تشکیل موزه ملی ایران و تشکیل اداره عتیقات به اقدامات دولت در زمینه میراث فرهنگی نتیجه بخشید. تشکیل وزارت فرهنگ و هنر در سال ۱۳۴۳ مسائل مربوط به میراث فرهنگی را به شکل تخصصی‌تری در قالب یک شاخه معاونت مورد توجه قرار داد.
با انحلال وزارت فرهنگ و هنر در سال ۱۳۵۸ و تشکیل وزارت فرهنگ و آموزش عالی وظائف مربوط به میراث فرهنگی در وزارتخانه اخیرالذکر متمرکز شد.
مصوبه هیات وزیران در سال ۱۳۶۰ موجب شد تا واحدهای استانی و برخی از واحدهای فرهنگی که عمدتا وظیفه معرفی میراث فرهنگی را بر عهده داشتند از وزارت فرهنگ و آموزش عالی منتزع و در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادغام شوند، از این تاریخ تا تصویب قانون تشکیل میراث فرهنگی کشور عملا دو وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی و آموزش عالی متکفل امور مربوط به میراث فرهنگی بودند.
ضرورت جلوگیری از انجام وظائف موازی ادغام دستگاه هایی با وظائف مشابه ایجاد مدیریت متمرکز برای سیاستگذاری بهینه موجب شد که در سال ۱۳۶۴دستگاه‌های اجرایی و پژوهشی متکفل امور میراث فرهنگی از وزارتخانه‌های ذیربط منفک و در سازمان میراث فرهنگی کشور وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی ادغام شوند.
با تصویب قانون اساسنامه سازمان در سال ۱۳۶۷ اهداف و وظائف سازمان قانوناً تعیین و فعالیت های مربوط به میراث فرهنگی از انسجام لازم بر خوردار شد.
شورای عالی اداری طی جلسه‌ای در سال ۱۳۷۳ به پیشنهاد سازمان امور اداری کشور و به منظور افزایش کارآیی سازمان و تمرکز در مدیریت دستگاه‌های فرهنگی، سازمان میراث فرهنگی کشور را از وزارت فرهنگ و آموزش عالی منفک و به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ملحق شد.
در جلسه علنی۲۳ دی ماه سال ۸۲ مجلس شورای اسلامی سازمان‌های میراث فرهنگی ایرانگردی و جهانگردی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتزع و بعد از ادغام آنها سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با کلیه اختیارات زیر نظر ریاست جمهوری تشکیل می‌شود و ادغام این دو سازمان صورت می‌گیرد که بعد از تصویب این قانون وظائف حاکمیتی سازمان ایرانگردی و جهانگردی به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری منتقل شد و وظائف اجرایی و تصدی آن با همه امکانات، اعتبارات، نیروی انسانی، اموال و دارایی‌ها و تعهدات در قالب یک شرکت دولتی با عنوان شرکت توسعه ایرانگردی و جهانگردی به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری وابسته شد.
به منظور حسن اجرای قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی مصوب مجلس شورای اسلامی و مطالعه و تحقیق در آثار باقی مانده از گذشتگان جهت معرفی ارزشهای نهفته در آنها و همچنین توسعه پژوهشهای میراث فرهنگی کشور و حمایت از دستاوردهای علمی و تحقیقاتی در این زمینه، با برخورداری از توان علمی از طریق استفاده هر چه مطلوبتر از امکانات بالقوه و بالفعل نیروی انسانی کار آزمایشگاه‌ها و لوازم کتابخانه و سایر وسایل پژوهشی موجود سازمان میراث فرهنگی وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این اساسنامه به اختصار پژوهشگاه نامیده می‌شود، تشکیل شد.
همچنین با تصویب شورای عالی اداری در یکصد و سی امین جلسه خود به منظور تقویت و توسعه صنایع دستی کشور و ایجاد هماهنگی با سیاست‌های توسعه صنعت گردشگری سازمان صنایع دستی ایران با تمام وظائف، اختیارات، مسئولیت‌های قانونی، دارایی‌ها، تعهدات، اعتبارات، امکانات و نیروی انسانی از وزارت صنایع و معادن منتزع و در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ادغام شد.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی ۲۴ تیرماه ۹۸ طرح تشکیل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را با ۱۴۳ رای موافق، ۱۰ رای مخالف و ۵ رای ممتنع از ۲۰۲ نماینده حاضر اصلاح کردند و این طرح پس از تایید شورای نگهبان، به قانون تبدیل شد. رئیس مجلس هم یک ماه بعد در نامه‌ای به حسن روحانی قانون تشکیل وزارت گردشگری و میراث فرهنگی را برای اجرا ابلاغ کرد. پس از آن حسن روحانی رییس‌جمهور در حکمی علی اصغر مونسان را به سرپرستی وزارت تازه تاسیس میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی منصوب کرد.
وزیران میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
۱- علی‌اصغر مونسان (زادهٔ ۱۳۴۹) ۳۰ مرداد ۱۳۹۸ تا ۳ شهریور ۱۴۰۰
۲- سید عزت‌الله ضرغامی (زادهٔ ۱۳۳۸) ۳ شهریور ۱۴۰۰ تاکنون
آخرین بروزرسانی Jan ۲۸, ۲۰۲۴ - یکشنبه ۸ بهمن ۱۴۰۲