عاشق زیورآلات هستی؟ منتظری که از جلوی ویترین مغازه‌اش عبور کنی و دست‌کم بچسبی به شیشه و سیر تماشا کنی؟ سرت درد می‌کند که این وسط، بین تماشاگران، چشمت یک‌جا گیر کند و آن موقع است که دیگر طاقت نمی‌آوری و حتما باید بروی داخل و دست خالی برنگردی. شروع کنی به سؤال‌پرسیدن. قیمت این گوشواره، جنس آن دستبند، طرح فلان مدل خارجی، این یکی اندازه است یا نه؟ سیاه که نمی‌شود؟
و سؤال پشت سؤال که جواب‌هایش بدجور تو را سردرگم می‌کنند. در این میان اگر این وضعیت را بارها تجربه کرده باشی و کمی با جنس‌ها و ریزه‌کاری‌هایشان آشنا باشی، حتما کار را یکسره می‌کنی و بهترین انتخاب را انجام می‌دهی و با افتخار از مغازه بیرون می‌آیی، اما اگر از این همه شکل و رنگ و طرح سردرنیاوری، آن‌وقت است که یا دست خالی برمی‌گردی و یا اگر هم چیزی خریده‌ای هنوز چشم‌هایت پشت ویترین فروشگاه جا مانده تا کی دوباره این ویترین‌های جذاب جلوی راهت را بگیرند.
جیب خالی، پز عالی
از طلا و پلاتین که بگذریم، سخن بدلیجات خوش‌تر است. دلیلش هم واضح است. اولا قیمت پایین‌تری دارند و هر وقت از مدلی که خریدید خسته شدید، می‌توانید با بهای کمی نوع دیگری تهیه کنید. دوم اینکه مدل و رنگ و جنس تنوع بیشتری دارد. به‌هرحال فلزهایی که در زیورآلات بدلی استفاده می‌شوند، از این قرارند:
هیچ‌وقت فکر نکنید که تیتانیوم اصل خریده‌اید. هرچه در بازارها به عنوان تیتانیوم موجود است، آب تیتانیوم است. فلز تیتانیوم تقریبا گران‌ترین فلز است. تیتانیوم اصل در صنعت هواپیماسازی استفاده می‌شود و از طلای سفید هم گران‌تر است. اما آب تیتانیوم یک‌جور همه‌کاره در فلزات است. تقریبا هر فلزی که در انواع گوشواره‌ها، گل‌سرها و همة زیورآلات دیگر استفاده می‌شود و نمی‌دانیم چیست، تیتانیوم است.
این فلز باتوجه به قیمت کمترش نسبت به نقره و به خاطر درخشنگی‌اش گاهی در اولویت اول انتخاب قرار می‌گیرد. اما گاهی تیتانیوم تنها برای اینکه نیاز به استفاده از فلزی بوده، به کار برده می‌شود.
تازگی‌ها هم تیتانیوم را در حرارت، اکسید می‌کنند تا به رنگ مسی دربیاید و قالب قدیمی پیدا کند و از آن در زیورآلات سنتی، به‌خصوص گوشواره‌ها استفاده می‌شود.
به‌هرحال تیتانیوم باوجود کیفیت نه‌چندان خوبش نسبت به استیل و نقره به دلیل قیمت مناسبش انتخاب خوبی برای فلز اصلی بدلیجات است.
اگر یاد کاسه، بشقاب و پارچ آب استیل افتادید، به‌کل، این‌ها را از ذهنتان دور کنید. استیل، فلزی است که باوجود قیمت کمتر، نسبت به تیتانیوم جنس مناسب‌تری دارد. دستبند و انگشترهای استیل، این روزها فروش خوبی دارند، ضمن اینکه استیل اصل، خاصیت‌هایی هم دارد و تا حدودی مانند دستبندهای مسی که آرامش بخش‌اند عمل می‌کند.
