وی در این ارتباط خاطرنشان کرده بود: در این راستا تلاش می‌کنیم تا شهر مشهد در ابعاد مختلف اعم از اطلاع‌رسانی و معرفی آن تا توسعه زیرساخت‌ها، امکانات خدماتی و رفاهی مورد نیاز گردشگری مذهبی در سطح چشم‌انداز توسعه ارتقا یابد و بر این اساس با سرمایه‌گذاری‌های انجام شده ظرف 5سال آینده 55هزار تخت به اماکن اقامتی شهر مشهد افزوده می‌شود.
گردشگری مذهبی یکی از شاخه‌های مهم گردشگری است. صاحب‌نظران صنعت گردشگری بر این باورند که به لحاظ موقعیت فرهنگی- مذهبی خاص ایران در میان کشورهای دیگر، گردشگری مذهبی جای رشد و توسعه بسیاری در کشور ما دارد؛ با وجود این گردشگری مذهبی در ایران هنوز فاقد ساماندهی تخصصی و متمرکز بوده و این وضعیت نابسامان حتی در شهرهای مهمی چون مشهد و قم نیز مشاهده می‌شود.
حال با گذشت بیش از 10ماه از وعده رئیس سازمان میراث‌فرهنگی و اهمیت گردشگری مذهبی برای ایران صنعت هتلداری در شهر مشهد با چالش‌های بزرگی روبه‌رو است.
شهر مشهد به‌عنوان پایتخت معنوی ایران هر سال پذیرای حدود 30میلیون زائری است که به عشق زیارت امام‌رضا(ع) از نقاط دور و نزدیک کشور و حتی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس - در چند سال اخیر- به این شهر مقدس سفر می‌کنند. مشهد با بیش از 123هتل فعال، 277هتل‌آپارتمان و 537 مهمانپذیر و مسافرخانه که در آمار رسمی ثبت شده‌اند، پذیرای مسافران است. البته اینها غیر از آمار مهمانسراهایی است که به نهادها و سازمان‌های مختلف وابسته هستند.
یک مقام آگاه صنعت هتلداری در مشهد با اشاره به فعالیت هتل‌ها در مشهد به همشهری می‌گوید: در حال حاضر تعداد زیادی نیز هتل‌آپارتمان و اقامتگاه هم داریم که به‌صورت رسمی ثبت نشده‌اند و آماری از آنها در دست نیست. به این تعداد باید معضل وجود خانه‌های شخصی را هم اضافه کرد. وی در ادامه با اشاره به این خانه‌ها می‌افزاید: خانه‌های شخصی تبدیل به یک معضل شده‌اند و حس می‌کنیم اگر این خانه‌ها به همین روند ادامه فعالیت دهند هتل‌های مشهد از چرخه رقابت خارج می‌شوند.
در حال حاضر هیچ نهادی بر وضعیت این خانه‌ها نظارت ندارد و آنها هم تابع هیچ ضوابطی نیستند. نرخ‌گذاری در این منازل کنترل نمی‌شود. صاحبان این خانه‌ها نه عوارض می‌پردازند و نه مالیات. ضمن اینکه هیچ سهمی هم در اشتغال‌زایی ندارند. قانعی در مقابل، به شرایط فعالیت هتل‌ها اشاره کرده و می‌گوید: زمانی که قرار است کسی هتلی راه‌اندازی کند باید به نهادها و سازمان‌های مختلفی مراجعه کند تا بتواند انواع پروانه ساخت، بهره‌برداری و کسب را بگیرد.
پس از آن هم باید ضوابط و استانداردها رعایت‌شده و کارکنان آموزش ببینند. با این همه تلاش، هتل‌ها مالیات می‌پردازند و هزینه‌های جانبی بسیاری هم دارند اما خانه‌های استیجاری هیچ‌یک از این مراحل و مشکلات را ندارند.وی در حالی از وجود خانه‌های استیجاری گلایه می‌کند که پیش از این علی اصغر رضایت، رئیس جامعه هتلداران اصفهان نیز فعالیت گسترده خانه‌های استیجاری در مقاصد عمده گردشگری مانند مشهد، مازندران، اصفهان و شیراز را موجب ضرر کردن هتلداران از یک سو و گردشگران از سوی دیگر دانسته بود.
