به هر تقدیر، اینکه خدای سبحان فرمود: من اندیشه و انگیزه انسان سالکِ صالح را تأمین می‌کنم، بهترین راهش روزه‌گرفتن است و ماه مبارک رمضان تمرین این کار است.


 به ما گفته‌اند: وقتی روزه می‌گیری، چشم و گوش‌ات هم روزه بگیرد، قلب و اندیشه و انگیزه‌ات هم روزه بگیرد. از وجود مبارک امام صادق (علیه أفضلُ صَلواتِ المُصلّین) رسیده است، از ائمه دیگر (علیهم الصَّلاه و علیهم السَّلام) نیز رسیده است که شما سعی کنید راه‌های علمی و عملی‌تان را تطهیر کنید. وقتی تطهیر کردید، خدای سبحان با علم و عمل آن راه را به‌عهده می‌گیرد و شما می‌شوید نظیر «فرشته». همانطوری که فرشتگان را خدا تأمین می‌کند، شما که مؤمن سالکِ صالح‌اید، شما را نیز خدا تأمین می‌کند.

این مطلب نه‌تنها در کتاب‌های اهل معرفت آمده، در کتاب‌های فقیهان بزرگوار ما هم هست. اینکه بزرگواران دیگری مثل صاحب جواهر این را گفته‌اند، مرحوم سیّد طباطبایی (رضوان‌الله علیهما) هم در «عروه» این را بیان کرده که در فضیلت روزه‌گرفتن همین بَس که انسان شبیه فرشته می‌شود، برای همین است.

اگر آن بزرگوار گفت «تو فرشته شوی اَر جَهد کنی، از پَی آنک/ برگ توت است، به‌تدریج کنندش اطلس» ناظر به همین است. خُب اگر یک برگ توت به وسیله معلمی به نام کِرم ابریشم حریر و پرنیان می‌شود، چرا انسان روزه‌دار در سایه تعلیم و تربیت انبیا و اولیای الهی فرشته نشود؟!

این فرشته‌شدن ناظر به این است که وجود مبارک امام صادق و ائمه دیگر(ع) فرمودند: سعی کنید غذایتان حلال باشد، فکرتان حلال باشد و بدانید که خدای سبحان مسیر زندگی‌تان را از راه صحیح بهتر تأمین می‌کند. چه دولتمردان، چه آحاد امت، هر شهروندی اگر در ماه مبارک رمضان بین خود و خدای خود را اصلاح کند، بین او و بین جامعه اصلاح خواهد شد؛ این وعده تخلّف‌ناپذیر الهی است.

مبادا همانطوری که در جریان حج وارد شده است که «مَا أقَلَّ الحَجیج وَ اَکثَرَ الضَجیج» ، درباره صوم ماه مبارک رمضان هم وارد شده باشد «مَا أقَلَّ الصّائِمْ وَ اَکثَرَ الجائِعْ»! در بعضی از روایات ما «صُوّام» و «جُوّاع» آمده است. یعنی در بسیاری از موارد روزه‌گیرنده‌ها کم هستند، ولی گرسنه‌ها زیادند! یعنی کسانی که با مال حرام خدای ناکرده کنار سفره افطار یا سحری می‌نشینند، یا در حال روزه داشتن خدای ناکرده چشم و گوش‌شان پاک نیست، دست‌شان پاک نیست، خدمتی به جامعه نمی‌کنند، مشکلی را از جامعه برطرف نمی‌کنند، درصدد حلّ گِره‌ جامعه نیستند، اینها گرسنه‌هایی هستند که بهره‌شان از روزه کم است.

آری، مبادا نظیر آن بیانی که درباره حج وارد شده است «مَا أقَلَّ الحَجیج وَ اَکثَرَ الضَّجیج»، درباره روزه هم وارد شود که «مَا أقَلَّ الصُّوام وَ اَکثَرَ الجُوّاع» ! چه بسا که گرسنه‌ها و تشنه‌ها زیاد‌ند، اما روزه‌دارها کم هستند.