حالا دیگر هم بیماران مبتلا می‌دانند با چه بیماری‌ای روبه‌رو هستند و هم ما یادگرفته‌ایم که مانند سایر بیماران با آنها برخورد کنیم. در بین ما کسانی هستند که بهترین دوستشان، همسرشان، پدر، مادر یا فرزندشان مبتلا به بیماری ایدز شده‌اند و دیگر ترسی از دست‌دادن با آنها ندارند.
فردا روز جهانی ایدز است. در رابطه با هر بیماری‌ای و نه تنها ایدز همیشه نکات تازه‌ای جای قبلی‌ها را می‌گیرند. آنچه در رابطه با این بیماری بسیار حائز اهمیت است این است که پیشگیری مهم‌ترین و کارآمد‌ترین راه جلوگیری از ابتلا به این بیماری است ولی اگر فردی به این بیماری مبتلا شد به‌دلیل دوره طولانی بیماری مهم‌ترین چیز کنار آمدن با این بیماری، مراقبت از انتقال این بیماری و سالم‌زیستی در کنار این بیماری است. افراد مبتلا به این بیماری باید بدانند که اگر مراقبت‌های بهداشتی، پزشکی و تغذیه‌ای را در رابطه با این بیماری رعایت کنند می‌توانند در کنار سایر اعضای خانواده خود به زندگی ادامه دهند و ارائه آموزش‌های جزئی به آنها و اعضای خانواده‌شان کافی است تا آنها را به یک زندگی سالم هدایت کند.در حال حاضر تنها سلاح مؤثر در برابر انتشار این بیماری کشنده، آموزش عمومی و پیشگیری از بروز آن است.
در چند جامعه که در معرض خطر بالای عفونت HIV قرار داشتند تعدیل رفتاری و پیروی از تجارب ایمن‌تر، با کاهش میزان بروز عفونت همراه بوده است و با توجه به اینکه یکی از شایع‌ترین راه‌های انتقال بیماری ایدز در سراسر جهان، از طریق مقاربتی است، بهترین راه پیشگیری از آن پایبندی به اصول اخلاقی و خانوادگی و اجتناب از بی‌بند وباری است.
یکی از راه‌های مهم انتقال بیماری، استفاده از سرسوزن‌های مشترک به‌خصوص در معتادان تزریقی است. بنابراین باید از استفاده مجدد سرنگ‌های یک بار مصرف به‌طور جدی خودداری شود و قبل از به کار بردن هر گونه وسیله سوراخ‌کننده مانند سوزن خال کوبی، تیغ آرایشی، مسواک و... از عدم‌آلودگی و استریل بودن اطمینان حاصل کرد.
بهتر است خانم‌هایی که تمایل به بارداری دارند، از سلامت خود (عدم‌ابتلاء به عفونت HIV) اطمینان حاصل کرده و سپس اقدام به بارداری کنند. بررسی‌های انجام شده نشان داده است که درمان زنان آلوده به HIV با یکی از داروهای ضدویروسی به‌مدت 6ماه، خطر انتقال عفونت از مادر به نوزاد را حدود 67 درصد کاهش می‌دهد (از 25 درصد به 8 درصد می‌رساند).
بهتر است تست‌های تشخیص بیماری ایدز برای تمامی افرادی که قصد ازدواج دارند (برای بررسی سلامت کامل آنها از ابتلاء به عفونت HIV) مانند سایر تست‌های قبل از ازدواج انجام شود.
افرادی که در مراکز بهداشتی- درمانی و آزمایشگاه‌ها شاغل هستند (پزشکان و پیراپزشکان) احتیاط لازم را به عمل آورده و از عینک‌های مخصوص ، دستکش و... استفاده کنند.
نقش تغذیه در پیشگیری از ابتلا به عفونتHIV
ایدز یک بیماری کشنده و غیرقابل درمان است که به‌دنبال حمله به سیستم ایمنی و نقص موجود در سیستم دفاعی بدن منجر به مرگ می‌شود. بنابراین یکی از مهم‌ترین مسائل، افزایش قدرت سیستم ایمنی در افراد سالم و جلوگیری از سوء‌تغذیه و بالا بردن مقاومت بدن است. بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که یکی از علل عمده افزایش بروز بیماری ایدز در کشورهای آفریقایی نسبت به سایر مناطق دنیا، سوء تغذیه و پایین بودن سطح ایمنی آنها به عفونت است.
بدن انسان از طریق سدهای غیراختصاصی (مثل پوست، غشاهای مخاطی، سلول‌های فاگوسیت) و همچنین پاسخ‌های اختصاصی دفاعی مثل آنتی‌بادی‌ها توانایی شناسایی و دفاع از خود در برابر حمله مواد خارجی را دارد و به این وسیله در برابر بیماری‌ها مقاومت می‌کند. حال اگر هرکدام از سدهای دفاعی اختصاصی و غیراختصاصی به‌علت اشتباه در نحوه تغذیه و استفاده نادرست از مواد غذایی دچار اختلال شود، فرد به‌علت نقص ایمنی، سریع‌تر از بقیه افراد به بیماری مبتلا می‌شود.
