چطور تشخیص می‌دهید که در چه مواردی باید مشکلات بدنی‌تان را نادیده بگیرید و در چه مواردی لازم است، به پزشک مراجعه کنید؟ به عبارت دیگر چه نشانه‌هایی جزء سالمندی طبیعی شمرده می‌شوند و چه نشانه‌هایی اینگونه نیستند؟
پیری به خودی خود روندی پنهانی و آرام است. اگر دچار تغییری ناگهانی شوید یا احساس درد کنید، باید این نشانه‌ها را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید. برای مثال اگر یک زانوی‌تان درد گرفته است، نباید صرفا آن را به سن بالای خود مربوط کنید. واقعیت این است که هر دو زانوی شما سن یکسانی دارند، پس چرا یکی از آنها درد می‌کند، و دیگری نه؟
آیا سالمندی برای شما خوب است؟
نباید به پیری به عنوان از کار افتادن دستگاه‌های بدنی فکر کنیم. پیری در واقع یک روند نجات‌بخش زندگی است. سالمند یک روند مادام‌العمر تطبیق یافتن است مانع از ابتلا ما بیماری‌هایی مانند سرطان است که ما را می‌کشند.
تغییرات طبیعی در سلو‌ل‌ها ممکن است باعث کند شدن آنها یا تغییر دادن ظرفیت آنها شوند. اغلب افراد در حدود 30 سالگی به نقطه اوج کارکردی‌شان می‌رسند.
شما بسته به سابقه بهداشتی‌تان، سابقه پزشکی‌تان و ژنتیک‌تان چه سنین متفاوتی ممکن است متوجه تغییرات مربوط به سن در بنیه، قدرت یا دستگاه‌های حسی‌تان شوید.
برخی از شکایات مربوط به سن شایع هستند، و برخی از این نشانه‌ها اصلا ناشی از پیری نیستند. در ادامه به نکاتی را برای افتراق دادن نشانه‌های مربوط به پیری و نشانه‌هایی که مربوط به پیری نیستند، می‌پردازیم:
مشکلات چشم
تقریبا هر کسی از حدود 40 سالگی به عینک مطالعه (برای دید نزدیک) نیاز پیدا خواهد کرد. این نوع دوربینی (پیرچشمی) هنگامی رخ می‌دهد که عدسی چشم انعطاف‌پذیریش را از دست می‌دهد، و نمی‌تواند از دید دور به دید نزدیک متمرکز شود.
کاتاراکت یا محو شدن عدسی، نیز از حدود 60 سالگی به بعد ممکن است بر بینایی شما تاثیر بگذارد. قرارگیری درازمدت در معرض نور خورشید خطر دچار شدن به کاتاراکت را افزایش می‌دهد. کاتاراکت را می‌توان با جراحی برای جایگزین کردن عدسی تصحیح کرد.
اگر متوجه شدید که دید محیطی شما ضعیف‌تر از دید مرکزی شماست، یا بر عکس، ممکن است در معرض عوارض چشمی وخیمی باشید که نیاز به درمان دارند. گلوکوم (آب سیاه) هنگامی رخ می‌دهد که فشار داخل چشم افزایش می‌یابد و به عصب بینایی آسیب می‌رساند.
دو شکل از بیماری "تحلیل‌رفتگی لکه زرد" (دژنراسیون ماکولا) بر مرکز شبکیه چشم اثر می‌گذارند و باعث از دست رفتن دید مرکزی می‌شوند.
در مجموع اگر دچار تاری دید یا از دست رفتن بینایی شدید باید چشم‌تان مورد معاینه قرار گیرد. بهتر است چکاپ برای پیشگیری را هم انجام دهید، به خصوص اگر دیابت ، سابقه خانوادگی گلوکوم یا دژنراسیون ماکولا دارید.
نقصان شنوایی
حدود یک سوم افراد در 60 سالگی و بالاتر تا حدی دچار نقصان شنوایی می‌شوند. این عارضه که به آن پیرگوشی می‌گویند، ممکن است به خاطر از دست دادن گیرنده‌های حسی در گوش درونی باشد. در ابتدا برخی از صداها خفه به گوش می‌رسند، و درک کردن صداهای پرفرکانس (زیر) ممکن است مشکل‌تر شود. مردها بیشتر از زنان دچار این نوع نقصان شنوایی می‌شوند.
درد، ترشح از گوش یا از دست دادن سریع شنوایی شوید، ممکن است نشانه تومور یا عفونت باشد و باید برای بررسی به پزشک مراجعه کنید.
اگر شنوایی یک گوش‌تان به طور قابل‌توجهی بدتر از گوش دیگر است، نیز باید مورد معاینه قرار بگیرید.
اگر فردی متوجه شود که به همان خوبی چند سال پیش نمی‌شنود، ممکن است فرآیند پیری مسئول باشد، اما اگر شنوایی‌اش در طول یکی دو هفته کاهش پیدا کرده است، دیگر فرآیند پیری مطرح نیست.
