همشهری‌آنلاین: سمینار فلسفه رسانه روز سه‌شنبه ۱۷ خرداد ۱۳۹۰ با حضور دانشجویان ارتباطات دانشگاه تهران در دانشکده مطالعات جهان برگزار شد.

در ابتدای این سمینار دکتر سعید رضا عاملی، استاد ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به اهمیت رسانه ها و فلسفه آنها گفت: یکی از مهم‌ترین نقش‌هایی که رسانه‌ها برعهده دارند بازتاب واقعیت زندگی انسانی است که اگر با نگاه دردمندانه و سازنده منعکس نشود واقعیت ها واژگونه و الویت های های مسائل اجتماعی جای خود را به هیجانات رسانه ای می‌دهد.

در ادامه نویسندگان، مقالات خود را در قالب پانل‌های مختلف ارائه دادند که خلاصه‌ای از آنها در زیر آمده است:

  • مفهوم مالکیت در فضای مجازی

اجرا پانل: فهیمه نگین تاجی، مریم حسینی، سبا حاج جعفر

امروزه مفهوم مالکیت با ورود به عصر فضای مجاز تغییرات زیادی کرده است. این مقاله به ویژگی‌های مالکیت در فضای مجازی و عوامل موثر بر آن می‌پردازد.

بر این اساس چهار عامل معماری، قانون، هنجارها و بازار عوامل موثر بر مالکیت در فضای مجازی هستند. پیش از وارد شدن به این مباحث، کپی رایت را توضیح خواهیم داد. کپی رایت نوعی از دارایی و مالکیت است. این نوع از مالکیت میتواند خرید و فروش شود و قانون از اون در برابر سرقت محافظت می کند.

کپی رایت در بدو تولدش به عنوان محدودیت خلق شد تا افراد از آثار دیگران استفاده نکنند. در امریکا تعداد سالی که لازم بود یک اثر بعد از ایجاد آن آزاد اعلام شود در ابتدا 14 سال بود اما بعدا به 21 و نهایتا به 30 سال رسید. مدلی که در اینجا معرفی می شود از 4 عنصر تشکیل شده است.

در فضای واقعی این 4تا یک تعاملی دارند ولی قانون بر 3 عنصر دیگر یک برتری دارد. در فضای مجازی قوانینی تنظیم نشده، اما هنجار ما را وادار می کند دانلود غیر مجاز انجام ندهیم. در معماری که یک کد است که فرد را محدود می کند.اما این مدل به مرور تغییر شکل می دهد.

  • تاملی در باب تلویزیون و معرفت شناسی کودکان

اجرا پانل: مونا اسدیان، الهه عبادی

در این مطالعه ابتدا سعی شده است نگاهی اجمالی به نظریات پستمن داشته باشیم و بخشی از نظریات وی درباره تلویزیون را در ابتدای کار ارائه کنیم.

در ادامه تعریفی از معرفت شناسی ارائه می شود چرا که در قسمت های بعدی مباحثی را راجع به برخی ویژگی های معرفت شناختی تلویزیون ارائه می کنیم و این که چگونه تلویزیون با داشتن یک چنین ویژگی هایی قوه ی تفکر، تحلیل و معرفتی انسان را متحول می کند.

برای مثال چگونه در اثر دیدن برنامه ها با تصاویر یکی می‌شویم و قادر نیستیم تصاویر واقعی و خیالی را از هم تشخیص دهیم و یا این که برنامه ها چگونه قوای تحلیل را از آدمی سلب می کنند؟

پس از مطرح کردن این مباحث وارد بحث برنامه های تلویزیون و کودکان می شویم. ابتدا برخی از ویژگی های زیست شناختی کودکان را توضیح می دهیم و سپس تاثیر برنامه‌هایی نظیر اخبار جنگ، برنامه های تبلیغاتی و فیلم های خشن را بر قوای مغزی کودکان و قدرت معرفت شناختی آنان توضیح می دهیم. در انتها نیز چند راه کار به عنوان حسن ختام کنفرانس ارائه می شود.

