در آریزونا ساخته شده است. این پل برای ایجاد امکان دسترسی وسایلنقلیه گوناگون به هر دو سمت رودخانه و تسهیل رفتوآمد کارکنان سد بین سالهای1957 تا 1959 بنا شد.
این پل که توسط شرکت کیویت-جادسونپاسیفیکمورفی ساخته شد، در زمان بهرهبرداری در 9فوریه1959 بلندترین پل قوسی فلزی در جهان محسوب میشد. طول عرشه پل یاد شده 387و4دهممتر، دهانه قوس آن 313و3دهممتر، ارتفاع عمودی قوس آن 50و3دهممتر بوده و 213متر از سطح رودخانه ارتفاع دارد.
دهلی؛ پلVIP به مقصد فرودگاه
پلهای داخل شهر لزوماً نباید به خودروها اختصاص داشته باشد، بلکه میتوانند بهمنظور استفاده سایر وسایلنقلیه نیز ساخته شوند. شرکت مترو پایتخت هندوستان اقدام به ساخت یک پل فلزی در یکی از مناطق شلوغ و پرترافیک کرده است. این پل قطارهای مترو را به سمت فرودگاه دهلی میبرد و درواقع یک مسیر اختصاصی و VIP برای رسیدن به فرودگاه شهر محسوب میشود.
این پل بر فراز یکی از مناطق پرتردد جنوب شهر جایی که روزانه بیش از یکصدهزار خودرو از آن عبور میکنند، ساخته میشود. برای احداث این پل 542متری بهقول مسئولان مترو شهر هیچ ترافیکی ایجاد نمیشود، زیرا هیچکدام از خیابانها بهدلیل احداث پل مذکور بسته نخواهد شد. درماه سپتامبر سال2010 میلادی این پل ویژه مترو به بهرهبرداری میرسد.
پل لونرود؛ پلی که زنگ زد
در شهر دیترویت چند پل با ساختار فلزی وجود دارد. چندی پیش بحث تعمیر این پلها که بیشترشان روی بزرگراهها ساخته شده مطرح شد. یکی از این پلهاI96 است که روی بزرگراه جفریز ساخته شده و شامل 8خط عبور میشود. سال ساخت این پل به 37سال پیش یعنی سال1972 میلادی بازمیگردد.
درحال حاضر طرحهایی برای مرمت و بازسازی این پل و چندین پل دیگر در شهر دردست اقدام است. بخش فلزی پل دچار زنگزدگی شده بود که این موضوع در نمای ظاهری صورت چندان جالبی نداشت. برخی از کارشناسان نگران فروریختن این پلها هستند و بارها این موضوع را به گوش شهردار و مسئولان شهرداری و ایالتی رساندهاند.
بسفر؛ از آسیا تا اروپا
این پل که روی تنگه بسفر در شهر استانبول ساخته شده، سازه بسیار جالبی است. این پل فلزی محل اتصال قارههای آسیا و اروپا محسوب میشود که همهروزه پذیرای خیل عظیمی از خودروهایی است که بین 2نقطه از شهر استانبول تردد میکنند. کار ساخت این پل که بهوسیله 2انگلیسی طراحی شده، فوریه سال1970 آغاز شد.
احداث آن حدود 3سال بهطول انجامید و سرانجام در ماه اکتبر سال1973 به بهرهبرداری رسید. طول این پل یککیلومترو510متر، عرض آن 39متر و ارتفاعش 105متر است. در ساعات اوج ترافیک این پل نیز بهدلیل آنکه یک گلوگاه در شهر محسوب میشود، دارای ترافیک سنگینی بوده که حوصله تمامی شهروندان را سر میبرد!
همشهری مسافر