تاریخ انتشار: ۱۹ مهر ۱۳۸۹ - ۰۹:۰۳

ترجمه کیکاووس زیاری: فیلم‌های موفق تایوانی، جدول گیشه نمایش سینماهای این کشور آسیایی را دوباره احیا کرده‌اند و چنین به‌نظر می‌رسد که فیلمسازان محلی با طرح‌ها و ایده‌های تازه خود توانسته‌اند موفقیت زیادی کسب کنند.

 همین مسئله باعث شده تا رسانه‌های گروهی تایوان توجه ویژه‌ای به محصولات سینمای داخلی نشان دهند. منتقدان سینمایی می‌گویند وقتی صحبت از صنعت سینمای تایوان و موفقیت‌های آن می‌شود، بلافاصله نام‌های مشهوری مثل هوهیائوهین و تسوی مینگ‌لیانگ (که محبوب جشنواره‌های بین‌المللی هستند) به‌خاطر می‌آید. اما به‌نظر می‌رسد که اوضاع سینمایی در این کشور دور آسیا درحال تغییر است و باید چشم‌انتظار مطرح‌شدن نام فیلمسازانی در سطح بین‌المللی بود که تا قبل از این، کسی چیزی درباره‌شان نشنیده است.

تحلیل‌گران اقتصادی سینما در تایوان می‌گویند طی یک دهه گذشته، تماشاگران سینما در این کشور از فیلم‌ها و محصولات داخلی فاصله گرفته و استقبال زیادی از آنها نکرده‌اند. به گفته آنها، هالیوود با محصولاتی که تولید و روانه بازار سینمایی در تایوان کرد، باعث مرگ سینمای مردم‌پسند داخلی در این کشور شد. هجوم محصولات رنگارنگ و پرسروصدای هالیوودی، جایی برای تنفس سینمای داخلی نگذاشت و سینماهای معدودی که محصولات خانگی را نمایش می‌دادند، معمولا خالی از تماشاچی بودند. اما آنچه تحلیل‌گران اقتصادی سینما با تأسف و اندوه از آن صحبت می‌کردند، حالا تبدیل به چیزی تاریخی شده که باید مشابه آن‌را در کتاب‌های تاریخ تایوان پیدا کرد.

در سال 2008، درام رمانتیک تاریخی «دماغه شماره7» ساخته وی‌ته‌شنگ موفق به فروشی 16میلیون‌دلاری در جدول گیشه نمایش سینماهای کشور شد. با این رقم فروش، این درام تاریخی عنوان پرفروش‌ترین محصول سینمایی سال را از آن خود کرد. درحقیقت، فروش 16میلیون‌دلاری برای یک محصول سینمایی (چه داخلی و چه خارجی) در تایوان، یک رقم فروش بسیار بالا و کلان است و می‌توان آن‌را با فروش 200میلیون‌دلاری فیلم‌های سینمایی در آمریکای شمالی مقایسه کرد.

در پایان سال 2009 و نیمه اول سال2010، دوزه‌نیو، دیگر فیلمساز جوان تایوانی، توانست با فیلم «مونگا»ی خود به فروش 10میلیون‌دلاری دست پیدا کند. این موفقیت عظیم سینمایی هم مورد توجه و تقدیر منتقدان و تحلیل‌گران اقتصادی سینما قرار گرفت. به نوشته رسانه‌های هنری، در نیمه اول سال 2010 محصولات داخلی سینمای تایوان توانسته‌اند 11درصد از فروش کلی جدول گیشه نمایش سینماهای کشور را از آن خود کنند. از سال 2001 به این‌سو، این اولین‌بار است که چنین موفقیت‌خوبی نصیب صنعت سینمایی تایوان می‌شود.

منتقدان سینمایی عقیده دارند یک‌سری محصول مشترک سینمایی بین‌المللی که با همراهی کشورهای اروپایی و تعدادی از دیگر کشورهای آسیایی تولید شده، چهره سینمای تایوان را عوض کرده و فیلم‌های آن را تبدیل به کارهایی تازه کرده که تا قبل از این مشابه آنها در این کشور تهیه و تولید نمی‌شده است. این فیلم‌ها با حال و هوای تازه خود در ژانرهایی ساخته‌شده‌اند که سینمای تایوان تا پیش از این توجه چندانی به آنها نشان نمی‌داد و سراغشان نمی‌رفت. نوع قصه‌گویی و روایت هم در فیلم‌های تایوانی تغییر کرده است. مجموع این تغییرات نه‌فقط با نظر مثبت جشنواره‌های بین‌المللی روبه‌رو شده بلکه از سوی تماشاگران معمولی سینما در تایوان هم مورد استقبال قرار گرفته است. به گفته رسانه‌های گروهی، هر دو گروه جشنواره‌های بین‌المللی و تماشاگران عادی خوشامدگویی خوب و صمیمانه‌ای به این تغییرات سینمایی گفته‌اند.