  • ناپایداری پیوند های انسانی در فضا مجازی

اجرا پانل: زینب مدققی، سیده تمنا منصوری، مریم حسینی

 

کتاب عشق سیال به قلم زیگمونت باومن، به بررسی رابطه انسانی میان زنان و مردان می پردازد که چگونه در دنیای مدرن پیوندهای انسانی بسیار شکننده و سست هستند و چگونه جامعه مدرن انسانها را به سوی ایجاد پیوندهای سست سوق می‌دهد که از این پیوندها تحت عنوان «عشق سیال» نام می‌برد.

سیال به معنی در جریان بودن و شکلی است که به طور پیوسته تغییر می کند.

قهرمان اصلی کتاب باومن رابطه انسانی است. شخصیت های محوری این کتاب زنان و مردان هستند که احساس می کنند به راحتی دور انداختنی هستند. افرادی به شدت محتاج به ایجاد رابطه ولی بیمناک از مرتبط بودن و به ویژه مرتبط بودن همیشگی هستند زیرا می ترسند که چنین حالتی بار سنگینی بر دوش آنها تحمیل کند.

عاملی معتقد است که یک جریان جهانی شدن مجازی در کنار جهانی شدن واقعی وجود دارد جهان واقعی جغرافیامند، محسوس و دارای نظام سیاسی مبتنی بر دولت- ملت است و جهان مجازی بی مکان، فرا زمان، دسترس پذیر و فارغ از محدودیت های دولت - ملت است.

محققین دانشگاه استنفورد در مقاله‌ای با عنوان بی‌وفایی آنلاین، بعد جدیدی در روابط انسانی به ویزگی های فضای مجازی در قالب مدل ای سی ای (ناشناس بودن - تسهیل- گریز) اشاره دارند. این مدل شرح دهنده زنان و مردان مدرنی است که به ارتباط احتیاج دارند اما از تعهد بیمناک هستند و زمانی از دوستی احساس رضایت می کنند که نه تعهدی بدهند و نه تعهدی بگیرند و به تعبیر باومن همیشه همه درها را باز نگه دارند. این امر در فضای مجازی با سهولت بیشتری رخ می دهد و به نقل از جوان 28 ساله آمریکایی «در دوستی های اینترنتی شما همیشه می‌توانید دکمه Delete را فشار دهید».

مدل ای سی ای دارای سه متغیر ( ناشناس بودن- تسهیل - گریز) است که محیطی را به وجود می آورد که بیش از آنچه که افراد انتظار دارند اغوا کننده است و به راحتی مسیری راحت- مبهم و مهیج را فراهم می آورد.

ناشناس بودن: ناشناس بودن می تواند احساس راحتی کاربران اینترنتی را افزایش می دهد چون توانایی جستجو و در نتیجه یافتن علائم ریاکارانه و قابل سرزنش یا قضاوت در بیان چهره ای را که می تواند در تعاملات رویارویی وجود داشته باشد کاهش دهد. فاصله ایجاد شده توسط فضای اینترنتی فرد را قادر می سازد احساسات صمیمانه خود را اغلب با افراد در میان بگذارد. بنابراین گشایش دری برای رابطه و احساس صمیمت تقویت شده و در نهایت می تواند به رابطه اینترنتی و یا رابطه منجر شود که در مقایسه با دنیای واقعی اینگونه روابط ممکن است ماه ها و یا سال ها طول بکشد.

تسهیل: به نظر می رسد که پیوندهای مجازی بر خلاف روابط قدیمی (روابط متعهدانه)، پیوندها متناسب با موقعیت زندگی سیال مدرنی هستند که در آن این امید و انتظار وجود دارد که« احتمالات عاشقانه» با سرعتی هرچه بیشتر در عبور و مرور باشند، و با وعده «رضایت بخش تر و قانع کننده تر بودن» یکدیگر را از صحنه بیرون کنند. برخلاف وابط واقعی ورود به روابط مجازی و خروج از آن ها آسان است و در مقایسه با«جنس واقعی» که سنگین، کند، بی حرکت و نا منظم است، این روابط آراسته، منظم، راحت و خوش دست به نظر می رسند.

گریز: مردی که در نیویورک زندگی می کند خوش و بش کردن با زنی را که در استرالیا زندگی می کند بی ضرر می بیند و یا اینکه یک زن می تواند به دلیل فقدان تماس فیزیکی توجیه کند که داشتن روابط غیر اخلاقی اینترنتی خیانت نیست. همچنین این فضا موقعیتی را ایجاد می کند که فرد شرکای جنسی متعددی داشته باشد بدون اینکه نیاز باشد که به یکی یا همه آنها تعهد داشته باشد.

