به طور متوسط کودکان خردسال بین 11 تا 13 ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارند تا بتوانند مهیای روز بعد شوند که متاسفانه این مقدار خواب را عموما دریافت نمیکنند. بر اساس آمار آکادمی داروی خواب آمریکا، یک سوم کودکان به اندازه کافی نمیخوابند.
این نقصان خواب و عادت خوابهای کوتاه کوتاه و چرت زدنهای کوتاه مدت بچهها، فقط روی خودشان تاثیر نمیگذارد بلکه والدین نیز دچار همین نوع اختلال میشوند. به طوری که به علت این عادات خوابی کودکان، والدین در سال 200 ساعت خواب را از دست میدهند. یعنی اگر کودکان در شب خواب خوبی ندارند به طبع آن والدین هم دچار اختلال خواب میشوند.
اختلال خواب و کمبود خواب میتواند بسیاری مشکلات کوتاه مدت و بلند مدت برای کودک ایجاد کند که شامل اختلال در سلامتی، امنیت و رشد کودک باشد.
علاوه بر اینها شبی که کودک کامل استراحت نکند روز بعد بد خلق و خسته خواهد بود و کودک خسته بیشتر دچار استرس میشود. و بدین ترتیب کودک در یک دور پایان ناپذیر میافتد یعنی کودک خسته دچار استرس میشود و کودکی که استرس دارد دچار مشکل خواب میشود. و بدین ترتیب بیشتر و بیشتر آسیب میبیند و بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قرار میگیرد.
خبر خوب اینکه این مشکل به راحتی قابل حل است اما چگونه؟
همه ما به خوبی میدانیم که عادات خواب خوب ومناسب تا چه اندازه برای کودکان مهم است. اما مشغله زیاد والدین، تکالیف مدرسه و بازیهای بچهها در زمان بندی خانواده اختلال ایجاد میکند و بر میزان خواب کودک تاثیر به سزایی میگذارند.
اکثر خانوادهها روزشان معمولا از ساعت 6 یا 7 صبح آغاز میشود و به خصوص در زمان مدرسه دقت به این موضوع بیشتر اهمیت پیدا میکند، بدین ترتیب باید برای خواب کودکان زمان بندی زودتری در نظر بگیریم. کارشناسان معتقدند که کودکان مدرسهای به 10 ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارند. یعنی باید کودکان در ساعت 8 یا 9 شب به رختخواب بروند.
این نکته را هم در نظر داشته باشید که استراحت کافی چشم برای کودکان مدرسهای بسیار مهم است. میزان خواب کودکان مستقیما بر رشد جسمی و روانی آنها تاثیر میگذارد. تحقیقات نشان داده است که کمبود خواب بر اخلاق، رفتار ، هوش و یادگیری کودک تاثیر میگذارد. بچههایی که خواب کافی ندارند حافظه ضعیفتری دارند و نمیتوانند توجه کافی به موضوعات مختلف داشته باشند. در یک تحقیق در سال 2009 نشان داده شد که نوجوانانی که در تست هوش نمره کمی آوردند، کسانی بودند که مشکلات خواب داشتند.
برای کمک به کودکان برای اینکه خواب خوبی داشته باشد مراحل زیر را انجام دهید تا به مرور به یک عادت خواب خوب برسید:
برای کودک، یک روال تعیین کنید
مثل دوش گرفتن، پوشیدن لباس خواب، مسواک زدن و مطالعه چند صفحهای کتاب یا هر کار دیگری که معمولا قبل از خواب باید انجام شود، اطمینان حاصل کنید که این کارها حتما انجام شوند تا فرزند شما بفهمد که هر شب چه کارهایی باید انجام دهد.
محرکهای الکترونیکی را محدود کنید
اجازه ندهید فرزندتان حداقل یک ساعت قبل از ساعت خواب از کامپیوتر استفاده کند یا تلویزیون ببیند، زیرا اینگونه فعالیتها میتواند هیجان کاذب ایجاد کند که منجر به اختلال در خواب میشود.
محیط اتاق کودک خود را به محیطی آرام برای خواب تبدیل کنید
اتاق خوابهای ساکت، با رنگهای تیره و خنک، برای استراخت و خواب شبانه مناسبتر هستند.
برای هر فرزند خود زمان مناسب در نظر بگیرید
اگر شما بیش از یک فرزند دارید، برای هر یک، زمان جداگانه و مناسب اختصاص دهید. ( در این مورد میتوانید از همسرتان کمک بگیرید و به صورت یک شب در میان، هر کدام از شما به امور یکی از فرزندان رسیدگی کنید)
نوشیدن قهوه را محدود کنید
نباید اجازه دهید فرزند مدرسهای شما قبل از خواب قهوه بنوشد. دقت کنید چون کافئین فقط در قهوه نیست و در غذاها و نوشیدنیهای دیگری مثل شکلات و سودا هم وجود دارد که از خوردن اینها نیز قبل از خواب باید اجتناب شود.
به جای نگاه به ساعت به فرزندتان نگاه کنید
مقدار ساعتی که فرزند شما به خواب نیاز دارد، دقیقا به شخصیت وی بستگی دارد یعنی مقدار خواب مورد نیاز در کودکان مختلف، متفاوت است.برخی کودکان به 8 ساعت خواب نیاز دارند اما برخی دیگر باید 10 ساعت بخوابند. به کودک خود دقیق باشید و نشانهها و رفتارهای او را ببینید رفتارهایی مثل خواب آلودگی، بد اخلاقی، عدم تمرکز یا مشکل حافظه نشانههای اعلام زمان خواب کودک است.