راهکار درآمدزایی
مشهد قطب اصلی گردشگری مذهبی در کشور است. پس از این شهر نیز شهرهای قم و شیراز و همچنین 4هزار و 319 امامزاده‌ای که به‌عنوان بنای تاریخی در زمره آثار ثبت شده در فهرست میراث ملی قرار دارند، سرمایه عظیم کشور ما برای پذیرایی از گردشگران مذهبی هستند. حال این صحبت مطرح است که از بازار 300میلیونی جهان تشیع سهم ما در جذب گردشگر مذهبی برای شهرهای مذهبی ایران چقدر است؟
این کارشناس گردشگری درباره میزان حضور زائران خارجی در مشهد می‌گوید: حقیقت این است که میزان اشغال هتل‌های مشهد در ماه‌های تیر و مرداد حدود 50درصد بود که با آغاز ماه مبارک رمضان این مقدار به حدود 20درصد رسیده است.
وی در ادامه می‌افزاید: مسافران داخلی معمولا بیش از 2 تا 3روز در مشهد اقامت نمی‌کنند اما مسافران خارجی که بیشتر از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به ایران می‌آیند حداقل به‌مدت یک هفته در شهر مشهد اقامت می‌کنند که این مدت در ماه مبارک رمضان گاهی تا یک‌ماه و حتی 45روز هم رسیده است. قانعی در ادامه، به ارائه آماری از وضعیت تعداد تخت‌های هتل‌های مشهد پرداخته و یادآور می‌شود: ظرفیت تخت‌های هتل‌های مشهد در فصل اوج حضور مسافر 45هزار تخت است.
از سوی دیگر اگر ما در سال بتوانیم 3میلیون مسافر خارجی یعنی یک درصد 300میلیون شیعه را جذب کنیم و اینها به‌مدت یک هفته در مشهد اقامت داشته باشند 21میلیون نفر شب اقامت ایجاد می‌شود . حضور این تعداد گردشگر درآمد میلیاردی برای صنعت گردشگری ایران به دنبال دارد. این موضوع را می‌توان با یک حساب سرانگشتی فهمید. اگر درنظر بگیریم که هر مسافر داخلی روزانه 35هزار تومان هزینه کند و بتوانیم یک درصد 20میلیون مسافری را که هر سال وارد مشهد می‌شود با ایجاد جاذبه‌ای مانند تله کابین یک شب بیشتر در این شهر پذیرایی کنیم در نهایت درآمدی معادل 70میلیارد تومان نصیب شهر می‌شود. حالا اگر همان 21میلیون نفر شب مسافر خارجی را که گفتم بتوانیم یک شب بیشتر پذیرایی کنیم با احتساب اینکه مسافر خارجی هر شب حدود 75هزار تومان به‌طور متوسط خرج می‌کند در سال درآمدی معادل 1575میلیارد تومان نصیب مشهد خواهد شد.
سیاست‌های سخت
اما این همه ماجرا نیست و به دست آوردن آمار و درآمدهای کلان حاصل از حضور گردشگران نیاز به برنامه‌ریزی‌های زیادی دارد. گردشگرانی که به ایران آمده‌اند بارها از سختی‌های تهیه روادید و برخوردهای نامناسب در مبادی ورودی گلایه کرده‌اند. اینها مسائلی است که از سوی فعالان حاضر در رشته گردشگری به مسئولان سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری منتقل شده است. اما گویا تغییرات گسترده مدیریتی در نهادهای سیاستگذار این سازمان مجال پیگیری و برطرف‌کردن این مشکلات را نمی‌دهد؛ چه آنکه تغییرات مدیران و ناآشنایی مدیران جدیدالورود با حوزه کاری خود، موجب توقف در اجرای برنامه‌ها می‌شود. از سوی دیگر نباید به سادگی از کنار چند تکه شدن بخش‌های مختلف سازمان میراث‌فرهنگی که به تازگی انجام شده است، گذشت.
محمد قانعی درباره سیاست‌های سازمان میراث‌فرهنگی برای جذب گردشگر می‌گوید: سیستم گردشگری تحت‌تأثیر مسائل سیاسی خیلی زود آسیب می‌بیند. گلایه‌ای که ما از مسئولان داریم این است که هر سال برای اعزام زائران به سفر حج که در مجموع سفر حدود 800هزار حاجی را در بر‌می‌گیرد سازمانی منظم در تهران و همه شهرهای کشور فعالیت می‌کند ضمن اینکه نمایندگی‌های این سازمان هم در شهرهای کشور عربستان فعال است؛ البته این موضوع خوب است چراکه یک فریضه دینی بجا آورده می‌شود اما ما برای 30میلیون مسافری که سالانه به مشهد می‌آیند کدام تشکیلات منظم و منسجم را داریم؟ ما برای این تعداد گردشگر چه هزینه‌ای کرده و کدام برنامه‌ریزی را انجام داده‌ایم؟
