تاریخ انتشار: ۲۴ مرداد ۱۳۸۹ - ۱۹:۱۱

مهدی تهرانی: در تاریخ یکصد و اندی ساله هنر هفتم تعداد اندکی کارگردان مولف بعنوان استاد مسلم و پایه گذار قواعد یک ژانر شناخته شده‌اند . اگر علاقمند به آثار دلهره آور هستید ، قطعا فیلم های آلفرد هیچکاک را دوست دارید.

کارگردان انگلیسی تباری که در عصر بازیگر سالاری ؛ نه تنها به هیچ ستاره‌ای باج نداد که حتی آنان را در یک اظهار نظر تاریخی و جاودان یک مشت گاو می‌خواند. با این همه هیچ بازیگر و ستاره سینمایی را قدرت آن نبود که با او هم کلام شود. طرفه اینکه هیچ ستاره‌ای نیز یافت نمی‌شد که آرزومند بازیگری در فیلم‌های این مرد بداخلاق چاق اما کاربلد نباشد.

بیخود نبود که در اولین سالمرگ آلفرد هیچکاک در سال 1981 مدعوین صحبت‌های جالب توجهی در باره او و بویژه سبک کارگردانی و هم چنین خلقیات‌اش بیان داشتند:

"او پرتوقع ترین، بی‌منطق‌ترین، از خود راضی‌ترین و مسخره ترین کارگردانی بود که با او همکاری داشتم. با همه  این حرف‌ها او جزو بهترین و خلاقترین کارگردانان سینما نبود. هیچکاک با فاصله  بسیار نسبت به دیگر کارگردان‌ها، بهترین فیلمساز دنیا بود"

-اینگرید برگمن

"او موقعی که از انگلستان به آمریکا آمد و اولین فیلم مهمش ربکا را در سال 1940 ساخت، من یک جوان 24 ساله بودم. سال بعدش که من همشهری کین و یکسال بعد از آن که آمبرسون‌های باشکوه را ساختم، شنیدم که گفته بود: این پسرک! اورسون ولز چند سری عکس را سرهم می‌کند و اسمش را فیلم می‌گذارد . من از فیلم‌های این پسرک و فیلم‌های مشابه آن بیزارم.بعد از آن بود که من از هیچکاک به شدت می‌ترسیدم اگرچه دلم می‌خواست کلک این مرد مغرور و چاق را بکنم. من تا وقتی او مرد از آلفرد می‌ترسیدم. اصلا برای همین است که وقتی او مرده اینچنین می‌توانم در باره‌اش حرف بزنم"

-اورسون ولز

در باره هیچکاک آنقدر کتاب و مقاله نوشته شده که هیچ کارگردان و سینماگر دیگری به پای او نمی‌رسد. جالب اینجاست که حتی بزرگان تاریخ سینما نظیر فرانسوا تروفو  فقید از پایه گذاران موج نوی سینمای فرانسه نیز در باره او مفصل‌ترین کتاب‌ها را نوشته‌اند (کتاب هیچکاک به روایت تروفو هنوز بهترین کتاب برای آشنایی با سبک کاری وی به شمار می‌آید) و هنوز نیز نوشتن در باره او و درباره آثارش توقف بردار نیست.

از منظر دیگر بنظر می‌رسد با مرگ او و در حال حاضر که دقیقا 30 سال از رفتنش می‌گذرد هنوز نسل‌های بعد از او فیلم‌هایش را می‌بینند و دی وی دی آثارش پرفروش‌ترین هستند. پخش آثارش نیز از شبکه‌های خصوصی و هم چنین شبکه‌های سراسری کشورهای مختلف تعطیل بردارنیست. و سئوال اینجا است که مگر هیچکاک چه کرده که هنوز فیلمهایش اینقدر جذاب جلوه گری می‌کنند؟ [چگونه می‌توان از هیچکاک درباره لاکان پرسید؟]

آلفرد هیچکاک به احتمال فراوان اولین کارگردانی است که به معنای واقعی کلمه تعلیق و سوسپانس را به سینما تزریق کرد. کار او جدای بهره گیری از هنر و تکنیک تدوین بود. سوسپانس هیچکاک اصیل و کار آمد جلوه گری کرد و مدام و به جا در آثار متعددش از این تکنیک بهره ها برد. برای مثال شاید داستان فیلم روانی (محصول 1960) ابتدا به ساکن شما را درگیر نکند اما وقتی فیلم را ببینید بعید است از ترس سکته نکنید. فیلم پرندگان (محصول 1963) او نیز مثال خوبی در این رابطه است . جایی که دسته های بزرگ پرندگان مهاجر دمار از روزگار ساکنین محل در می آورند. فیلم های اکشن و معمایی او نظیر شمال از شمال غربی ( محصول 1959)  نیز دارای سوسپانس های خاص خود هستند . تعلیقی که باعث می شود بیننده از همان ابتدای داستان به روند شکل گیری فیلم علاقه مند شود و تا آخر آن را دنبال کند. بی جهت نیست که منتقدان قدیمی در باره او می گفتند : حتی اگر داستان یک فیلم هیچکاک به دل تماشاگر ننشیند، معلوم نیست چرا هیچ کس از سالن سینما بیرون نمی آید؟ شاید بدین دلیل که تماشاگر منتظر است حتی در ثانیه آخر یک جسد و یا یک چاقوی خون آلود از آسمان به زمین بیفتد!

هیچکاک در تمام دوران حرفه‌ای‌اش در آمریکا سعی داست تهیه کننده آثارش نیز باشد اگرچه عمدتا در نگارش آثارش از فیلمنامه نویسان دیگر کمک می‌گرفت.

در کارنامه حرفه‌ای او  67 فیلم در مقام کارگردان (اولین فیلمش محصول 1922 به نام عدد 13 که اتفاقا ناتمام ماند و آخرین کار او توطئه خانوادگی محصول 1976 است)، 29 فیلم در مقام تهیه کننده، 22 فیلم در مقام سناریست و نویسنده و هم چنین 33 فیلم در مقام بازیگر به ثبت رسیده که در جای خود یک رکورد به حساب می‌آید.

 با این همه آلفرد هیچکاک علیرغم 5 بار نامزدی جایزه اسکار هرگز موفق به کسب این جایزه نشد، اگرچه در یکسال مانده به فوتش یک اسکار افتخاری دریافت کرد. هیچکاک (با نام و لقب کامل: سر آلفرد جوزف هیچکاک) در 13 اگوست 1899 در لندن بدنیا آمد و در 29 آوریل 1980 در لس آنجلس بدرود حیات گفت

برچسب‌ها