ویتامین‌های آنتی‌اکسیدان مثل ویتامین C، ویتامین E و بتاکاروتن (پیش ویتامین A) در جلوگیری از ابتلا به ایدز، سرطان و تمام بیماری‌هایی که به واسطه نقص سیستم ایمنی ایجاد می‌شوند نقش مهمی به‌عهده دارند؛ به‌طور مثال کمبود پروتئین، سلول‌های ایمنی و آنتی‌بادی‌ها را کاهش می‌دهد. وجود آهن برای عملکرد بهتر سیستم ایمنی ضروری است و سلنیوم تولید آنتی‌بادی را تسریع کرده و عملکرد سلول‌های ایمنی را حمایت می‌کند.از سایر املاح مؤثر می‌توان به مس اشاره کرد که کمبود آن باعث افزایش میزان ابتلا به ویروس HIV می‌شود. همچنین کمبود منیزیم باعث اختلال در میزان پاسخ ایمنی، هورمونی و سلولی در مبارزه با بیماری‌ها (به‌خصوص ایدز) می‌شود.
پوست به‌عنوان سد ایمنی اول در جلوگیری از ورود عوامل بیماری‌زا نقش مهمی دارد. 2اسید آمینه آرژینین و گلوتامین نیز در بهتر
عمل کردن سیستم ایمنی نقش مهمی داشته و 2یون منیزیم و منگنز، علاوه بر آهن و سلنیوم در بهبود اعمال سیستم ایمنی اهمیت دارند.
کمبود ویتامین B6 نیز در کنار کمبود ویتامین‌های آنتی اکسیدان در کاهش سطح دفاعی اهمیت دارد.
2اسید چرب به نام‌های امگا 3 و امگا 6 که در روغن کبد ماهی و ماهی یافت می‌شوند، نیز برای کارایی بهتر سیستم ایمنی لازمند.
کمبود امگا 3 باعث سرکوب پاسخ آنتی‌بادی‌ها و از بین رفتن تدریجی سیستم دفاعی می‌شود. همچنین تأثیر پاسخ سلول‌های ایمنی (T-CELL)را کاهش می‌دهد.مصرف میوه‌ها و سبزیجات خام باید محدود شود، زیرا خطر آلودگی با میکروارگانیسم‌ها در این افراد وجود دارد. همچنین باید از مصرف غذاهای بیرون از منزل به‌طور جدی خودداری کنند.
با توجه به تمام اینها می‌توان نتیجه گرفت که استفاده مناسب از میوه‌ها، سبزیجات، ویتامین‌ها، مواد معدنی و سایر مواد می‌تواند نقش بسیار مهمی در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله ایدز داشته باشد. همچنین باید توجه داشت که بعضی غذاها دارای طعم و ظاهری خوب بوده، ولی از لحاظ کیفیت غذایی بسیار پایین هستند و نه‌تنها مواد مغذی و لازم را تأمین نمی‌کنند، بلکه خود به‌عنوان عامل از بین برنده این مواد مغذی هم عمل می‌کنند.
درمان تغذیه‌ای برای به تعویق انداختن پیشرفت ایدز
برای به تعویق انداختن پیشرفت ایدز در بیماران مبتلا، یک رژیم غذایی حاوی کالری و پروتئین فراوان مورد نیاز است. این مقدار نیاز در حدود 1/5 برابر نیاز یک فرد عادی با همان وزن و سن و شرایط به کالری و پروتئین است. از طرفی مصرف مکمل‌های ویتامینی و مواد معدنی برای تمامی بیماران مبتلا به ایدز توصیه می‌شود. مقدار نیاز یک بیمار مبتلا به ایدز به ویتامین و املاح حداقل 2برابر نیاز یک فرد عادی است.
از میان ویتامین‌های مختلف، B12 , B6 و فولات (اسیدفولیک) از اهمیت بالاتری برخوردارند. مصرف سلنیوم نیز در بیماران ایدزی بسیار پراهمیت است.
این بیماران باید غذای مصرفی خود را در مقادیر کوچک و در دفعات متعدد میل کنند و هرگونه سوء جذبی باید در آنها مورد توجه قرار گیرد.
این بیماران به‌علت نقص ایمنی و استعداد بالای ابتلا به عفونت‌های مختلف، باید در مصرف مواد غذایی دقت فراوان داشته باشند. مصرف میوه‌ها و سبزیجات خام باید محدود شود، زیرا خطر آلودگی با میکروارگانیسم‌ها در این افراد وجود دارد. همچنین باید از مصرف غذاهای بیرون از منزل به‌طور جدی خودداری کنند.