باومن این عدم تعهد را به «روابط جیب بلوز» تعبیر می کند یعنی آن نوع روابطی که می تواند در هنگام نیاز آن ها را شکوفا سازند ولی پس از رفع نیاز آن ها را کاملا در جیب خود پنهان می کنند یا یا می آموزند که روابط شبیه ریبنا هستند: اگر حجم غلیظی ار آن را بنوشند، دچار حالت تهوع می شوند و ممکن است برای سلامت آنها خطرناک باشد.

هنگامی که شبکه نقشی بنیادین در زندگی پیدا کند چه رخ می دهد؟

در موقعیت سیال مدرن زندگی، روابط شایع ترین، حادترین، حساس ترین و مسئله سازترین نمونه ناهمخوانی و چندگانگی است و فضای مجازی با نقش اغواگری که برای کاربران بازی می کند روابط را به سوی سیالت سوق می دهد. بنابر قول دریفوس در کتاب نگاهی فلسفی به اینترنت «اگر بدن ها از دست بروند ارتباط، مهارت، واقعیت و معنا هم از دست می رود و کاربر اینترنت را وسوسه می کند تا از خطر تعهد صادقانه اجتناب کند» و هشدار می دهد عصر او با تاملی بی اعتنا مشخص می شود که همه تفاوت های مرتبه ای و ارزشی از بین می برد. به عبارت او این تامل بی اعتنا همه تمایز کیفی را همسان می کند. همه چیزها برابرند به نحوی که هیچ چیز آنقدر اهمیت ندارد که فرد مشتاق، به خطر انداختن خود برای آن باشد.

  • نقش زمان و فضا در شکل گیری روایت در فیلم: نگاهی موردی به ساختار روایی-زمانی در فیلم کلاسیک همشهری کین

اجرا پانل: سارا جان فروز، سحر دادجو، پریسا فرشیدفام

سینما در مقام یکی از صورت های معنی دار ارتباط واقعا وجود دارد. بنابراین باید بنیادی ابزاری برای زبان سینما نیز وجود داشته باشد؛ اگر جز این بود تصاویر سینما جز نشانه هایی بی معنی چیزی نبودند.

بنیاد ابزاری سینما همان زبانی است که ما برای ایجاد ارتباط با محیط پیرامونمان به کار می‌گیریم. هر یک از ما، در مقام مخاطبی برای محصولات سینما خو گرفته ایم که واقعیت پیرامون خودمان را چنان درک کنیم که گویی همواره در حال ایجاد ارتباط با آن هستیم؛ به سخن دیگر،گویی ما بی وقفه با محیط خودمان گفت و گو می‌کنیم: محیطی که از طریق تصاویری که آن را تشکیل می دهند خود را بیان می کنند.

به این معنا که جهان پیچیده ای از تصاویر معنی دار وجود دارد که به صورت ایماها و اشاره ها و نشانه های مختلف از محیط پیرامون ما و نیز از حافظه و رویاهای ما اخذ می شود؛ و همین جهان پیچیده است که بنیاد ابزاری ارتباط سینمایی را پدید می آورد و شکل آن را از پیش تعیین می کند.

یکی از راه های شناخت ابزار ارتباط سینمایی، توجه به الگوهای روایتی وضع شده در فیلم است.از عناصر اصلی شکل دهنده ی روایت در فیلم می توان به زمان، فضا، مکان رخدادها و تکنیک های سینمایی (تدوین، میزانسن، قاب بندی و...) اشاره کرد .از طریق این ارتباط بین اجزای روایت وحدتی به وجود می آید که خود را در ساختار روایت نشان می دهد.با حاصل شدن این نظام منسجم،دلالت معنایی مشخص از متن (فیلم) حاصل می شود.

  • فیلم و ژانر

اجرا پانل: سعادت نصری، عاطفه زارع ابرقویی

ژانر سرشت ثانویه ی سینمایی و آگاهی ما از آن است. فیلم ها بیش از هر چیز در ابتدا به ژانرها تعلق دارند. مطالعات ژانر سینمایی بسط مطالعات ژانرهای ادبی است و بیشتر آنچه در مورد ژانر سینمایی گفته می شود، از نقد سنتی ژانرهای ادبی وام گرفته است.

