در واقع سرانه بازدید گردشگران خارجی از کشور ما بسیار کمتر از سرانه بازدید توریستها از کشورهایی مانند ترکیه و یونان است.کشور اسپانیا که از گردشگرپذیرترین کشورهای جهان است، با میزبانی سالانه 40 تا 50 میلیون گردشگر، حدود 4برابر بیشتر از درآمد ایران از صادرات نفت، از توریسم درآمد کسب میکند. ایران در زمینه صنعت توریسم با کاستیهای متعددی مواجه استکه در این مطلب به دو مشکل ایران در زمینه گردشگری که با فناوری روز نیز مرتبط است، پرداخته میشود.
کشور ما دارای کاستیهای فراوان در زمینه امکانات زیرساختی نظیر اقامتگاهها برای توریستها و زائران و امکانات رفاهی و تفریحی و حتی کاستیهای بسیاری در زمینه شبکه حملونقل و جادهای است. اخیرا با پیشرفت تکنولوژی و عدمتطبیق کامل زیرساختهای کشور با پیشرفتهای تکنولوژیک نواقص زیادی نیز در زمینه استفاده ازفناوری در عرصه گردشگری در کشورمان به چشم میخورد.
پیش از بررسی کاستی های استفاده از فناوری در زمینه گردشگری به تعریفی که از گردشگری در ویکیپدیا ارائه شده اشاره میکنیم و در ادامه به نواقص و کاستیهای موجود در این زمینه در ایران میپردازیم.
گردشگری، سیاحت یا توریسم بهطور کلی بهعنوان مسافرت تفریحی در نظر گرفته میشود؛ هر چند که در سالهای اخیر شامل هرگونه مسافرتی میشود که شخص به واسطه آن از محیط کار یا زندگی خود خارج شود. به کسی که گردشگری میکند گردشگر، سیاح یا توریست گفته میشود. واژه گردشگر از زمانی پدید آمد که افراد طبقه متوسط اقدام به مسافرت کردن کردند. از زمانی که مردم توانایی مالی بیشتری پیدا کردند و عمرشان طولانیتر شد، این امر ممکن شد.
اغلب گردشگرها بیش از هر چیز به آب و هوا، فرهنگ یا طبیعت مقصد خود علاقهمند هستند. ثروتمندان همیشه به مناطق دوردست سفر کردهاند؛ البته نه بهصورت اتفاقی، بلکه در نهایت به یک منظور خاص؛ برای دیدن ساختمانهای معروف و آثار هنری، آموختن زبانهای جدید و چشیدن غذاهای متفاوت. گردشگری سازمانیافته امروزه یک صنعت بسیار مهم در تمام جهان است.
یکی از مشکلات و کاستیهای ایران در زمینه صنعت گردشگری، تبلیغات برای جذب گردشگر به داخل کشور و مشکل دیگر نبود امکانات به روز در کشور مرتبط با فناوری ارتباطات است.
پیش از استفاده از کامپیوتر و اینترنت در سطح گسترده تبلیغات برای جذب گردشگر بیشتر از طریق آژانسهای مسافرتی یا بروشورها و کاتالوگهای مرتبط با آثار تاریخی و طبیعی انجام میگرفت ، در برخی از مواقع نیز تبلیغ گردشگری از طریق کانالهای تلویزیونی انجام میگرفت که این خود بسیار هزینهبر بود و نیازمند یک تیم قوی و دستگاههای چاپ و پرینت رنگی جهت تبلیغات بود.
اما گسترش استفاده از اینترنت سبب شد تا بسیاری از آژانسهای مسافرتی نیز بهطور ویژه از شبکه مجازی جهت تبلیغات در زمینه گردشگری استفاده کنند. علاوه بر این هنوز هم در کشور ما بهطور کامل تبلیغات مربوط به هتلها، اماکن زیارتی و سیاحتی از طریق اینترنت انجام نمیگیرد زیرا بسیاری از مردم عادت ندارند برای رزرو بلیت سفر، هتل یا انتخاب محل اقامت خود در یک شهر یا یک منطقه از اینترنت استفاده کنند. این امر نیازمند فرهنگسازی است تا آژانسهای مربوطه نیز خدمات گردشگری خود را بهصورت آنلاین ارائه کنند. بهعنوان مثال هنوز شرکتهای مسافرتی امکان رزرو بلیت یا هتل را بهطور کامل بهصورت آنلاین مهیا نکردهاند و بسیاری از افراد ناگزیرند حضوری اقدام به رزرو پرواز یا هتل کنند.
از سویی دیگر هنوز سایتهای جامع تبلیغات گردشگری یا سایتهایی که بهطور کامل حاوی اطلاعات مربوط به مناطق دیدنی در کشورمان باشند ایجاد نشدهاند و همچنان گردشگران خارجی باید برای دریافت اطلاعات کامل به سفارتخانههای جمهوری اسلامی ایران در کشور خود مراجعه کنند.
اما مشکل دیگر در زمینه گردشگری این است که به جز فرودگاههای بزرگ بینالمللی و هتلهای بزرگ و پنجستاره در کشور بقیه فرودگاهها و اماکن توریستی هنوز مجهز به فناوری اینترنتی نیستند و در بسیاری از اماکن عمومی پر تردد نظیر ترمینالها امکان استفاده از اینترنت نیست. این نقایص به همراه دیگر نقایص ساختاری در زمینه توریسم سبب میشود تا کشور ما همچنان نتواند آنگونه که درخور آن است نسبت به جذب توریست اقدام کند.
دیگر مشکل مهمی که در این زمینه وجود دارد سرعت پایین اینترنت در کشور است که باعث میشود حتی درصورت وجود زیرساختهای مناسب در این زمینه نتوان به نحو مطلوب ازشبکه اینترنت استفاده کرد؛ بهویژه این مسئله خوشایند گردشگران خارجی که عادت به استفاده از اینترنت با پهنای باند بسیار گسترده در کشورهای خود دارند نخواهد بود.