گروه اقتصادی: براساس گزارش نظارت بر عملکرد 3ساله اول برنامه چهارم توسعه، اکثر اهداف مدنظر برنامه در شاخص‌های مهم اقتصادی همچون نرخ بیکاری، رشد اقتصادی، بودجه عمومی دولت، شاخص‌های پولی، تجارت خارجی و بهره‌وری محقق نشده است

طبق ماده 157 برنامه چهارم توسعه، به‌منظور حسن اجرای این برنامه، رئیس‌جمهور باید گزارش نظارت و ارزیابی پیشرفت هر سال برنامه را حداکثر تا پایان آذرماه سال بعد به مجلس شورای اسلامی ارائه کند.

دولت موظف بود گزارش اقتصادی سال 1386 را تا پایان آذرماه سال گذشته منتشر  کند اما معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست‌جمهوری، این گزارش را شهریورماه امسال تقریبا با یکسال تاخیر منتشر کرد.

گزارش نظارتی سال‌های اول و دوم برنامه چهارم توسعه هم با تاخیر منتشر شد که انتقاد مجلس را به‌دنبال داشت. شاید تحقق نیافتن اکثر اهداف برنامه چهارم توسعه، دلیل انگیزه دولت در عدم‌انتشار گزارش‌های نظارتی بوده است.

بازار کار

براساس گزارش نظارتی سال سوم برنامه چهارم توسعه، در سال 1386 تعداد بیکاران کشور حدود 9/2میلیون نفر بوده است. در این سال 722هزار شغل جدید ایجاد شده و نرخ بیکاری به 5/10درصد رسیده که نسبت به سال 85 حدود 7/0درصد کاهش داشته اما نسبت به هدف تعیین شده در برنامه چهارم توسعه حدود 4/0درصد بیشتر بوده است یعنی حدود 94درصد هدف برنامه در بخش اشتغال‌زایی محقق شده است.

رشد اقتصادی

مقایسه عملکرد و اهداف پیش‌بینی شده برنامه چهارم نشان می‌دهد که میانگین رشد تولید ناخالص داخلی در 3سال اول برنامه چهارم (1386-1384) حدود 3/6درصد بوده که از متوسط رشد سالانه موردنظر برنامه (4/7درصد) حدود 1/1درصد کمتر است.

همچنین پیش‌بینی رشد اقتصادی سومین سال برنامه چهارم 8/7درصد بوده که با عملکرد رشد 9/6درصدی در این سال، حدود 9/0درصد از رقم پیش‌بینی شده  در برنامه چهارم توسعه کمتر است.

بودجه

گزارش نظارتی برنامه سوم نشان می‌دهد از لحاظ شاخص‌های مختلف، منابع بودجه عمومی دولت در مقایسه با هدف برنامه، حجیم‌تر شده است که افزایش استفاده از درآمدهای نفتی عامل اصلی آن بوده است. عملکرد منابع عمومی بودجه سال 1386 در مقایسه با هدف برنامه چهارم 42درصد بیشتر شده که عمدتا ناشی از افزایش برداشت از حساب ذخیره ارزی بوده است.

شاخص‌های پولی

شاخص‌های مختلف پولی در سال 1386 از اهداف برنامه چهارم، بیشتر بوده است. مهم‌ترین شاخص پولی، نقدینگی است و در حالی‌که نرخ رشد هدف‌گذاری شده در برنامه چهارم 20درصد بوده، در سال 1386 رشد نقدینگی به 7/27درصد رسید که 7/7درصد بیشتر است.

رشد حدودا 11درصدی خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی، رشد 150درصدی بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی و رشد 36درصدی بدهی بخش غیردولتی به نظام بانکی در سال 1386 عوامل اصلی انحراف رشد نقدینگی از اهداف برنامه بوده است.

تحقق70درصد رشد  بهره‌وری

در برنامه چهارم توسعه سهم رشد بهره‌وری کل عوامل در تامین رشد اقتصادی کشور، به‌طور متوسط 7/27درصد هدف‌گذاری شد اما در عملکرد 3سال اول برنامه فقط 8/20درصد رشد اقتصادی، محصول افزایش بهره‌وری بوده است. بدین ترتیب میزان تحقق بهره‌وری در 3سال اول برنامه چهارم توسعه فقط 70درصد بوده است.