کارشناسان و متخصصان ایرانی هم در این رابطه تلاش‌های زیادی را انجام داده و می‌دهند. تا جایی که در 12 و 13 مرداد ماه سال‌جاری، انجمن علمی مامایی کارگاه دو روزه زایمان در آب را برای ماماها برگزار کرد تا بدین طریق زایمان فیزیولوژیک و استفاده از روش‌های غیر دارویی کاهش درد زایمان رواج بیشتری پیدا کند.تاریخچه کشف موضوعی که برای این کارگاه انتخاب شده بود( یعنی زایمان در آب )به سال 1803 برمی گردد.تا آن زمان از خواص بی‌دردی آب برای زایمان استفاده نمی‌شد.
اما درهمان سال، در فرانسه زنی پس از تحمل ۴۸ ساعت درد زایمان، برای تسکین درد، وارد وان آب گرم شد و ادامه زایمان وی سریع و کم درد انجام گرفت تا جایی که فرصت خروج از آب را پیدا نکرد و در همان جا نوزادش متولد شد. این موضوع باعث شد محققی روسی به نام ایگور چارکوفسکی روی زایمان در آب مطالعاتی انجام دهد. تا جایی که دخترش «وتا» در سال ۱۹۶۳ میلادی با وزن ۶۲/۲ پوند، نارس در آب به دنیا آمد. در اینجا این سؤال مطرح می‌شود که آب با چه مکانیسمی می‌تواند در کم کردن درد زایمان نقش داشته باشد؟
دکتر ناهید خداکرمی، دکترای تخصصی بهداشت باروری و دبیر انجمن علمی مامایی در جواب، به ترکیب اصلی بدن انسان که از آب تشکیل شده اشاره کرده و در ادامه از خاصیت ریلکس کردن آب می‌گوید: آب با کم کردن سفتی عضلات و در نهایت ریلکس شدن آنها، همراه با تحریک ترشح ماده اندورفین نقش مؤثری در حس تحمل درد زایمان ایجاد می‌کند و مادر هم در مرحله اول و هم در مرحله دوم زایمان درد کمتری را حس خواهد کرد. هر چند که این خاصیت ذکر شده آب مهم‌ترین اثر آن محسوب می‌شود اما فواید دیگری برای زایمان در آب عنوان شده است.
دبیر انجمن علمی مامایی در این باره به مواردی همچون پارگی‌های کمتر حین زایمان و تولد خوشایند‌تر نوزاد اشاره می‌کند. بنا بر گفته‌های خداکرمی، مادر در دو مرحله زایمان می‌تواند در آب قرار گرفته و از خاصیت بی‌دردی آن استفاده کند. زیبا تقی‌زاده، دکترای بهداشت باروری ضمن تأیید گفته‌های خداکرمی به برخی دیگر از فواید زایمان در آب اشاره کرد: تحقیقات مختلف نشان داده که آپگار کودکان متولد شده درآب (وضعیت سلامتی جنین در 5 دقیقه اول بعد از تولد) نسبت به کودکان متولد شده در خشکی بهتر و نیاز مادر به مسکن کمتر بوده است. اما طول مدت زایمان کمتر نشده و از این جهت تفاوتی بین زایمان در آب و زایمان در خشکی وجود ندارد.
زمان ورود به آب
مادر در دو مرحله می‌تواند در آب قرار گیرد. دبیر انجمن علمی مامایی در این باره می‌گوید: زایمان دارای 3 مرحله است. مادر در مرحله اول (هنگام فاز فعال زایمان) و مرحله دوم زایمان می‌تواند از بی‌دردی آب استفاده کند.
در واقع مادر تحت نظر پزشک زمانی که دهانه رحم به اندازه چهار تا پنج سانتی متر باز شده است (مرحله فعال زایمان)وارد آب می‌شود و هنگام خروج جنین، از آب خارج می‌شود (لازم به ذکر است ورود به آب، قبل از این زمان به‌دلیل اثرات تسکین‌دهنده زیاد آب، ممکن است منجر به تاخیر مراحل بعدی زایمان شود).
در این روش خروج جنین در آب انجام می‌شود. آنچه از گفته‌های این کارشناسان برمی‌آید این است که در هر شرایطی باید قطع بند ناف جنین و مرحله سوم زایمان در خارج از آب صورت گیرد و درصورت نیاز به برش زایمانی برای خروج راحت‌تر جنین این کار نیز باید در خارج از آب انجام شود. امکان کنترل قلب جنین تا هنگام زایمان در آب وجود دارد.
تحت هر شرایطی مرحله سوم زایمان که خروج جفت است حتما باید در خارج از آب صورت گیرد.
دمای آب
دمای آب به‌طور متوسط 36 تا 5/37 درجه است که در مرحله اول زایمان می‌تواند تا 40درجه هم رسانده شود. از آنجایی که این تغییرات دمایی می‌تواند باعث کاهش آب بدن مادر شود، در جبران آن می‌توان از نوشیدنی‌های مناسب استفاده کرد. اما در هر صورت در همین جا قابل ذکر است که این تغییر دمایی که به هنگام خروج از آب صورت می‌گیرد برای برخی از مادران خوشایند نیست یا حتی می‌تواند باعث تب و لرز آنها شود.
زایمان در آب برای همه مادران مناسب نیست
براساس گفته‌های دکتر تقی‌زاده در موارد زیر نباید زایمان در آب صورت گیرد:
دوقلویی، جداشدگی زودرس جفت، زایمان زودرس، بیماری‌های زمینه‌ای مادر( مانند بیماری قند، فشارخون و برخی بیماری‌های پوستی)، وزن جنین بیشتر از 4 کیلوگرم، پارگی زودرس کیسه آمنیون، عفونت، وضعیت‌های غیرطبیعی جنین و عدم‌دسترسی به امکانات احیای نوزاد.
تحقیقات
زایمان در آب به‌رغم قدمت طولانی، هنوز نتوانسته بیش از 4 تا 5 درصد جمعیت جهان را به‌خود اختصاص دهد چرا که در مورد فواید و عوارض آن بحث‌های زیادی وجود دارد. عفونت از جمله عوارض مطرح شده است که هنوز به اثبات نرسیده است. طبق تحقیقات ارائه شده در کارگاه زایمان درآب یک مورد پنومونی (عفونت ریه) نوزاد دیده شده که البته در این مورد زایمان در وان منزل بدون حضور ماما و در وانی با دمای تنظیم نشده آب و بدون پمپ تخلیه صورت گرفته بود.
این در حالی است که از ضروریات استفاده از این شیوه حضور مستمر ماما و وجود وان یا حوضچه آبی با پمپ تخلیه است تا درصورت ایجاد هرگونه خونریزی یا آلودگی، آب با پمپ تخلیه شود. از طرفی آب سرد می‌تواند جنین را در معرض عفونت ریه قرار دهد. علاوه بر این، دو مورد آمبولی نوزاد دیده شده است که باز هم در این موارد نمی‌توان قضاوت درستی کرد چرا که در این موردها بند ناف دور گردن پیچیده شده بود و قطع بندناف داخل آب صورت گرفته بود در حالی که باید در خارج از آب اقدام به این کار کرد.