در اینجا 10 بیانیه به ساده ترین حالت ممکن برای آگاهی خوانندگان از مطالعات ژانرهای سینمایی به شرح زیر آورده شده است:

1 - ژانر چیز مفیدی است چون می تواند دغدغه های مختلف را به هم پیوند بزند: ژانر به مانند دستگاهی است که کارهای مختلفی انجام می دهد، فرآیند تولید را هدایت می کند، ساختارهایی را ایجاد می کند که متون منفرد را تعریف می نماید، برنامه سازی ها بر اساس معیارهای ژانری صورت می گیرد و تفسیر فیلم های ژانری مستقیما به انتظارات ژانری مخاطبان وابسته است.

2 - ژانرها به وسیله ی صنعت سینما تعریف شده و به وسیله ی توده ی مخاطب، به رسمیت شناخته می شوند:
منتقدین سینما می گویند وجود یک ژانر بیشتر از ادراک یک تماشاچی منفرد است و به این وابسته است که توسط همگان به رسمیت شناخته شود.

3 - ژانرها مرزها و هویت های آشکار و پایدار دارند: مطالعات ژانر، به ناب بودن ژانر توجه کرده اند تا به تاریخ. ژانرها به عنوان راهنمایی هایی شناخته می شوند که ساختارهای متنی را به تولید، نمایش و دریافت ربط می دهند.

4 - فیلم های منفرد به صورت کامل و دائم به یک تک ژانر تعلق دارند: هر چند یک فیلم را می توان به عنوان ترکیبی از چند سبک نور پردازی یا تصویر برداری دید اما همیشه به یک ژانر خاص تعلق دارد. رویکرد به ژانر، یا همه یا هیچ است.

5 - ژانرها فرا تاریخی هستند: برای تعیین یک ژانر، نیاز داریم که متون ژانری از زمان تخلیه شوند و در یک حوزه ی نگهدارنده ی بی زمان قرار گیرند، چنان که گویی همگی به زمان حال تعلق دارند.

6 - ژانرها در یک جریان پیشرفت قابل پیش بینی قرار دارند: منتقدان امروز بر این جنبه تاکیید می کنند که ژانرها دائما راهبردهای مشابه را تکرار می کنند. اشاره به 2 پارادایم ارگانیک.

7 - ژانرها در یک عنوان، ساختار و دسته ی خاص قرار دارند: برای اینکه فیلم ها بتوانند به عنوان یک ژانر شناسایی شوند، باید هم یک موضوع مشترک و هم یک ساختار مشترک داشته باشند.

8 - فیلم های ژانری ویژگیهای بنیادین مشترک دارند: منتقدان یادآور شده اند که فیلم های ژانری هالیوود دارای یک سری خواص ذاتی مشترک هستند. شکوه ای که علیه فیلم های ژانری ابراز می شود: ( اگه یکیشونو ببینی همشونو دیدی )، به درستی سرشت تکرار شونده ی آن ها را توصیف می کند.

9 - ژانرها کارکرد آئینی یا ایدئولوژیک دارند: منتقدان آئینی موقعیت های روایی و روابط ساختاری را به عنوان نشان دهنده ی راه حل های خیالین برای مشکلات واقعی جامعه تفسیر می کنند. منتقدان ایدئولوژیک همان موقعیت ها و ساختارها را به صورت دامی می بینند که برای مخاطبان پهن شده تا نا راه حل های فریبنده را بپذیرند. از نگاه آن ها این موقعیت ها و ساختار ها در همه حال به اهداف صنعتی و حکومتی خدمت می کنند.

10 - منتقدان ژانری از عمل ژانر فاصله دارند: منتقدین ژانری برای اینکه چشم انداز خود را از فرهنگ برتر به مخاطب توده تقویت کنند از مخاطبان ژانر فاصله گرفته اند که این کار حداقل به لحاظ نظری به انزوای آن ها از فرآیند فعال شکل گیری ژانر منجر شده است.

  • تعامل

اجرا پانل: صبورا آجودانی، مهدیه بدری و فهیمه صارمی.

این اثر شامل 3 مقاله است که در زیر عنوان های موضوعی هر مقاله را با شرحی کوتاه از آن مقاله بیان می کنیم.

