و آن‌هم توجه به این موضوع است که آیا در کنار بالارفتن قیمت برخی امکانات شخصی، توجهی به همان موضوع در موضوع عمومی می‌شود یا خیر؟ مثلا اگر قرار است خودروی شخصی ما از منزل بیرون آورده نشود، به همان اندازه به فکر اتوبوس و مترو و تاکسی هستیم یا خیر؟ گزارش امروز همشهری‌مسافر مجموعه سوالاتی است که در ذهن نویسنده به‌عنوان یک‌شهروند نقش بسته است؛ همین.
خوش‌بینی محض:
زمانی که همه‌چیز با قیمت واقعی عرضه می‌شود و در کنار آن قدرت مالی شما برای مدیریت بر خرید کالا بالا می‌رود، قطعاً آن قسمت از نیازهای اضطراری‌تان که مشتری دایمش هستید را در جمع خریدهای دارای یارانه قرار می‌دهید. اگر خرید مرغ و گوشت وماهی در منزل شما بیشتر از خرید محصولان لبنی است، با استفاده از منابع مالی که در اختیارتان قرار می‌گیرد، مرغ و گوشت و ماهی را ارزان‌تر از مقدار قبل می‌خرید و مواد لبنی را به قیمت اصلی خریداری می‌کنید.
در ضمن شما در روزهایی که طرح به مرحله اجرایی می‌رسد، از خدمات رایگان بیشتری بهره‌مند می‌شوید و می‌توانید امیدوار باشید اگر روزی به بیماری مبتلا شدید، هزینه‌های درمان شما بسیار پایین‌تر از آن چیزی شود که هم‌اکنون می‌پردازید. در روزهایی که طرح اجرا می‌شود، حملونقل عمومی با تغییرات متعددی روبه‌رو می‌شود. ساعت کاری اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها متفاوت می‌شود و شیفت کاری همه سیستم‌های حمل‌و‌نقلی عمومی تغییر می‌کند.
مردمی که تا پیش از اجرای طرح چندان تمایلی به استفاده از سیستم حملونقل عمومی نداشتند، برای جلوگیری از هدر رفتن سرمایه شخصی‌شان، مشتری این خودروها می‌شوند و از آن‌جا که تغییری در قیمت وسایل عمومی پدید نیامده است، بهترین راه برای ارزان و سریع رسیدن به محل کار و منزل، همین خودروهای حملونقل عمومی خواهند‌شد.
در روزهای اجرایی شدن طرح، آن دسته از افرادی که کمتر مورد‌توجه قرار می‌گرفتند، در اولویت قرار می‌گیرند و آن‌ها که وضع مالی بهتری دارند، از یارانه‌های کمتری برخوردار می‌شوند. در صورت اجرای درست این موضوع، در جامعه برابری بیشتری پدید می‌آید و مردم هرکدام به یک‌اندازه مورد‌توجه و کمک قرار می‌گیرند.
در صورت اجرای صحیح طرح، از تورم کاسته می‌شود و فشار مالی وحشتناکی که چند‌سالی است به یک‌اتفاق طبیعی در زندگی مردم تبدیل شده، به‌سرعت کاهش پیدا می‌کند. بنابر اعلام مسئولان، از همان روزهای آغازین اجرای طرح اثرات مثبتش نمایان می‌شود و مردم می‌توانند با خیالی آسوده و بدون هیچ دغدغه‌ای از زندگی جدید و توام با امکانات لذت ببرند.
بدبینی محض:
بیچاره می‌شویم حتما! وقتی نتوانیم خودروهای شخصی‌مان را بیرون بیاوریم و از طرفی هر روز باید بیشتر از یک‌ساعت معطل اتوبوس‌هایی باشیم که هیچ‌وقت خالی نمی‌آیند و همیشه تا بیرون از پنجره‌اش مسافر سوار کرده‌اند ، یعنی بیچاره شده‌ایم. زمانی که قیمت هر خوراکی چندبرابر می‌شود، توان محاسبه عدد و رقمی که آقای فروشنده به ما می‌گوید را در ذهن نداریم، یعنی اوضاع خیلی خراب است.
زمانی که برای مسیر 200تومانی همیشگی‌مان، راننده محترم طلب 500تومان کند و هر چه‌قدر هم اصرار می‌کنید توجهی به شما نمی‌کند و دایم از سوختی می‌گوید که گران‌شده و از هزینه‌هایی که بالا رفته برای‌تان حرف می‌زند، حتماً اوضاع قمر در عقرب است.
زمانی که به سمت اتوبوس حرکت می‌کنید، اما اتوبوس به سمت شما حرکت نمی‌کند، اوضاع زندگی به‌هم ریخته است. در این شرایط باید به ذهن‌تان یادآوری کنید که این اتوبوس‌ها برای روزهای قبل از طرح هم کم بود، چه برسد برای این روزها که مشتریانش چندبرابر شده است.
زمانی که می‌خواهید با خیال راحت مسیر شرق تهران تا غرب استان که کرج باشد را با مترو سپری کنید، اما آن‌قدر پشت خط ویژه مترو شلوغ است که حتی نمی‌توانید رنگ واگن را ببینید، چه برسد به این‌که سوارش شوید؛ یعنی شما زندگی‌تان در وضعیت بحرانی قرار گرفته است.