فیلم‌هایی مثل Au Revoir Taipei ساخته آروین چن، «امپراتوری نقره‌ای» ساخته کریستینا یائو، «یانگ یانگ» ساخته چنگ‌یوچیه و «یک روز» ساخته هوچی‌یان ازجمله کارهای تازه‌ای هستند که با استانداردهای بین‌المللی تهیه و تولید شده‌اند و منعکس‌کننده تغییرات تازه‌ای هستند که در سینمای کشور ایجاد شده است، این درحالی است که منتقدان سینمایی، نمایندگان رسانه‌های گروهی و تماشاگران معمولی چشم‌انتظار اکران عمومی «سیاه‌وسفید» در اولین ماه‌های سال2011 هستند.

این کمدی اکشن که براساس قصه یک مجموعه پربیننده تلویزیونی ساخته شده، نام تسای یه‌هسون را به‌عنوان کارگردان برخود دارد و گفته می‌شود هنگام نمایش عمومی سروصدای زیادی به‌پا خواهد کرد و رکورد تازه‌ای هم در جدول گیشه نمایش به‌جا خواهد گذاشت.

ماه ژوئن امسال، جشنواره بین‌المللی فیلم پوسان (pifan) کره‌جنوبی، یک برنامه ویژه در ارتباط با سینمای تایوان داشت. این برنامه مرور بر آثار، فقط اختصاص به‌نمایش فیلم‌‌هایی از کشور تایوان نداشت و شامل جلسات بحث و سخنرانی هم می‌شد. استقبال تماشاگران جشنواره از فیلم‌هایی که در 4ژانر مختلف سینمایی ساخته شده بود، خیلی خوب بود. اکثر این فیلم‌ها اختصاص به تهیه‌کنندگان و فیلمسازان جوان داشت. ازجمله این فیلم‌ها می‌توان به «ماشین داد‌وستد شخصی» ساخته چولی اشاره کرد که موفق به دریافت یکی از جوایز این جشنواره هم شد. اهالی صنعت سینمای تایوان از برنامه ویژه‌ای که اختصاص به تبادلات فرهنگی و سینمایی بین صنعت سینمای 2کشور کره‌جنوبی و تایوان داشت، استقبال خوبی کردند.

در جریان برپایی همین جشنواره بود که بحث تولید محصولات مشترک هم مورد توجه قرار گرفت و قرار شد تهیه‌کنندگان و فیلمسازان هردو کشور، گام‌هایی عملی را در این رابطه بردارند. لی‌لیه، تهیه‌کننده فیلم «مونگا» می‌گوید: «ما با هدف‌های بزرگ و قابل‌توجهی راهی این جشنواره شدیم و در اولین قدم، می‌خواستیم آشنایی خوب و نزدیکی با صنعت سینمای کره‌جنوبی پیدا کنیم. پس از این آشنایی است که می‌توانیم راه‌هایی برای همکاری‌های مشترک و تولید محصولات مشترک در آینده نزدیک پیدا کنیم. تا قبل از این در تایوان ما هیچ تجربه‌ای در ارتباط با تولید و نمایش یک فیلم بزرگ مردم‌پسند مثل «مونگا» نداشتیم.

احساس می‌کردم آشنایی با وضعیت سینمای کره‌جنوبی، می‌تواند به ما کمک کند تا بتوانیم با موضوع تولید و نمایش فیلم‌هایی از‌قبیل «مونگا» کنار بیاییم و شیوه‌های بهتر کاری را در پیش بگیریم. هدف خود من از سفر به کره‌جنوبی این بود که به‌جای تکرار روش‌های قدیمی و روتین اکشن‌سازی به سبک فیلم‌های هنگ‌کنگی، ایده‌ها و طرح‌های جدید را از همکاران کره‌ای خود یاد بگیرم و آنها را در کار فیلمسازی‌ام مورد استفاده قرار دهم». این فیلمساز که قبل از این چیزهای خوبی درباره صنعت سینمای کره‌جنوبی و توانایی‌های بالای هنری آن شنیده بود، برای کارهای رزمی موزون‌گونه فیلم «مونگا» از یانگ گیل یونگ کره‌ای دعوت به همکاری کرد. یونگ که متخصص اجرای صحنه‌های رزمی و موزون محصولات سینمایی است، با فیلم «پیرپسر» خود شهرت بین‌المللی دارد.

چوین پینگ فیلمساز دیگر تایوانی- که درعین حال مدیر بنیاد سینمایی کشورش نیز هست- لقب اولین فیلمساز داخلی را گرفته که یک محصول مشترک سینمایی با چین را کارگردانی کرده است. این فیلم «غوطه‌ور در کونگ‌فو»(2008) است که نمایش موفقیت‌آمیزی در سینماها و مولتی‌پلکس‌های تایوان داشت. وی هنگام ساخت این فیلم تلاش کرد از استعدادهای جوان خارج از تایوان، بهره‌ خوبی بگیرد و با کمک آنها اثری تماشایی خلق و عرضه کند. در همین رابطه، او یک‌سری تور گروهی ترتیب داده و با آنها به پکن، سنگاپور و هنگ‌کنگ سفر کرده است. حاصل این سفرها، تجربیاتی است که وی کسب کرده و قرار است هنگام ساخت فیلم‌های بعدی‌‌اش به‌کار ببندد. در عین‌حال، این سفرها او را با هنرمندان جوانی از این مناطق آشنا و دوست کرده که قرار است به او در ساخت کارهای تازه‌اش کمک کنند.