علاوه بر این استیلی که در زیورآلات استفاده می‌شود، دوام بسیار خوبی دارد و تنها ایرادش این است که روی آن به راحتی خط می‌افتد، ولی سیاه‌شدن در کارش نیست.
نقره انواع و اقسام مختلف دارد. بسیاری از نقره‌هایی که در بازار موجودند اصل نیستند. معمولا هیچ فلزی که تحت‌عنوان نقره فروخته می‌شود، نقره خالص نیست. این، هم می‌تواند خوب باشد، هم بد.
اگر ناخالصی نقره که بین هفت و نیم تا سی درصد است از مواد متفرقه مثل تیتانیوم و مس و دیگر فلزات باشد، این فلز کیفیت چندان مناسبی ندارد، ولی اگر نود و دو و نیم درصد فلز، نقره و بقیه پوششی از طلاسفید باشد، فلز ایده‌آلی به دست آمده، زیرا پوشش طلای سفید آن مانع از جذب آلودگی‌ها می‌شود. درحقیقت، نقره برخلاف طلا خاصیت جذب آلودگی‌ها را دارد و همین دلیل سیاه‌شدن این فلز است.
در میان فلزات دیگر، مس کمترین کاربرد را در ساخت زیورآلات دارد. بیشترین استفادة مس در زیورآلات، دستبندهای النگویی تمام مسی است که فرم زیبایی دارند، اما نکتة جالب درمورد این دستبندها و به‌طور کلی فلز مس، این است که بسیاری عقیده دارند مس خاصیت مناسبی برای کنترل و آرامش اعصاب دارد.
فلز مس به خاطر ویژگی مغناطیسی‌اش تأثیرش ابتدا بر پوست و سپس بر آنزیم‌های مغز وارد می‌شود و به آرامش اعصاب منجر می‌شود.
جیرینگ جیرینگ آویزها
قبلا از خانواده بدلیجات انگشتر برایتان گفته‌ایم. خوب این هم از بقیه‌اش.
سعی‌مان هم این است که دسته‌بندی کاملی داشته باشیم، تا شما قبل از هر خریدی اطلاع اولیه‌ای از انواع بدلیجات داشته باشید و مجبور نشوید چشم بازار را دربیاورید، از سرو کول ویترین مغازه‌ها بالا بروید و کله فروشنده را با سوالهای چپ و راستتان کچل کنید.
گوشواره / سنتی
گوشواره‌های سنتی نوعی از گوشواره‌های آویزی‌اند. شاید بشود پرطرفدارترین گوشواره‌ها را همین نوع سنتی دانست که ریشه در زیورآلات قدیمی ایرانی، لبنانی و عربی دارند و البته با طرح‌های جدید پیوند خورده‌اند. این گوشواره‌ها اغلب رشته رشته هستند و رنگ‌های قهوه‌ای و مسی دارند و برای تزئینشان، بیش از هر چیز از چوب، صدف و میناکاری استفاده می‌شود.
چسبی
گاهی گوشواره‌ها به اندازه‌ای هستند که تنها سطح نرمة گوش را می‌پوشانند. نوعی از این گوشواره‌ها لولا دارند و برای استفاده از آن‌ها مانند گوشواره‌های مغناطیسی نیازی به سوراخ‌بودن گوش‌ها نیست. نوع رایج‌تر گوشواره‌های چسبی، سوزن و زائده‌ای دارند که مثل پیچ و مهره به گوش می‌چسبند و به گوشواره‌های میخی هم معروف‌اند. پرطرفدارترین نوع گوشواره‌های چسبی، نوع تک‌نگین آن‌هاست.
آویزی
اغلب گوشواره‌ها آویزی‌اند و با قلاب یا یک حلقة کوچک، از گوش آویزان می‌شوند. گوشواره‌های آویزی با صدف، مروارید، آینه، چوب و هر چیز تزئینی که هرچندوقت یک‌بار متداول می‌شود، تزئین می‌شوند.
