چربی یکی از جذاب‌ترین اندام‌های بدن است و دانشمندان تازه دارند آن را درک می‌کنند. چربی کارکردهایی بسیار بیشتر از آن چیزی دارد که قبلا تصور می‌شد.
چربی دو کارکرد عمده در بدن دارد:
- چربی کالری‌های اضافی دریافتی را به صورتی ایمن ذخیره می‌کند، بنابراین شما می توانید هنگام گرسنگی با سوزاندن ذخیره چربی بدن انرژی لازم را به دست آورید.
- بافت چربی بدن هورمون‌هایی را آزاد می‌کند که سوخت و ساز بدن را کنترل می‌کند.
اما این تنها تصویری کلی است؛ جزئیات بیشتری در مورد چربی مطرح است از جمله انواع گوناگون چربی- شامل چربی قهوه‌ای و سفید، و چربی زیرپوستی، احشایی، و چربی شکمی
چربی قهوه‌ای
چربی قهوه‌ای اخیرا بسیار مورد توجه بوده است، چرا که بر خلاف تصور قبلی دانشمندان، چربی قهوه‌ای آنقدرها هم بی‌ارزش نیست.
دانشمندان در این بررسی‌ها اخیر دریافته‌اند که افرادی لاغر نسبت به افراد دارای اضافه وزن یا چاق دارای چربی قهوه‌ای بیشتری هستند، و این چربی هنگامی تحریک شود می‌تواند کالری‌های اضافی را بسوزاند.
دانشمندان امیدوارند با کشف اینکه چگونه می‌توان میزان چربی قهوه‌ای را در بدن افراد افزود یا چربی قهوه‌ای موجود را تحریک کرد، درمانی بالقوه برای چاقی پیدا کنند.
معلوم شده است که کودکان نسبت به بزرگسالان چربی قهوه‌ای بیشتری دارند، و این چربی به آنها کمک می‌کند که خودشان را گرم نگه دارند. ذخایر چربی قهوه‌ای در بزرگسالی کاهش می‌یابد اما هنوز به گرم نگه داشتن بدن کمک می کند.
بررسی‌ها نشان داده است که چربی قهوه‌ای در ماه‌های سرد سال فعال‌تر است و بنابراین این نظر مطرح شده است که خوابیدن در اتاق‌های سردتر ممکن است باعث شود چند کالری بیشتر سوزانده شود.
تصور بر این است که چربی قهوه‌ای شباهت بیشتری با عضله دارد تا چربی سفید. هنگامی که چربی قهوه‌ای فعال می‌شود، باعث سوزاندن چربی سفید می‌شود.
گرچه بزرگسالان لاغرتر نسبت به افراد چاق‌تر چربی قهوه‌ای بیشتری دارند، و حتی شمار سلولهای چربی قهوه‌ای آنها به میزان زیادی بیشتر از سلولهای چربی سفید است.
یک شخص 75 کیلوگرمی ممکن است 10 تا 15 کیلوگرم چربی داشته باشد، و از این میزان تنها 50 تا 150 گرم آن چربی قهوه‌ای است.اما این 50 گرم چربی قهوه‌ای در صورتی که به طور حداکثر فعال شود، می‌تواند در هر روز 300 تا 500 کالری را بسوزاند- یعنی مقداری که برای نیم کیلوگرم کاهش وزن در هفته کافی است.
دانشمندان در فکر آن هستند دارویی تولید کنند تا با تحریک چربی قهوه‌ای بتوانند وزن افراد را کم کنند. البته حتی اگر بتوان دارویی ساخت که چربی قهوه‌ای را تحریک کند، همه موارد چاقی را علاج نخواهد کرد. اما ممکن است به شخصی که رژیم غذایی مناسب و برنامه ورزشی برای لاغر شدن دار،کمک کند.
چربی سفید
چربی سفید در بدن بسیار فراوان‌تر از چربی قهوه‌ای است. کار چربی سفید این است که انرژی را در بدن ذخیره کند و هورمون‌هایی را تولید کند که بعد وارد خون می‌شوند.
سلولهای کوچک چربی هورمونی "خوب" به نام آدیپونکتین تولید می‌کند که باعث می‌شود کبد و عضلات به هورمون انسولین حساس‌تر شوند، و به این ترتیب کمتر در معرض دیابت و بیماری قلبی قرار بگیریم.
هنگامی که افراد چاق می‌شوند (سلولهای چربی با تجمع چربی درون آنها بزرگ می‌شوند)، تولید این هورمون کاهش پیدا می‌کند یا به کلی متوقف می‌شود، در نتیجه در معرض ابتلا به این بیماری‌ها قرار می‌گیرند.