مقاله اول با عنوان تعامل:توضیح یک مفهوم شامل سر فصل‌های زیر است:

  1. ارائه پیش زمینه و هدف کلی از تعامل
  2. بررسی ادبیات مربوطه در مفهوم
  3. شناسایی خواص عملیاتی مفهوم
  4. تعاریف حاضر از مفهوم
  5. بررسی و اصلاح تعاریف
  6. پیشنهاد یک تعریف مفهومی
  7. پیشنهاد یک تعریف عملی و
  8. بحث در مورد مفاهیمی که در آینده تعریف می شوند.

مقاله دوم با عنوان جامعه اطلاعاتی، تعامل به عنوان تولید و فرایند. این مقاله سعی دارد تا به تبیین مفهوم مبهم "تعامل" بپردازد. به طوری که نشان می دهد این مفهوم شامل دو پدیده ی مجزای تعامل در بین مردم و تعامل میان مردم و رایانه یا شبکه است. اولی بیان گر تحقیقات در زمینه ی روند تعامل می باشد و دومی در زمینه ی تولید آن.سرفصل های توضیح داده شده شامل موارد زیر است:

  1. جنبه های فنی از تعامل
  2. مفهوم رقابت تعامل
  3. مشکل تالیف
  4. چه نیازی به مطالعه ی تعامل داریم؟

مقاله سوم با عنوان حالت چهارگانه مفهوم تعامل شبکه‌ای و تفاوت هایی شبکه ای، به تعامل و به مفهوم تعامل در اینترنت می‌پردازد. اینکه کامپیوترها مفهوم تعامل را دگرگون کرده اند.البته تعامل فقط ویژگی اینترنت نیست و شامل سایرموارد دیگر نیز می‌شود. (مثل ارتباطات چهره به چهره و...)

سپس به توضیح چهار حالت تعامل شبکه ای پرداخته(تعامل فردی،رسانه ای و پیام و تولید) وبه تفاوت های این چهارحالت تعامل در شبکه های فعال و غیر فعال می پردازد. در آخر هم به این سوال می پردازد که آیا این تکنولوژی های تعامل می توانند جایگزین تعامل مرتبط به تولید شبکه های غیر فعال شوند.

  • برج‌های انتقال پیام و ارتباطات درعصر هخامنشی

اجرا پانل:

فاطمه سیفعلی، محدثه قشقایی خواص و حکیمه کنگی

از دیدنی های فلات مرکزی ایران خاکریزهای مصنوعی است که به فواصل معین در سراسر دشت و صحرا قرار گرفته است که مورد استفاده ارتباطی برای خبر رسانی در زمینه جنگها و سایر اخبار متنوع دیگر قرار می گرفت.

ایرانیان با ارتباط از طریق علامت دادن با آتش یا نور مجموعه‌ای سیستمی را پدید می‌آوردند که زیر ساخت امپراطوری پارسی بوده است.

بنابراین تعجب آور نیست که پیام‌های سلطنتی میتوانستند در کمترین زمان انتقال یابند. تنها با این فرض و سایر سیستم های ارتباطی آن زمان است که می‌توان اداره امپراطوری با آن عظمت را توجیه کرد.

سازوکار سخت افزاری برجهای خبر رسانی هخامنشیان بدین ترتیب بوده است که این برجها در یک ردیف نامنظم در دامنه ی کوهستانها و روی تپه ها و کف دره ها و در داخل شهرها و آبادیها می‌گذشت هر اتاقک در بالای برج به دو طرف روزنه یا دریچه داشت تا به محض روشن شدن آتشدان یکی از برجها همان نوع آتش را روشن کنند.

از مشهورترین این برجها میتوان به برج واقع در نقش رستم وبرج میل اژدها در نورآباد ممسنی اشاره کرد. علاوه بر برج‌های انتقال پیام های نوری گسترش راه ها،چاپار خانه ها و لوحه های گلی که به عنوان روزنامه در سراسر امپراطوری توزیع می شد و غیره را می توان نام برد.

مثلادر کتیبه ی بیستون شیوه ی بیان داریوش به صورت مکالمه ای بوده است و داریوش در آن سعی در تبلیغ و مشروعیت بخشیدن به حکومت خود بوده است. خط مشی پروپاگاندای رسانه ای داریوش را میتوان از محتوای کتیبه او دریافت. استفاده از این برجهای اطلاع رسانی پس از سقوط هخامنشیان و همچنین حتی در دوران خلفای عباسی قابل مشاده بوده است و حتی در اطراف تهران نیز تا دهه 1300 شمسی آثاری از آن به جا مانده بود.