کاهش قدرت یا بنیه
با افزای سن بافت عضلانی تحلیل می‌رود و عضلات ما انعطاف‌ناپذیر می‌شوند و قوام طبیعی‌شان را از دست می‌دهند. تمرین با وزنه و حرکات کششی قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات را بهبود می‌بخشد، اما نمی‌تواند به طور کامل با روند طبیعی پیری مقابله کند.
اندام‌های ما نیز رزرو اضافی‌شان را از دست می‌دهند. با افزایش سن دیواره‌های قلب ضخیم‌تر می‌شوند، شریان‌ها سفت‌تر می‌شوند و سرعت ضربان قلب کندتر می‌شود. پیری قلب دلیل اصلی این است که ما با افزایش سن‌مان دیگر به شدت دوران جوانی‌مان نمی‌توانیم ورزش کنیم. با این وجود ادامه انجام مرتب ورزش‌های هوازی- حتی فقط پیاده‌روی- می‌تواند به بهبود بنیه بدنی شما کمک کند.
چه هنگامی باید نگران شد؟ اگر در حین فعالیت دچار درد قفسه سینه، به خصوص در همراهی با سرگیجه ،تهوع، تنگ نفس و غش کردن شوید، نیاز به معاینه پزشکی فوری دارید. این نشانه‌ها ممکن است بیانگر حمله قلبی باشد. مشکلات مربوط به ضربان قلب نیز ممکن است باعث سیاهی رفتن چشم‌ها، سرگیجه یا خستگی شود.
از هر 10 فرد 65 ساله و بالاتر یک نفر دچار کم‌خونی است، یعنی میزان اکسیژن‌رسانی بوسیله سلول‌های سرخ خون در حد پایینی است. این عارضه باعث فرسودگی و خستگی می‌شود و د با مکمل‌های آهن یا داروهایی که بدن را به تولید سلول‌های سرخ وامی‌دارند، قابل درمان است.
فشار خون بالا
سالمندی یک بیماری نیست، اما تغییرات بدنی‌مان ما را مستعد دچار شدن به برخی از بیماری‌های می‌کند.
یک نمونه از این بیماری‌ها فشار خون بالا است. عوامل متعددی از جمله عوامل ژنتیکی، چاقی، مصرف نمک و افزایش سن در ایجاد این بیماری دخیلند. رگ‌های خونی با افزایش سن کشسانی (انعطاف‌پذیری) خود را از دست می‌دهند، و این سفتی رگ‌ها ممکن است با فشار خون بالا ارتباط داشته باشد.
بیش از نیمی از افراد 60 ساله و بالاتر فشار خون بالا دارند: یعنی فشار خون 140 (سیستولی) روی 90 (دیاستولی) یا بالاتر.
رژیم غذایی کم‌نمک، ورزش، حفظ وزن متعادل ممکن است به پیشگیری از فشار خون بالا کمک کند.
نقصان حافظه
آیا به خاطر نمی‌آورید که کلیدهای‌تان را کجا گذاشته‌اید؟ نام آشنایی را که مدتی ندیده‌اید به یاد نمی‌آورید؟ این خطاهای لحظه‌ای حافظه طبیعی است.
در این موارد نیازی نیست نگران باشید، مگر اینکه فراموشی زندگی روزمره‌تان را مختل کرده باشد. بسیاری از ما گاه به گاه از نقص حافظه شکایت می‌کنیم، اما بیماری یا زوال عقل نداریم.
به طور کلی پردازش اطلاعات در مغز با افزایش سن کندتر می‌شود، و افراد مسن‌تر در انجام همزمان چند کار دچار مشکل بیشتری می‌شوند. اما گوناگونی زیادی در کارکرد شناختی در میان افراد به چشم می‌خورد. جای تعجب نیست که برای مثال به طور معمول افراد میانسال به خاطر آگاهی بیشترشان از دنیا نسبت به افراد جوان‌تر کارکرد بهتری داشته باشند.
نشانه هشداردهنده زوال عقل ناشی از بیماری آلزایمر ناتوانی در یادگیری و حفظ اطلاعات جدید است. مشکلات در حافظه اپیزودیک (نوعی از حافظه درازمدت که با حوادث، موقعیت‌ها و تجربیات خاص زندگی مربوط است) نشانه "نقصان خفیف شناختی" است که ممکن است مقدمه بروز آلزایمر باشد.
افراد مبتلا به آلزایمر نقصان شناختی دیگری هم دارند، مانند مشکل در توانایی‌های زبانی یا شناختن اشیا. تصویربرداری از مغز یا آزمایش مایع مغزی نخاعی ممکن است به تشخیص بیماری آلزایمر کمک کند.
اگر دچار اشکال حافظه هستید یا سابقه خانوادگی آلزایمر دارید، معاینه بوسیله پزشک برای‌تان مفید است. بیماری آلزایمر ندرتا در میان افراد با سن کمتر از 65 سال بروز می‌کند. حدود یک هشتم افراد 65 تا 74 ساله و 43 درصد افراد بالاتر از 85 سال به این بیماری دچار می‌شوند.
WebMd