بسیاری از گوشواره‌های فانتزی هم آویزی‌اند و طرح‌ها و رنگ‌های متفاوتی دارند. خیلی‌ها هم این گوشواره‌ها را به خاطر رنگ‌های متنوعی که دارند، برای مهمانی می‌خرند که بتوانند آن‌ها را با لباس‌های شب جور کنند.
حلقه‌ای
قدیمی‌ترین نوع گوشواره، همین شکل حلقه‌ای آن است. نوع قدیمی گوشواره‌های حلقه‌ای هنوز هم در بسیاری از فرهنگ‌ها با همان شکل (یک حلقة کوچک به یک گوش و یا هر دو گوش) استفاده می‌شود. این نوع گوشواره‌ها که از نوع آویزی‌اند ابتدا به‌صورت تک‌حلقه بوده‌اند، اما امروزه تغییرشکل زیادی داده‌اند و به‌صورت چند حلقة هم‌اندازه یا حلقه‌هایی که به ترتیب کوچک یا بزرگ می‌شوند، موجودند.
گردنبند/ کلاسیک
برای مهمانی‌های رسمی، گردنبند کلاسیک بهترین انتخاب است؛ گردنبندی که تا حدودی پهن است و وزن نسبتا زیادی دارد و به خاطر شکل سختش چندان شباهتی به زنجیرهای لخت ندارد.
گردنبندهای کلاسیک که معمولا به همراه سرویس کاملش موجود است با نگین‌های سورمه‌ای، زرشکی و سبز تزئین می‌شوند گزینة مناسبی به جای طلا سفید هستند.
نوع دیگری از گردنبندهای کلاسیک، نوع سافووفسکی است که آویزان آن یک سنگ رنگی خوش‌تراش است که از یک قالب همجنس با گردن‌آویز قرار می‌گیرد و درخشش زیبایی دارد.
آویز دو لباسی
آویزهای دو لباسی به طور کلی دو دسته‌اند که هر دو نوع ازگردنبندهای معمولی بلندترند تا روی لباس قرار گیرند. یک شکل آن‌ها گردن آویز چرم یا کتان دارد و آویز آن مانند سینه‌ریزهای قدیمی رشته رشته و بلند است و نوع دیگر مثل یک ردیف مروارید، سنگ یا شیشه است که معمولا به قدری بلند است که دو یا سه دور، دور گردن می‌اندازند.
زنجیرآویز
زنجیر لخت بدون آویز یا پلاک هم طرفدار خودش را دارد، اما معمولا زنجیر با یک آویز همراه است که در قیمت‌اش تأثیر زیادی دارد؛ به طوری که اگر خود زنجیر سبک و ظریف باشد بیش از نیمی از ارزش گردنبند مربوط به آویز آن است. زنجیرها با بافت‌ریز یا درشت پیدا می‌شود و گاهی حلقه حلقه‌اند؛ زنجیرهایی که آویز ندارند هم تنوع زیادی دارند؛ شکل‌های معروف به اشک، برگی، شکوفه و دیسکو که حالت مارپیچ دارد، تنها مواردی از انواع زنجیرها هستند.
روبانی
گردن‌آویز گردنبندهای روبانی که بیشتر رنگی‌اند از جنس فلز نیست و گاهی از نخ‌های کتان، پلاستیکی و یا چرم تهیه می‌شود. مقدار زیادی از ارزش این گردنبندها مربوط به آویز آن‌هاست که معمولا بزرگ‌تر از حد معمول‌اند و سبکی گردن‌آویز را جبران می‌کنند.
طوق
النگو تا وقتی که سایز مچ‌دست باشد می‌شود النگو، اما وقتی به اندازة دور گردن شد اسمش را طوق می‌گذارند. طوق‌ها به گردنبندهای خفتی هم معروف‌اند چون دور تا دور گردن را می‌گیرند و اگر آویز داشته باشند آویز کوچکی دارند که معمولا کروی است یا شکل پلاک دارد. در آفریقا و بعضی کشورهای آسیایی مثل هند هم از طوق، همان استفاده‌ای را می‌برند که در مورد النگو گفتیم؛ یعنی ده بیست طوق دور گردن می‌اندازند.