  • تاثیر وبلاگ بر آموزش و تفکر و جایگاه اعتبار دراین رسانه

اجرا پانل:زهرا صبورنژاد، عاطفه خیرآبادی، سینا زارعی

وبلاگ‌ها یکی از عرصه های مهم زیست مجازی می باشند و در این ارائه به سه بعد از ابعاد مهم پژوهش در این رسانه پرداخته خواهد شد:

در اولین بخش سعی می‌شود نشان داده شود چگونه وبلاگ شیوه تفکر افراد را دگرگون ساخته است و چگونه وجه رسانه ای وبلاگ باعث می‌شود تا شیوه های جدید نوشتن خلق شود.

در دومین بخش در باب کارکردی مغفول از این رسانه اجتماعی سخن گفته خواهد شد و بر قابلیت به کاربردن آن در آموزش الکترونیک تاکید خواهد شد.

در پژوهش های رسانه و حتی در عمل از این پتانسیل وبلاگ ها بهره لازم برده نمیشود و متصدیان آموزش کاربرد وبلاگ ها در این عرصه را جدی نمیگیرند.

در خصوص این بحث سوالات زیادی مطرح می‌شود مثلا: آیا وبلاگ ها می‌توانند ابزار یادگیری باشند؟ آیا می توان به وبلاگ ها به عنوان ابزار مدیریت دانش نگاه کرد؟ آیا وبلاگ ها میتوانند به پیشرفت دانش کمک کنند؟ مختصات خاص این فضا (مانند تعاملی بودن و تکثر) چه ارمغانی برای آموزش و دانش خواهند داشت؟

در سومین بخش به بررسی یکی از جنبه های انتشار وبلاگ، یعنی ناشناس ماندن و تأثیر آن بر اعتبار برداشت شده وبلاگ نویس یا خود وبلاگ پرداخته می شود. دسترسی آسان و نبود ویرایشگران محتوا باعث شده که کاربران نهایی اطلاعات در اغلب موارد خود مجبور به برآورد صحت مطالب مشاهده شده نمایند. عوامل تأثیرگذار بر اعتبار را می توان در دو گروه ویژگی های مصرف کننده یا ویژگی های منبع تقسیم بندی کرد.در پی بررسی های محققان شواهدی بدست آمد که حکایت از آن دارد که تعداد معدودی از کاربران به محتوای مولف اهمیت می دهند.

  • سوگیری در رسانه

اجرا پانل: شهاب الدین عبدلی، علی رضا تهرانی فر

در این مقاله تلاش شده است تا مفهوم سوگیری در ابعاد مختلف، به خصوص در بعد فلسفی رسانه، شناخته شود. ابتدا این مفهوم را با توجه به تعاریف و توضیحات دایره المعارف بین المللی ارتباطات توضیح داده و به ابعاد آن و نقشی که در رسانه های گوناگون داراست اشاره خواهد شد.

سپس آراء و نظریه هارولد اینیس، که بیشترین بخش شهرت وی به خاطر نظریات او در این موضوع است، خواهیم پرداخت.

تاکید اینیس براین است که مفهوم سوگیری در ذات تکنولوژی های ارتباطی جای دارد و به طور کلی اهمیت ارتباطات در ظهور و افول ویژگی های فرهنگی در تمدن های پیشین را مطرح می کند.

وی به رسانه های سنتی (لوح گلی،کاغذ پوستی، پاپیروس)، در ارتباط با زمان و مکان و استفاده های تمدن‌های کهن از این رسانه های سنتی پرداخته و نقش این رسانه ها را در انحصار دانش برای این تمدن ها به طور مفصل مطرح می‌کند.

تکنولوژی های ارتباطی تاثیر مهمی بر انتشار دانش در مکان و زمان دارند. نیز تلاش شده است تا نظریه های مرتبط با این مفهوم، از جمله نظریه برجسته سازی توضیح داده شود .در ادامه تلاش شده است تا به بست مفهومی تکنولوژی بکار گرفته در نظریات اینیس، به تکنولوژی های ارتباطاتی نوین پرداخته شود. به عنوان مثال سوگیری تلویزیون در پرداختن به مخاطب سطحی و عامه پروری مطرح می‌شود.

