شمسه از ابتکارات معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران است
همواره یکی از پایدارترین روش‌های جلب مشارکت آگاهانه شهروندان به حوزه مسائل مدیریت شهری و فعال سازی آن‌ها در این عرصه برای تلاشی نوین به منظور ایفای نقش در قالب یک فرد مسئول که برای ارتقاء کیفیت مادی و معنوی زندگی خود و دیگران اهمیت قایل است، فراهم سازی رویدادهای فرهنگی و هنری اصیل است که هر فرد آزادانه بتواند برای باز تولید فرهنگی و هنری خود، محیط زندگی، تاریخ، داشته‌ها و نداشته‌هایش خاصه در مقیاس محیط ملموس محله، در قالب انواع و سایر امکانات و رشته‌های فرهنگی و هنری اقدام نماید.
مجموعه جشنواره‌های شمسه چنین امکان گسترده‌ای را برای نخستین بار برای همه شهروندان تهرانی فراهم می‌آورد.
نام برگزیده برای مجموعه جشنواره‌های شمسه؛ برداشتی عینی، برگرفته از نشان شهرداری تهران است و در همین حال جمع چهارحرف نخست واژگانی است که تحقق معنایی آن در فرایندی مشارکتی بنیان، سبب برپایی شمسه شده است: شهروند، محله، سرمایه اجتماعی، هویت.