دستبند/ تنیس
دستبند باریک یا پهن که یک ردیف نگین ریز یا درشت داشته باشد، به دستبند تنیس معروف است. این که اسم تنیس از کجا آمده کاملا معلوم نیست، اما به نظر می‌آید اولین باری که این شکل دستبند ساخته شد، اسم تنیس روی آن گذاشته‌اند. (که احتمالا اسم شخصی بوده و هیچ ربطی به ورزش تنیس ندارد.)
دستبندهای مشابه را هم با همین نام می‌شناسند. دستبندهای فانتزی هم اغلب همین ظاهر را دارند و جدا از نگین، با سنگ و شیشه‌های رنگی یا صدف‌های یک شکل تزئین می‌شوند.
النگو
النگو که می‌گویند یاد ردیف حلقة شبیه به هم، دور مچ دست (شاید هم تا آرنج) می‌افتید که با یک تکان دست کلی سروصدا می‌کنند. یاد بعضی‌ها هم می‌افتید که با هم رقابت می‌کنند تا تعداد النگوهایشان را بیشتر کنند.
درست است که به‌خصوص در گذشته‌ای نه‌چندان دور، النگو تقریبا همین یک شکل را داشت و تعدادش بسیار مهم بود، اما این روزها النگوهای تک که گاهی شیشه‌ای یا پلاستیکی هم هستند و رنگ‌های مختلفی دارند معمول‌تر است. النگو برخلاف دستبندهای لخت، حالت سخت و دایره‌ای شکل دارد، اما هیچ‌گاه قفل‌دار نیست و باز نمی‌شود و برای این که دور مچ دست قرار گیرد باید وارد دست شود.
لخت
دستبندهای معمولا باریکی که در دست به آسانی حرکت می‌کنند و شکل زنجیر دارند به دستبندهای لخت معروف‌اند. روی این دستبندها آینه، شیشه و انواع نگین‌ها کار می‌شوند و از دستبندهای رسمی به حساب می‌آیند، اما بسیاری از دستبندهای فانتزی هم از نوع دستبندهای لخت هستند و دستبندآویزها که به جز زنجیر لخت با اشکال مختلف شیشه‌ای که از آن آویزان است، تزئین می‌شوند نیز در همین دسته قرار می‌گیرند.
دستبند النگویی
شاید جدیدترین نوع دستبند که دیگر یک سبک خاصی از دستبند محسوب می‌شود، دستبند النگویی باشد. این نوع دستبند مانند النگو، شکل دایره‌ای دارد، اما برخلاف آن دایره کامل نیست و اگر هم به شکل یک دایره بسته باشد از نوع دستبندهای فنری یا قفل‌دار است که به آسانی وارد دست می‌شوند. گاهی روی بدنة این دستبندها، در صورتی که نقره‌ای رنگ باشند، طرحی هم با رنگ مشکی می‌کشند که به آن قلمکاری می‌گویند.
پلاک
پلاک‌ها یک پای ثابت همة زیورآلات‌اند. در دستبند هم مانند گردن‌آویز و گوشواره گاهی از پلاک استفاده می‌شود که این نوع از دستبندها را به این اسم معروف می‌کند؛ شکل معمول این دستبندها یک زنجیر باریک است که یک پلاک ساده و پهن‌تر از خود همراه دارد که روی مچ قرار می‌گیرد و در بیشتر دستبندها، پلاک شکل مشابهی دارد.
متفرقه/سنجاق سر
اجزای اصلی سنجاق سر یک قسمت فلزی فنردار و یک قسمت پلاستیکی طرح‌دار است. فلز سنجاق‌سر هم معمولا تیتانیوم است که گاهی هم به صورت اکسید شده و در رنگ‌های مسی و طلایی استفاده می‌شود. قسمت پلاستیکی سنجاق سر مانند گل سر با نگین و شیشه به شکل گل یا طرح پروانه تزئین می‌شود.
