نمایشگاههایی با کیفیت و کمیت متفاوت آثار و تعداد شرکتکننده؛ اگر چه نمیتوان از روی چنین نمایشگاههایی به نوع نگاه و سبک هنرمندان شرکتکننده رسید اما تصویر کار این تعداد هنرمند در کنار هم نشاندهنده برآیند کلی هنرهای تجسمی بهویژه در آثار جوانان است که قریب به سهچهارم آثار به نمایش درآمده در بخش رقابتی دومین جشنواره هنرهای تجسمی فجر را شامل میشود.
دومین جشنواره هنرهای تجسمی فجر در دو بخش رقابتی و ویژه تا نیمه اسفند ماه در تهران و 4مرکز استان (خوزستان، سمنان، گلستان و یزد) در حال برگزاری است.در تهران، نگارخانههای خیال، خیالشرقی و آیینه مؤسسه فرهنگی هنری صبا (وابسته به فرهنگستان هنر) میزبان بخش رقابتی در رشتههای نقاشی، نگارگری، خوشنویسی، مجسمهسازی، عکاسی و سفال و سرامیک است و آثار کاریکاتور بخش رقابتی هم در فرهنگسرای نیاوران به نمایش درآمده است.
آثار به نمایش درآمده در مؤسسه صبا دارای کیفیت و کمیتهای متفاوتی است؛ از کارهای حرفهای و مدرنتر نقاشی گرفته تا مجسمههای تجربیتر، هر چند در میان حجمهای ارائه شده نیز به کارهای در خور توجهی برمیخوریم.
بهطور کلی مجسمههای ارائه شده بیشتر در فرمهای مدرن و بدون نگاه واقعگرایانه است. از سوی دیگر محدودیت اعمال شده در فراخوان جشنواره برای ارسال آثار با حجم کمتر از 60سانتیمتر مکعب باعث شده هنرمندان این عرصه نتوانند آن چنان که باید مهارت و خلاقیت خود را به نمایش بگذارند.
اثر رویش الهه معتمد نمونه موفقی از حجمهای به نمایش در آمده است که با استفاده خلاقانه از متریال کار کرده فلز و چوب و سیم با نگاهی تازه به رویش، به خلق اثری مدرن پرداخته است که انحنا و چرخش کار حس حرکت را القا کرده و مخاطب را دچار احساس فراروی و جهش میکند. وجود دو انحنای مقعر در سطح صاف در نسبت با نیمکره این حس حرکت را تقویت میکند.
اما در نقاشیهای به نمایش درآمده میتوان ردپای نوعی نگاه آگاهانه، خلاقانه و رسیدن به زبان شخصی هنرمند را رصد کرد. برای نمونه حسین قاسمی با چاپ دستی و اکریلیک، سواری سپیدپوش را بر زمینه قرمز به تصویر میکشد که این تقابل قرمز در برابر سپید آشفتگی، بیثباتی و فضای روانپریشانهتر را به مخاطب القا میکند.
استفاده از سوار سپیدپوش نقطه طلایی کار است با سپیدی و روشنی و مظلومیت و غربت امامحسین(ع) و هلال ماه به تصویر کشیده شده در گوشه سمت چپ تصویر میتواند نشان از معنویت و تعالی باشد که سوار به سمت آن میرود.
مشابه این نمایش خلاقانه از کنتراست و تضاد رنگ در بسیاری از آثار نقاشی به نمایش در آمده به چشم میخورد.
طبقه پایینتر گالری خیال شامل آثار چیدمان و سفال و سرامیک است که شاید بتوان از نقاط کمتر موفق این جشنواره دانست که هویت کامل و مستقلی ندارند و ترکیبی از تمام شاخههای هنرهای تجسمیاند.
نقش برجسته شیرین کریمزاده نمونهای از آثار به نمایش درآمده در این بخش است که با ترکیب نقاشی قهوهخانهای و سرامیک و چیدمان موزائیک آنها کنار هم به خلق اثری دست زده که میتواند شامل هر کدام از این رشتهها باشد. هر چند نمیتوان از نگاه و ترکیب تازه عناصر و المانهای آیینی بر پس زمینه قرمز گذشت.
آثار نگارگری ارائهشده بیشتر تکرارکننده و تداعیگر کار اساتید این رشته است و کمتر خلاقیتی میتوان در آنها دید.
آثار عکاسی ارائه شده در نگارخانه خیال شرقی صبا را میشود جذابترین بخش این نمایشگاه دانست؛ جایی که زمینه رنگین و شاد بیشتر عکسها نمایشگر تصویر زیبایی از آیینها، آداب و رسوم و سنن اقوام ایرانی است.
آثار خوشنویسی این نمایشگاه علاوه بر خوشنویسی شامل نقاشی خط، نقش برجسته و دیگر رشتههای مرتبط با خوشنویسی است که بعضا به زیور تذهیب نیز آراسته شده است.
از میان آنها میتوان به نقاشی خط عذرا عقیلی بخشایش اشاره کرد که با استفاده از رنگ در فضاهای بسته لابهلای خطوط، رنگ را بهصورت یکی از عناصر اصلی در آورده و به خلق اثری با چرخش و موزونیت زیبا پرداخته که ترکیب خطوط در سطح کار بهخوبی نمایان است. هر چند نمیتوان از کمبود عنصر خلاقیت و نوآوری در کار گذشت و مانند آن را در آثار استاد جلیل رسولی و استاد نصرالله افجهای دیده بودیم.
در پایان میتوان گفت نمایش آثار بیش از 700هنرمند شاید به لحاظ کمیت در نمایشگاههای تجسمی در ایران کم نظیر باشد اما شاید بتوان با گزینش و پالایش بیشتر آثار هنرمندان جوانتر و دعوت از اساتید و پیشکسوتان هر رشته به بالاتر بردن کیفیت آثار به نمایش در آمده نیز افزود.