  • بدن ها در فضای سایبر

اجرا پانل:یدالله نعمتی، علی اصغر سلیمانیان، روناک رحیمی

امروزه ما کمتر و کمتر مخلوقاتی مرکب از گوشت و پوست، استخوان و دستگاه گردش خون هستیم؛ ما بیش از پیش مخلوقاتی ساخته شده از بیت‌ها و بایت‌های پاک کننده ذهن هستیم که با سرعت نور به این سو و آن سو حرکت مینماییم. (آر.یو.سیریوس)

این پژوهش نیم نگاهی است به موضوع بدن ها در فضای سایبر و پس از آن بحث خرده فرهنگ ها در فضای سایبر، در ابتدا بحث به ارائه طرحی کلی از نظریه اجتماعی و فرهنگی درباره بدن می پردازد و سپس با وارد شدن به مناقشات جسم زدایی وارد احتمالات تفوق یافتن بر بدن فیزیکی در فضای سایبر می شود که از ان با عنوان رویای به جای گذاشتن گوشت یاد می شود.

رویایی به سوی نامیرا شدن بدن تمایل دارد. لذا باید گفت تمام آنچه که در بحث تلاش می شود که به آن دست یافته شود، میل به نامیرایی و مقاومت در برابر مرگهای بی پایان است. مرگ‌هایی که بر بدن فیزیکی فائق می آید و باعث اضمحلال آن می شود. باری گفته شد که با نقب زدن به رویای بر جای گذاشتن گوشت وارد احتمال تفوق یافتن بر بدن فیزیکی می‌شویم.

در اینجا ما با پدیده پسا انسان بر خورد می کنیم پس از آن وارد بحث سایبورگ می شویم و در نهایت توجه ها را به پیکره سایبورگ یا پساانسانی بسیار خاص معطوف می کنیم. انسان مرئی چیزی که مسائل بسیار مهمی را درباره جسم مندی در فرهنگ سایبر پدید می آورد.

خرده فرهنگ: اصطلاح خرده فرهنگ برای توصیف گروه هایی از افراد به کار می رود که دارای نقاط اشتراکی هستند، که آنها را از سایر گروههای اجتماعی متمایز می کند. البته خرده فرهنگ ها تنها گروه هایی از مردم با علایق و سلایق مشترک نیستند، بلکه آنها باید در حال انجام نوعی از کار فرهنگی بر اساس علایق مشترک و متضاد با دیگران باشند.یک گروه خرده فرهنگی مشخص، معمولا از طریق تضاد یا تمایزش با "جریان غالب" یا "فرهنگ والد" عمل می کند.

خرده فرهنگ سایبر: منظور از استفاده ی خرده فرهنگی از فضای سایبر، آن شیوه های استفاده از تکنولوژی های کامپیوتری است که به طریقی هنجارهای غالب اجتماعی یا صورت بندی های مسلط استفاده از تکنولوژی های سایبری را دگرگون می سازد.

دو نوع اصلی از خرده فرهنگ های سایبر:

الف) خرده فرهنگ هایی که قبل از شکل گیری فضای سایبر وجود داشته اند و پس از شکل گیری فضای سایبر آن برای پیشبرد پروژه ی خود استفاده کرده‌اند. مانند: 1- فرهنگ های هواداران 2- فرهنگ های دسیسه و باورهای حاشیه ای.

ب) خرده فرهنگ های تکنولوژیک، که به دنبال به وجود آمدن فضای سایبر ایجاد شده اند و مستقل و مسبوق از فضای سایبر وجود نداشته‌اند. مانند: 1- هواداران مودها، 2- سایبرپانک‌ها، 3- هکرها، 4- ماشین شکن‌های جدید

  • تخیل در رادیو

اجرا پانل: امیرحسین تمنایی، محمدجعفر اسفندیاری، محمد حسن یادگاری، جلال کریمیان

تخیل، مفهومی است بسیار پیچیده که بر خلاف مفاهیم همرده خود در دنیای اندیشه (مانند زبان و معرفت)، کمتر مورد توجه بوده است. در نیم قرن اخیر پس از گذار از دوره¬های معرفت¬شناسانه و زبان محور در فلسفه، تخیل بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.