تل
در سال‌های قبل تل سر، رایج‌ترین شکل تزئینات سر و در واقع شیوه جمع کردن مو بود و هنوز هم بیشترین تنوع را دارد. تل‌های پلاستیکی، پارچه‌ای و کش‌‌دار، تل‌های تاشو و چوبی انواع مختلف تل هستند که معمولا ساده و گاهی با تزئینات معمولی به کار می‌روند. نگین‌های تل مانند، نگین‌های کار شده در گل‌سر و سنجاق‌سر، شیشه و کریستال است و ارزش چندانی ندارد.
گل‌سر
می‌گویند اسم دیگرش کلیب است که ما به اشتباه به آن کلیپس هم می‌گوییم، اما به نظر می‌رسد همان گل‌سر از همه مهم‌تر باشد. دست کم این طوری فارسی هم پاس داشته شده است.
گل‌سرهای ریز، رنگ‌های شادی دارند و اغلب ساده و پلاستیکی‌اند، اما گل سرهای درشت که موها را کاملا جمع می‌کنند با رنگ‌های تیره هم موجودند و گاهی روی آن‌ها با نگین کار می‌شود.
گل‌سرهای خرچنگی هم نوع جدید گل‌سرهاست که حالت چنگکی دارند و موها را به راحتی جمع می‌کنند.
سوزن شینیون
این ژاپنی‌ها را دیده‌اید که یک سوزن را در یک کوه مو فرو می‌کنند و موهاشان را با همین یک سوزن جمع می‌کنند؟! البته این جورها هم نیست، اما به هر علت بدون تأثیر هم نیست.
اسم این سوزن خارق‌العاده، شینیون است که انتهای آن با یک نگین درشت یا مروارید تزئین می‌شود.
البته شکل جدید این سوزن مانند عکسی که می‌بینید دوتایی است که جمع کردن مو را هم ساده‌‌تر می‌کند.
شینیون هم حتما اسم کسی بوده که برای اولین بار از این سوزن استفاده کرده و تا به حال به رحمت خدا رفته است و گرنه ما بدون شک یک مصاحبه‌ای هم با او ترتیب می‌دادیم.
شانه سر
این یکی هم مثل تل از طرفدارانش کم شده است. گذشته از شانه‌های معمولی کوچک و بزرگ که گاه پلاستیکی‌اند و گاه فلزی و چوبی، یک نوع شانه‌های تاج‌دار هم هستند که روی آن‌ها با نگین‌های رنگی کوچک کار می‌شود.
در ضمن زمان خرید شانه‌های فلزی یا چوبی حتما دقت کنید که زیر شانه از یک پوشش پلاستیکی استفاده شده باشد. این پوشش برخلاف فلز و چوب باعث کشیدگی و کنده شدن مو نمی‌شود و استفاده از شانه را راحت‌تر می‌کند.
آویز موبایل
امان از این تکنولوژی یا همان فناوری خودمان که همیشه دردسرساز و مشکل‌آفرین است. برداشته‌اند به تلفن، عروسک آویزان کرده‌اند. حتما از فردا هم می‌خواهند آویز نوت‌بوک وارد کنند و مردم هم هجوم ببرند سمت آویز نوت‌بوک فروشی‌های معتبر و تا می‌توانند پول بالای این جور چیزها بدهند.
خب، به هر حال ما از همه چیز استقبال می‌کنیم. آویزهای موبایل هر چیزی می‌تواند باشد، ولی بازار انواع عروسک‌های کوچک خمیری که رنگ‌ها و شکل‌های بامزه‌ای هم دارند داغ‌تر است.
بعضی آویزها هم با دریافت امواج، قبل یا همراه با زنگ تلفن عکس‌العمل نشان می‌دهند. مثلا آدمکی را تصور کنید که قبل از زنگ تلفنتان شروع می‌کند به حرکت کردن.