چربی زیرپوستی
چربی زیرپوستی مستقیما زیر پوست قرار دارد. این چربی را می‌تواند با استفاده از کولیس‌های چین پوستی اندازه‌گیری کرد، و چربی کل بدن را تخمین زد.
از لحاظ سلامتی کلی بدن چربی زیرپوستی در ناحیه ران‌ها و باسن ممکن است خیلی بد نباشد و منافع بالقوه‌ای هم داشته باشد. این نوع چربی نسبت به سایر انواع چربی بدن، به خصوص چربی عمیق‌تر که در احشای شکم قرار می‌گیرد، مشکلات زیادی ایجاد نمی‌کند.
اما سلولهای چربی زیرپوستی در ناحیه شکم ماجرای دیگری دارند. شواهدی به دست آمده است که خطر شکم بزرگ نه تنها به چربی عمقی احشایی (درون شکمی)، بلکه به چربی زیرپوستی آن ناحیه هم مربوط است.
چربی احشایی
چربی احشایی یا چربی "عمقی" در اطراف اندام‌های درونی شکم را می‌پوشاند و سلامت شما را به خطر می‌اندازد. اگر شکم بزرگی دارید یا دور کمرتان بالا ست ، مسلما این چربی احشایی را دارید.
چربی احشایی خطرابتلا به دیابت، بیماری قلبی، سکته مغزی و حتی زوال عقل را افزایش می‌دهد.
تصور بر این است که چربی احشایی نسبت به سایر انواع چربی‌ها، نقش مهم‌تری در غیرحساس شدن بدن به انسولین و قرار گرفتن در معرض خطر دچار شدن به دیابت دارد. اما دانشمندان هنوز نمی‌دانند چرا اینگونه است.
در مورد رابطه زیادی چربی احشایی و زوال عقل نیز تصور بر این است موادی مانند هورمون لپتین در این رابطه دخیل هستند. لپتین هورمونی است که بوسیله چربی شکمی تولید می‌شود و ممکن است به نحوی اثری نابه‌جا بر مغز بگذارد. هورمون لپتین که از بافت چربی ترشح می‌شود در تنظیم اشتها و نیز در یادگیری و حافظه نقش دارد.
چربی شکمی
چربی شکمی بیشترین شهرت به عنوان چربی ناسالم را داشته است. باید توجه کرد چربی شکم هم شامل چربی زیرپوستی و هم چربی احشایی است. به جز استفاده از سی‌تی‌اسکن راه بی‌نقصی برای افتراق‌دادن این دو نوع چربی شکمی از هم وجود ندارد، و استفاده از سی‌تی‌اسکن برای این مقصود هم به صرفه نیست.
اما اگر شکم بزرگی دارید، تعیین کردن اینکه چه مقدار آن به چربی احشایی و چه مقدار آن به چربی زیرپوستی مربوط است، به اندازه اینکه به طور کلی شکم بزرگ سالم نیست، اهمیت ندارد.
چربی شکمی به عنوان نسبت به چربی باسن یا چربی ران از لحاظ سلامتی زیانبارتر است؛ به این معنا این چربی اثر بدتری از لحاظ ایجاد مقاومت نسبت به اثر انسولین و تشدید خطر دیابت دارد، و همچنین اثر بدتری بر چربی‌های خون به جای می‌گذارد و فرد را در معرض خطر بیشتر حمله قلبی و سکته مغزی قرار می‌دهد.
چربی ران، چربی باسن
چربی در مردان معمولا در ناحیه شکم جمع می‌شود ( بدن سیب‌مانند)، اما در زنان معمولا چربی در ران‌ها و باسن تجمع پیدا می‌کند (بدن گلابیمانند).
اگر ظاهر نازیبا را کنار بگذاریم، شواهد فزاینده‌ای حاکی از آن است که زنانی که بدن گلابیمانند دارند در مقابل مردان با بدن سیب‌مانند، کمتر در معرض دیابت و بیماری‌های مربوط به سوخت و ساز قرار می‌گیرند.
اما این سودمندی بدن گلابیمانند در زنان پس از یائسگی متوقف می‌شود،چرا که زنان از این سن به بعد دچار تجمع چربی بیشتری در شکم می‌شوند.
کاهش وزن و از دست دادن چربی بدن
سوالی که در اینجا مطرح می‌شود، این است: "هنگامی که وزن کم می‌کنیم، کدام نوع چربی در بدن کاهش پیدا می‌کند." و پاسخ این است که معمولا به طور یکسان از همه چربی‌ها بدن کاسته می‌شود.
اما اگر شما علاوه بر رژیم غذایی برای کاهش کالری دریافتی، یک برنامه ورزش هم داشته باشید، معمولا چربی احشایی درون شکم‌تان اندکی بیشتر کاهش خواهد یافت. و بنابراین یک مزیت اضافی به دست خواهید آورد.
WebMD