چوین‌پینگ یکی از هدف‌های اصلی خودش را تلفیق انواع و اقسام استعدادهای هنری در یک کار مشترک سینمایی می‌‌داند و می‌خواهد این شیوه کاری را در دل صنعت سینمایی کشورش جابیندازد. او عقیده دارد موفقیت خوب مالی فیلم‌های سینمایی تایوانی در بازار داخلی می‌تواند کمک کند تا طرح او به نتیجه خوب و مثبتی برسد، به گفته او:«فکر می‌کنم برای نسل پیرتری مثل من درصنعت سینمای کشور، این یک لحظه حیاتی و کلیدی است. وظیفه کسانی مثل من این است که فیلمسازان جوان و قدیمی سینمای کشور را به بازار بین‌المللی معرفی کنند. به ویژه ما باید در قاره آسیا این کار را با قدرت تمام دنبال کنیم.

تماشاگران خارجی و فیلمسازان بین‌المللی باید بدانند که ما در داخل تایوان چه می‌کنیم و ما باید به آنها نشان دهیم که چه توانایی‌ها و کارهایی را داریم. درهمین حال، من با فیلم‌هایم تلاش کرده‌ام به فیلمسازان جوان کشور هم نشان دهم که چگونه می‌توانند با فیلم‌هایشان با مردم کشورهای دیگر هم سروکار داشته باشند و فیلم‌هایی بسازند که بتوانند تماشاگران خارج از تایوان را نیز جذب خود کنند.

تولید محصولات مشترک سینمایی و همکار‌ی‌های متقابل فرهنگی و هنری با کشورهای دیگر، چیزی است که دولت مرکزی هم مدافع آن است و از اینگونه همکاری‌های بین‌المللی استقبال می‌کند. در این رابطه، دولت به این نوع محصولات مشترک سینمایی یارانه پرداخت می‌کند و برای آن دسته از فیلم‌هایی که در داخل کشور فیلمبرداری می‌شوند، معافیت‌های ویژه مالیاتی برقرار می‌کند. به لطف همین کمک‌ها و یارانه‌هاست که پگی‌چیائو، تهیه‌کننده تایوانی توانسته پیش‌تولید فیلم «تو را هزاران سال است دوست دارم» را شروع کند. این فیلم به صورت محصول مشترک با کشور ژاپن ساخته می‌شود و تویوهارو کیتامورا، فیلمساز ژاپنی کارگردان آن است. قصه این فیلم کمدی درباره تضادهای فرهنگی بین دو کشور همسایه و راه‌های خلق یک همکاری دو جانبه است.

سینمای تایوان به مدد فیلمسازان جوانی که حرف‌های تازه‌ای برای گفتن دارند و همچنین فیلمسازان قدیمی‌تر که می‌خواهند از دور رقابت با جوان‌ترها عقب نمانند،‌ هر روز که می‌گذرد وضعیت بهتری پیدا می‌کند. هنرمندان این سینما درصدد گسترش دامنه موفقیت فیلم‌های خود در کشورهای همسایه و همچنین سرزمین‌های دورتر هستند. آنها بر این باورند که نوآوری فیلم‌های تایوانی به آنها کمک می‌کند تا بتوانند شمار تماشاگران خود را در کشورهای دیگر هم افزایش دهند. چیائو در این ارتباط اینطور اظهارنظر می‌کند:« این یک واقعیت است که تماشاگران خارجی هم در جست‌وجوی تنوع، نوآوری و تازگی هستند و فیلم‌های جدید تایوانی که این مشخصه‌ها را دارند، می‌توانند گزینه خوبی برای آنها باشند.

تماشاگران آسیایی و غیرآسیایی در طول سال‌های اخیر به مقدار کافی فیلم‌هایی از چین، ژاپن، هنگ‌کنگ و حتی هند دیده‌اند و حالا وقت آن رسیده که با یک سینمای جدید آشنا شوند. این سینمای جدید سینمای تایوان است که پرتوان و پرتحرک قصد معرفی خودش را به بینندگان بین‌المللی دارد. فیلم‌های ما چیزهای تازه‌ای را برای ارائه به آنها دارند و مطمئن هستم که تماشاگران خارجی پس از دیدن محصولات ما، گفته‌های مرا تصدیق خواهند کرد. » منتقدان سینمایی خارجی در این رابطه می‌گویند نباید خیلی زود وسریع به قضاوت یا داوری نشست و تنها پس از دیدن این محصولات است که می‌توان درباره گفته‌های چیائو و همکارانش اظهارنظر کرد.

ورایتی