مثانه، عضوی کیسه مانند در ناحیه لگن است که کار ذخیره سازی ادرار را انجام می‌دهد. زمانی که حدود سه چهارم مثانه پر شود، با ارسال پیام به مغز، فرد احساس ادرار می‌کند و باید مثانه‌اش را تخلیه کند.
دکتر هرمز جلالی متخصص کلیه و مجاری ادرار، معتقد است افتادگی مثانه که در اثر ضعف و شل شدن عضلات پشتیبان مثانه ایجاد می‌شود، در خانم‌ها شیوع بیشتری داشته و بیشتر در دوران یائسگی خود را نشان می‌دهد. افتادگی مثانه با یائسگی ارتباط مستقیم دارد زیرا در دوران یائسگی با کاهش ترشح هورمون استروژن و شل شدن عضلات در اطراف واژن، این بیماری بروز می‌کند. علاوه بر یائسگی، زایمان‌های طبیعی و وارد آوردن فشار بر مثانه (بلند کردن اجسام سنگین، زور زدن به دلیل یبوست، سرفه‌های مزمن و طولانی مدت) نیز از عوامل ایجاد افتادگی مثانه به شمار می‌آیند. افتادگی مثانه بر اساس شدت آن طبقه بندی شده و بر اساس میزان افتادگی، مشکلات متفاوتی ایجاد می‌کند.
دکتر جلالی افتادگی مثانه را در رده‌های خفیف، متوسط، شدید و کامل دسته بندی کرده و هر کدام را با توجه به علایمی که دارند معرفی می‌کند. در نوع خفیف افتادگی، فقط قسمت کوچکی از مثانه به داخل واژن برآمده می‌شود. در نوع متوسط، مثانه وارد دهانه واژن می‌شود. اما در نوع شدید افتادگی، مثانه از دهانه واژن بیرون می‌زند و در نوع کامل، مثانه به طور کامل از واژن بیرون می‌زند. نوع کامل افتادگی مثانه، عموما با افتادگی سایر عناصر لگنی همراه است.
علایم افتادگی مثانه
- مشاهده بافتی توپ مانند در ناحیه واژن
- کمر درد
- نزدیکی دردناک
- عفونت‌های پی در پی مثانه
- بی اختیاری ادرار
- درد در ناحیه لگن
- بافت بیرون زده از واژن
- احساس عدم تخلیه کامل ادرار
پیشگیری افتادگی مثانه
- از وارد آوردن فشار به کمر و لگن خودداری کنید.
- ورزش مرتب را در برنامه روزانه خود بگذارید.
- سرفه‌های خود را پیگیری و درمان کنید.
- چاقی خود را درمان کنید چرا که اضافه وزن به عضلات لگن فشار می‌آورد.
- یبوست خود را جدی بگیرید.
- تمرینات کژل که تقویت کننده عضلات لگن است را به صورت جدی، به خصوص بعد از زایمان انجام دهید.
تمرینات کژل: ماهیچه‌های لگن را سفت کنید و برای 5 ثانیه در همین حالت نگه دارید. سپس 5 ثانیه عضلات را آزاد نگه دارید. کم کم مدت زمان انقباضات و بالطبع آزاد کردن عضلات را افزایش دهید تا این تناوب به 10 ثانیه برسد. این تمرینات را حداقل روزانه ده بار انجام دهید.