همه این‌ها به کنار، بعد از هزار مصیبت وقتی به منزل می‌رسید و با قبوض ماهیانه آب و برق و گاز، بدون یارانه دولتی روبه‌رو می‌شوید هم که حتماً می‌دانید دچار چه نوع سکته‌ای می‌شوید؟
ایده‌آلیستی به‌همراه واقع‌گرایی و کمی منطق و خوش‌بینی:
طرح به‌‌خودی خود اتفاق خوبی است. یعنی این منطقی‌ترین حالت ممکن است که اولاً مدیریت مالی خودمان در اختیار خودمان باشد و این خودمان باشیم که برای پول خودمان تصمیم بگیریم و ثانیاً گروه‌های مختلف جامعه که این روزها به دهک معروف شده‌اند، کمی ترازوی تعادل‌شان با یکدیگر برابر شود؛ شهروندی که در شمالی‌ترین منطقه شهر با چند‌خودروی شخصی می‌تواند در سطح شهر حضور داشته باشد، همان‌قدر از امکانات بهره‌مند شود که فردی در جنوبی‌ترین نقطه شهر بدون هیچ خودروی شخصی.
اما این یک‌سوی ماجر‌است. حداقل این سوال را می‌توان مطرح کرد که اگر یکی، فقط یکی از قسمت‌ها کارش به خوبی پیش نرود، چه اتفاقی برای میلیون‌ها نفری خواهد افتاد که در انتظار بهبود وضعیت زندگی‌شان بودند و با این اشتباه، باید سال‌های سال عواقبش را تحمل کنند.
فرض اولیه را بر این می‌گیریم که همه کارها بر اساس روال پیش برود و همه افرادی که مسئول اجرای طرح هستند، کارشان را به‌درستی انجام دهند. این یعنی اجرای مو‌‌به‌موی طرح و بهره‌مند شدن مردم از آن چیزهایی که وعده‌اش داده شده بود. نه این‌که قصدمان شر باشد، نه، اما از مدیران محترم می‌خواهیم یک‌بار هم به این موضوع فکر کنند که اگر یک‌طرف ماجرا کار بلنگد، تکلیف چیست؟
تصور کنید طرح اجرا شود، همه‌چیز هم درست پیش‌بینی شود، اما آن مسئولی که قرار است مثلاً تسهیلاتی در سیستم حملونقل عمومی بدهد، این کار را به‌درستی انجام ندهد و کسی هم متوجه ماجرا نشود. مردم با سوار شدن به تاکسی با کرایه‌های نجومی روبه‌رو می‌شوند.
اتوبوس‌های ریالی هم هم‌قیمت تاکسی می‌شود. موج اعتراض‌های به این موضوع کل طرح را زیر سوال می‌برد و دیگر کسی به این موضوع توجه ندارد که تا به حال چه بوده و چه شده و چه مزایایی این طرح داشته است. اگر فقط کرایه یک تاکسی به‌دلیل عدم‌برنامه‌ریزی اصولی تغییر کند، آن وقت اساس فعالیت‌هایی که دولت داشته است، زیر سوال می‌رود.
در مثالی دیگر، مردمی را تصور کنید که با کسری از هزینه‌های زندگی خود، سیستم حملونقل عمومی را جایگزین خودروی شخصی کرده‌اند. این افراد قرار است در روزهای آغاز طرح، به جمعیت قبلی استفاده‌کنندگان از سیستم حملونقل عمومی اضافه شوند و همه این‌ها در کنار یکدیگر یعنی نیاز شهر به افزایش ناوگان مسافربری درون‌شهری.
مترویی که هنوز در انتظار کمک‌های دولتی است و هر روز به بهانه‌ای از آن دریغ می‌شود یا اتوبوس‌هایی که باید تعداد بیشتری از نوع خود را در خط ویژه به‌سراغ مردم بفرستند، اما این اتفاق تاکنون به‌خاطر مشکلات گمرکی به‌وقوع نپیوسته است، در روزهای اجرای طرح با مشکلات عدیده روبه‌رو می‌شود. در‌نتیجه اعتراض‌های مردمی به طرح افزایش پیدا می‌کند و اساس و کلیت آن زیر سوال می‌رود.
قرار نیست قسمت خالی لیوان را نگاه کرده باشیم. هدف از مطالبی که عنوان شد، این بود که تا قبل از آغاز طرح می‌توان از بسیاری از مشکلات به‌خاطر مردم جلوگیری کرد. با علم به این‌که در تهران و دیگر شهرهای بزرگ کشور، قرار است تحولات اساسی رخ دهد، از همین حالا به فکر ایجاد فضایی برای رفاه مردم باشیم.
آقایان مسئول؛ مردم تهران قرار است تجربه‌ای جدید را شاهد باشند. بر اساس این تجربه، شاید امکانات متعدد و بیشتری لازم باشد که هم‌اکنون حتی نیمی از آن‌ها هم فراهم نشده است. این مطلب صرفاً اشاره‌ای بود به همه آن چیزهایی که تا قبل از اجرایی شدن طرح باید به آن رسیدگی شود. شاید هم بتوان آن را درخواستی از طرف مردم به مسئولان دولتی عنوان کرد. لطف کنید امکانات شهرمان را آن‌قدر بالا ببرید که در هنگام آغاز طرح، دچار مشکل نشویم.
به خاطر مردم هم که شده این کارها را انجام دهید، وقت به سرعت می‌گذرد...
همشهری مسافر