هفته گذشته تمامی 21 اثر این هنرمند در روز افتتاحیه نمایشگاه «شکوه نستعلیق» در گالری شیرین به فروش رفت. با او درباره هنر خوشنویسی گفتوگو کردهایم.
- چطور شد پس از 3دهه کار در خوشنویسی سنتی، وارد عرصه نقاشیخط شدید؟
واقعیت این است که من 30سال تلاش کردم تا زوایای ناشناخته نستعلیق کهن را واکاوی کنم و بهدنبال آن از سال75 پا به عرصه نقاشیخط گذاشتم. دوست داشتم در این عرصه با تلفیق دانش و تجربهای که به دست آورده بودم فضای تازهای را در حوزه نقاشیخط تجربه کنم. همان سال مجموعهای با عنوان «قاصدک» را منتشر کردم که شامل نقاشیخطهایی از اشعار نیما، سهراب و اخوان میشد. بهنظرم روح خوشنویسی سنتی بهگونهای است که امکان تحریر اشعار نو در آن کمتر فراهم میشود و از این جهت محتوای خوشنویسی سنتی همیشه شعرهای کهنه بود، اما به شخصه به کمک همنشینی رنگ، فرم و خط در نقاشیخط توانستم این کار را انجام دهم.
- اساسا خوشنویسی سنتی و نقاشیخط چه تفاوتهایی با هم دارند؟
در خوشنویسی سنتی اصل بر کاربرد آن است و بهترین رنگ برای متن آن مشکی روی صفحه سفید است. البته بعدها در مواردی مثل کتابت قرآن کریم از رنگهای طلایی و لاجوردی و... نیز استفاده شد. اما در نقاشیخط علاوه بر استفاده از رنگ، فرم هم حضور دارد و با تلفیق خط و خوشنویسی برخی از عناصر از حوزه خوشنویسی و برخی از عناصر از حوزه نقاشی به کمک آن میآید و در نهایت این همنشینی فرم و رنگ به وجود میآید. زیبایی خط نستعلیق آن قدر عمیق است که شرح آن برای ما خوشنویسان غیرممکن است و هنوز حتی یک صفحه درباره زیبایی این خط و دلایل این همه زیبایی نوشته نشده است.
- دلیل اقبال از آثارتان برای کسانی که با فرهنگ، هنر و زبان ما آشنایی ندارند را در چه میبینید؟
بهنظرم علاوه بر نکاتی که در سؤال قبل اشاره کردم، اقبال از سوی اعراب ریشه در اشتراکات فرهنگی ما دارد. زیرا خط کارکردی مثل زبان مشترک دارد و از این جهت اعراب با این آثار همذاتپنداری بیشتری میکنند. جهانیان از اعتبار فرهنگ ایرانی خبر دارند و قدمت، قدرت، فرهنگ و هنر ما به قدری بالاست که آنها کمترین ادعایی در این حوزه ندارند. بهنظر من هنر امری جهانی است که هرکس از آن لذت میبرد. بسیاری از خریداران خارجی آثار من حتی غربیها بودهاند. آثار نقاشیخط میتواند دارای متن و موضوع باشد هم نباشد، میتواند حروف و کلماتش قابل خواندن باشد،میتواند نباشد.
- ارزیابی شما از بازار خرید و فروش آثار هنری در داخل وخارج چیست؟
بهنظرم فروش آثار هنرمندان ایرانی در داخل کشور بازگوکننده هویت یک بازار زنده داخلی است که نویدبخش و امیدوارکننده است. بهشخصه بازار داخلی را از بازارهای خارجی بیشتر دوست دارم، زیرا فروش کار در سرزمین مادری باعث پدید آمدن رونق اقتصادی و پیوندهای عاطفی و مراودات فرهنگی تازه میشود. همچنین اثری که در داخل کشور فروخته میشود امکان دسترسی به آن وجود دارد. با این حال فروش خارجی را هم انکار نمیکنم. برای اینکه هنرمان رشد کند باید از چارچوب مرزهای کشور بیرون بزند و در هنر جهان خود را نشان دهد و در تعامل با هنر جهان رشد کند. معتقدم هنر اگر به صورت گلدانی باقی بماند پژمرده میشود.