امروز نقش تخیل در زبان و عرصه بیان و دریافت به عنوان امر کلیدی مورد واکاوی قرار میگیرد. هر جا که در آن ارتباط انسانی (که همان عرصه انتقال معنا است)، وجود داشته باشد، تخیل نیز حضور خواهد داشت.

نقطه نظرات بالا کافی است تا پژوهشگران رسانه نگاه خود به تخیل در رسانه‌ ها را مبنایی‌تر کنند چرا که رسانه¬ها به عنوان عرصه‌ی مهم انتقال معنا در دنیای امروز، و همچنین به خاطر گسترده کردن امکان‌های ارتباط زبانی، موجب فعال شدن هر چه بیشتر تخیل در جوامع گردیده‌اند.

این امر وقتی اساسی‌تر می‌گردد که بدانیم هر چه یک طریق ارتباط نمادین‌تر باشد، جا برای ورود تخیل بیشتر می‌گردد.

در میان رسانه‌های امروزی، از کتاب و روزنامه گرفته تا رسانه‌های دیداری، شنیداری و چندرسانه‌ها (multimedia)، رادیو به خاطر در زمان بودن و تک‌واسطگی نشانه‌ایِ صوت در آن، امکان حضور تخیل در ارتباط را به حداکثر می‌رساند. به همین دلیل انواع برنامه‌های رادیویی واقع‌نما (مانند اخبار) و خیال‌نما (مانند نمایش رادیویی) همگی با تخیل سر و کار دارند.

نحوه استفاده از قدرت تخیل در ساخت برنامه‌های رادیویی تفاوت یک برنامه¬ی فاخر با برنامه‌ای پیش پا افتاده را باعث می‌گردد.
بنابر این امروز هر چه به کارکرد تخیل در برنامه¬سازی رادیویی توجه نظری و عملی بیشتری شود، رادیو بهتر خواهد توانست خود را به عنوان رسانه‌ای ممتاز در عصر فراگیر شدن رسانه¬های دیجیتال، معرفی نماید. مسلم آن است که علی‌رغم هجوم رسانه‌های دیجیتال، رادیو به واسطه به کارگیری تخیل مخاطب می¬تواند به عنوان رسانه‌ای انسان‌محور، حیات بالنده‌ی خود را ادامه دهد.

  • مفهوم شهروند خبرنگار

اجرا پانل: مریم فردوسی و مریم اصغری

با فراگیر شدن اینترنت و رسانه‌های جدید مفهوم خبرنگاری هم شکل جدیدی به خود گرفته و رفته رفته خود را وارد ادبیات روزنامه نگاری و ارتباطات کرده است.

این مقاله تلاش دارد ابعاد این پدیده جدید و بنیان های نظری و جامعه شناختی و ارتباطی آن را ارزیابی کند.

 

 

  • واکاوی کنش نشانه شناختی نامحدود بارتی تا مرزهای تفسیر اکویی

اجرا پانل: سید مجتبی حسینی، حمید ضرابی، مسعود کریمی و قاسم زینلی

این پژوهش رویکرد نسبی گرایانه افراطی بارت در نشانه شناسی را که به نظریه‌هایی مثل مرگ مولف ختم می‌شود،

در برابر رویکرد واقع گراتر اکو به نشانه شناسی قرار می‌دهد که در آن گرچه به برداشت‌های متفاوت از یک متن اذعان می شود، اما یک متن دارای معانی بی پایان و دانسته نمی شود.

در واقع، بر خلاف گفته بارت، متن را نمی توان به هر صورت که خواست تفسیر کرد و تفسیر مرزهایی دارد.

  • مفاهیم مرتبط با شخصیت در سینما

اجرا پانل: پگاه پور گلدوز، سحر نحوی، نرگس موذنیان، محیا طالقانی و ریحانه موسی

در ابتدای شکل گیری سینما شخصیت‌ها چندان مهم نبودند.

پدیده شخصیت پردازی در سینما و ستاره سازی از دهه 1920 به بعد شکل گرفت و امروزه ستارگان سینما غول های عرصه سیاست، مد،تجارت و فرهنگ هستند.

این پژوهش به ویژگی‌های شخصیت در سینما، شخصیت پردازی در سینما و شخصیت بر ساخته رسانه ای می پردازد.

منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها