به همین دلیل عملکرد این حوزه درخصوص نحوه برخورد با نیازها و پیش‌نیازهای هنرمندان در زمینه اقتصادی و معرفی هرچه بهتر آثار آنها بیشتر مورد توجه قرار گرفته و حتی به نوعی زیر ذره‌بین رفته است. حال با توجه به اینکه بخش خصوصی تا چه حد توانایی پاسخگویی به نیازهای جامعه هنری را دارد بهتر دیدیم در ابتدای فعالیت نگارخانه‌ها به سراغ تعدادی از آنها برویم تا ببینیم حال‌واحوال برگزاری نمایشگاه‌ها چگونه است و آنها سال جدید را در این یک‌ماهه ابتدای سال چگونه آغاز کرده‌اند و سمت‌وسوی آثار به‌نمایش درآمده به چه شکلی است.
نگارخانه ماه مهر اولین نمایشگاه خود را در روز 28فروردین و با برپایی آثاری از فریدون کسرایی آغاز کرده است. این هنرمند که تحصیلات آکادمیک خود را در پاریس و در رشته معماری گذرانده و شاید ردپای خلاقیت‌های معماری او را در بسیاری از مراکز هنری یا مکان‌های دیگر دیده باشیم، این بار با نمایش آثاری با تکنیک Mixed Media سعی در بهتصویرکشیدن زمین از دور و نزدیک دارد که شاید این نگاه را به‌قول هنرمند از چشم یک پرنده درحال پرواز در آسمان هم بتوان جست‌وجو کرد. سبکی که هنرمند برای اجرای آثارش به آن اشاره می‌کند شاید در هیچ‌یک از طبقه‌بندی‌های منظم و تعریف‌شده هنری نباشد و آن سبکی است به قول وی امروزی که با تخصص معماری داخلی که از وی سراغ داریم می‌تواند خاستگاهش در داخل خانه یا هر محل دیگری که در طول زمان روز یا شب در آن، روزگار را سپری می‌کنیم باشد.
فریدون کسرایی با بیان این موضوع که اصولا تجددگرا و آینده‌گراست، زندگی را همانند جاده‌ای می‌بیند که جلورفتن را بر بازگشتن از آن ترجیح می‌دهد. این هنرمند خاستگاه ایده نمایشگاه حاضرش را ورای 45سال تجربه معماری و کارهای هنری خود می‌داند و جرقه اولیه آن را زمانی می‌داند و در اوان نوجوانی برای اولین‌بار سوار هواپیما شد و از ورای پنجره هواپیما زمین را مشاهده کرد و نقاشی‌کردن آن از زوایا و چهره‌های مختلف برایش انگیزه‌ای شد که بعد از این همه سال بالاخره به آن آرزو و انگیزه جامه‌عمل پوشاند.
شاید آثار وی نمایی از طبیعت جاندار یا بی‌جان یا بسیاری از سوژه‌های معمول نقاشی نباشد و مخاطب خاص خود را بطلبد ولی به‌قول خودش مورد توجه بچه‌های کوچکی است که بزرگ شده‌اند. نگرانی این هنرمند را در پس کارهایش می‌توان درخصوص مشکل شهر و اینکه چه خواهد شد احساس کرد. احترامی که وی برای زمین قائل است شاید عنصر مهمی در اجرای این آثار باشد. در نوشته‌ای از فریدون کسرایی می‌خوانیم‌که « من معمارم، صحیح‌تر آنکه معمار جزئیات و دقایق عناصر زندگی انسان هستم.
مشاهده خاستگاه زندگی انسان را در یکایک تابلوهایم مشاهده می‌کنید. آری خانه ارزشمند‌ترین اثری است از کار یک معمار و برش نازکی است از زمین، این میوه مدور، که به شما تعلق دارد و تنها فضایی است که در آن آزادی کامل را حس می‌کنید. من شیفتگی‌ام را برای اشکال هندسی همیشه داشته و دارم، چرا که در آنها سر و سری را با زندگی احساس می‌کنم. دایره، مربع و مثلث را همیشه دوست داشته‌ام خصوصا مربع با اقطار ضربدری‌اش. هنوز هم زمین را مسطح می‌خواهم چرا که دوست ندارم در حرکت زمان به همان جایی که بودم بازگردم و دیگر، دیدار مدام خورشید را که نعمتی است بزرگ گرامی می‌دارم. من از تاریکی بیزارم... همین».
در مورد آثار به‌نمایش درآمده از این هنرمند قابل ذکر است که در مجموع 21 اثر در این نگارخانه به‌نمایش درآمده که 11عدد آن در قطع بزرگ 80 در80 و مابقی در اندازه‌های کوچک‌تر هستند. همچنین هنرمند باسلیقه معمارگونه خود قاب‌هایی را برای آثارش ساخته که همگی از جنس مقواست و تناسب خاصی با جنس زمینه اثر که آن هم مقوایی است دارد. گفتنی است این نمایشگاه تا سه‌شنبه 7 اردیبهشت در گالری ماه مهر برپاست.
پیامی از نوع دیگر
گالری طراحان آزاد در اولین نمایش خود در سال 89 آثاری از ریاض‌کومو را به نمایش گذاشته است. این هنرمند از کرالای هند و ساکن بمبئی است و 39سال دارد. وی چندین نمایشگاه انفرادی و گروهی در کشور خود و سایر کشورها داشته و حال نوبت ایران است که آثار خاص و منحصربه‌فرد این هنرمند را پذیرا باشد. آثار این هنرمند که اغلب حجمی است، دارای فضایی چندگانه است که در آنها برای دستیابی به معنا یا نتیجه باید کمی صبور بود و تأمل کرد. نامی که وی برای نمایشگاهش انتخاب کرده «جنگ بی‌خطر» است.
از نظر خود نقاش آثارش همچون آزمایشی علمی هستند و فرایند تفکر او پیش از ورود ما به مثابه مخاطب مخفیانه آغاز شده است و ما در فضایی سفید برجای می‌مانیم تا نتایج و ماحصل یک آزمایش را بررسی کنیم؛ آزمایشی که دقت بسیار می‌طلبد، چنانچه از خود هنرمند هم، زمان بسیاری را گرفته است تا ردپای عناصر و تفکر او را ثبت کند. این هنرمند سعی دارد در پس آثاری که به شرح آنها خواهیم پرداخت به سراغ مفهوم جنگ و نتایج حاصل از آن که به هیچ‌وجه به نفع هیچ یک از 2 یا چند گروه متخاصم نیست، برود.
در اثری از این هنرمند که 2سطح کامل 2دیوار را پوشانده هنرمند با تکرار تندیس‌هایی از سربازانی مربوط به دوران گذشته تاریخ و با استفاده از آلومینیوم که با صنعت ریخته‌گری به دست آمده سعی در بهتصویرکشیدن 2جبهه متخاصم را دارد. این سربازان که به‌صورت کاملا منظم و به‌دنبال هم صف کشیده به دیوار نصب شده‌اند تکرار المان‌هایی هستند که صرفا در 2حالت یورش و دفاع طراحی و ساخته شده‌اند. نام انتخابی آنها برادرخوانده‌هاست! نامی که تا حدی بی‌شباهت به ظاهر اثر است و شاید بیشتر جنبه طعنه و کنایه را به‌دنبال خود یدک می‌کشد.
این اثر ریاض‌کومو که 135در 724 سانتی‌متر است با 196 سرباز 30سانتی‌متری در پس ظاهر ساده خود مفهومی را در قالب عنوان کلی «روشن‌کردن بی‌خطر است» مطرح می‌سازد که 3 اثر هنرمند زیر چتر این نام، مفهوم و پیام ذاتی خود را به هم گره می‌زنند. کومو خود می‌گوید که برادرخوانده‌ها یادآور مکان‌ها و زمان‌هایی متعدد هستند که درگیر خشونتی محض بوده‌اند. تعداد این مکان‌ها و زمان‌ها چنان زیاد است که امروزه به‌نظر می‌رسد با تاریخ‌های مشترک خشونت و تجاوز به آینده‌ای متصل شده‌ایم که ما را به آینده‌ای خطرناک‌تر هدایت خواهد کرد. به اعتقاد وی در آثارش مردم بیش از فرد به‌طور روزافزونی قدرت این را یافته‌اند که اضطرار را بدل به خلأیی سازند که قادر است تاریخ را تغییر دهد و بسازد. گفتنی است این نمایشگاه از 20فروردین آغاز شده و تا 8اردیبهشت ادامه دارد.
دریچه‌ای برای ارتباط با جامعه
حضور نگارخانه‌ها می‌تواند دریچه‌ای برای ارتباط هنرمندان با جامعه و هنر دوستان باشد؛ پس صاحبان این عرصه باید جدی‌تر به این حیطه توجه کنند به گونه‌ای که با حرکتی سنجیده و علمی‌تر و با هماهنگی با مراکز ذی‌صلاح این مکان‌ها را تبدیل به محلی برای تبادل اطلاعات و تجربیات هنرمندان قرار داده و هدفمندتر به اجرای آثار هنرمندان بپردازند.
گالری دیگری که به سراغش رفتیم نگارخانه آریاست که سال جدید را با نمایش آثار تصویری و کارتونیست مهدی کریم‌زاده با عنوان «همین روزها» آغاز کرده است. کارهای این هنرمند جوان 23ساله با رویکردی طنزگونه و کارتونی و در قالب داستان و تصویری بسیار ساده به نمایش درآمده است؛ تصاویری که تداعی‌کننده سبک کوبیسم می‌تواند باشد.
این هنرمند در طول مدت کوتاهی توانسته برنده جوایز متعددی از مسابقات جهانی شود و با نشریات مختلف ایرانی همکاری داشته باشد. همچنین عضو هیأت انتخاب آثار در چندین نمایشگاه داخلی هم بوده است. کارهای به نمایش گذاشته شده در این گالری در 2بخش قابل تفکیک هستند؛ 20اثر که در قطع کوچک و با تکنیک چاپ دستی لینوکات به اجرا درآمده و هر یک داستانی دربردارد و دسته دوم 10 کار که در قطع بزرگ‌تر و روی بوم و اکثرا با تکنیک کولاژ و با برداشت آزاد از فضای داستانی که در آثار کوچک دنبال می‌شده به تصویر کشیده شده است.
گفتنی است داستان‌هایی که در آثار این هنرمند به چشم می‌خورد بسیار ساده و در جریان اتفاقاتی است سوررئالیستی و عاشقانه که در عالم میان واقعیت و رویا به وقوع پیوسته و کلامی بسیار کودکانه و طنزگونه دارد که شاید نقاشی‌ها به طور مستقیم انتقال‌دهنده مسیر داستان نباشد ولی مقطعی از هر داستان را در مفهوم خود با تصاویر ساده به اجرا درآورده است. همچنین این نقاشی‌ها می‌تواند به نوعی هراس هنرمند از واردشدن به حیطه هنری بزرگسالان را در خود نهان داشته باشد و شاید در این بین او سعی می‌کند سبک و سیاق نقاشی‌های دوران کودکی خود را با جامه بزرگ‌تری و در قالب طنز و هدفدارشدن در اجرا و معنی در کارهایش حفظ کند و این تأکید در نحوه اجرا جای هرگونه نقد را در مورد رعایت اصول آکادمیک هنری بر کارهایش بسته است و باعث‌شده وی کاملا آزادانه به اجرای آثارش بپردازد.
گفتنی است این نمایشگاه برگزیده آثار کتابی است که مهدی کریم‌زاده با همکاری علیرضا میراسدالله به تصویر و قلم کشیده‌اند هنوز وارد بازار نشده است. این نمایشگاه به نوعی معرف موضوع و سبک و سیاق این کتاب است. جالب است بدانیم نام انتخابی این کتاب در چند سطر اینگونه است: «همین روزها چشم چپم را با قاشق درمی‌آورند» و «با پاشنه‌کش چشم دیگری را در حفره خالی آن جا می‌دهند؛ چشمی که ممکن است سبز، آبی یا خاکستری باشد». گفتنی است نمایش این آثار در نگارخانه آریا تا همین امروز برپاست.