داوود چراغی: بررسی میزان افزایش قیمت انواع گوشت قرمز و سفید و شیر و لبنیات طی تابستان سال‌جاری و مقایسه قیمت این فراورده‌ها با مدت مشابه سال گذشته بیانگر گرانی لجام‌گسیخته و ناموفق بودن تلاش دست‌اندرکاران تنظیم بازار برای بازگشت قیمت‌ها یا ایجاد ثبات در قیمت و عرضه این کالاهاست که مشکلاتی را برای مصرف‌کنندگان، تولیدکنندگان، عرضه‌کنندگان و دولتمردان به‌دنبال داشته است به‌نحوی که در برخی ایام بخش عمده وقت و انرژی دولتمردان به‌خصوص مسئولان اقتصادی کشور به موضوع تهیه، تدارک و توزیع گوشت قرمز، مرغ و تخم‌مرغ و شیر و لبنیات اختصاص یافته است.

جدول شماره یک روند افزایش قیمت انواع گوشت و لبنیات در ماه‌های تیر، مرداد و شهریور 1391را نشان می‌دهد. براساس اطلاعات ارائه شده در این جدول قیمت گوشت گوساله از 157هزارو619ریال در 23تیر‌ماه به 170هزارو408ریال در 20مرداد و 176هزارو881ریال در 17شهریور 1391افزایش یافته است. همچنین قیمت گوشت گوسفندی نیز با رشد کم بین 176هزارو329ریال و 177هزارو561ریال در نوسان بوده اما قیمت گوشت مرغ که به حدود 90هزار ریال رسیده بوده از 53هزارو576ریال در 23تیر‌ماه به 52هزارو513ریال در 17شهریور 1391کاهش یافته است. در این بین قیمت محصولات مختلف لبنیات همچنان همانند بهار سال‌جاری رشد بالایی داشته است. به‌طوری‌ که قیمت پنیر 450گرمی از 22هزارو242ریال در تیر‌ماه به 29هزارو918ریال در شهریور‌ماه افزایش یافت. همچنین کره 100گرمی نیز از 10هزارو155ریال در تیرماه به 11هزارو237ریال در شهریور‌ماه و قیمت ماست در این دوره از هر کیلوگرم 15هزارو406ریال به 19هزارو549ریال افزایش یافته است.

آخرین وضعیت قیمت انواع گوشت و لبنیات

مقایسه قیمت انواع گوشت و لبنیات طی شهریور‌ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل نیز بیانگر افزایش قیمت گوشت گوساله، گوسفندی، مرغ و فراورده‌های لبنی است به‌نحوی که نرخ هر کیلوگرم گوشت گوساله از 101هزارو965ریال در شهریور سال گذشته به 174هزارو891ریال در شهریور‌ماه امسال افزایش یافته است. نرخ گوشت گوسفندی نیز از 140هزارو241ریال در شهریور‌ماه سال گذشته به 178هزارو402در مدت مشابه امسال رسیده و نرخ گوشت مرغ از 31هزارو567ریال در شهریور سال گذشته به 52هزارو876ریال در مدت مشابه امسال افزایش یافته است. مقایسه قیمت برخی انواع فراورده‌های لبنی در شهریور‌ماه 90نسبت به‌مدت مشابه شهریور سال‌جاری حاکی از افزایش قیمت این فراورده‌هاست. براین اساس از شهریورماه 90تا91 نرخ پنیر 450گرمی پگاه از 15هزارو369به 28هزارو426ریال، کره 100گرمی پگاه از هشت‌هزارو321ریال به 11هزار و11ریال و ماست یک‌کیلوگرمی 5/2درصدچربی پگاه از 10هزار و221ریال به 19هزار و24ریال افزایش یافته است. جدول شماره دو تغییرات قیمتی این محصولات در شهریور‌ماه امسال نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته را نشان می‌دهد. وابستگی تولید‌کنندگان داخلی به واردات برخی نهاده‌های تولید به‌ویژه علوفه، کنجاله سویا، ذرت، جو و... موضوعی غیرقابل انکار است اما به‌نظر می‌رسد می‌توان با استفاده از ظرفیت‌های خالی تولید داخلی این محصولات و دور‌اندیشی برای تأمین کسری تولید داخلی از محل واردات، بسترهای گرانی این محصولات را از بین برده یا کاهش داد. جدول شماره  سه ضریب وابستگی واردات عمده‌ترین کالاهای اساسی کشاورزی با توجه به متوسط واردات این کالاها در چند سال اخیر را نشان می‌دهد.

قیمت جهانی انواع گوشت در هشت ماهه 2012

با توجه به تأمین بخشی از نیاز بازار داخلی به واردات محصولات کشاورزی و دامی، به‌نظر می‌رسد تغییرات قیمتی این فراورده‌ها در سطح جهانی بر تنظیم بازار داخلی این محصولات نیز مؤثر خواهد بود، با وجود این قیمت محصولات دامی در بازارهای جهانی به‌مراتب کمتر از نرخ عرضه این فراورده‌ها در بازار داخلی است. قیمت گوشت گوساله، گوسفند و مرغ در بازارهای جهانی در سال‌های 2010تا 2012و همچنین سه‌ماه ژوئن تا آگوست2012 در جدول شماره چهار نشان داده شده است. قیمت گوشت گوساله با توجه به آخرین آمار بانک جهانی حدود 4/04دلار در هر کیلوگرم یعنی برابر با قیمت سال2011 و بیشتر از قیمت سال2010بوده است. بدین‌ترتیب با درنظر گرفتن نرخ مبادله ارز هر دلار معادل 25هزار ریال، قیمت گوشت گوساله در بازار جهانی حدود 101هزارریال بوده که 76هزار ریال کمتر از قیمت گوشت گوساله در بازار داخلی است. البته قیمت گوشت گوسفند در بازار جهانی بالاتر از گوشت گوساله است و در‌ماه آگوست2012 هر کیلوگرم گوشت گوسفند معادل 5/82دلار بوده که نسبت به دو‌ماه قبل و همچنین متوسط قیمت سال‌های 2012و 2011کاهش یافته اما نسبت به قیمت سال2010 بیشتر بوده است.

قیمت گوشت مرغ در آخرین‌ماه آمار منتشر شده بانک جهانی هر کیلو گرم 2/1دلار بوده که نسبت به متوسط سال‌های2010 (حدود 1/9دلار) و 2011 (1/93دلار) افزایش یافته است. با درنظر گرفتن هر دلار معادل 2500تومان قیمت گوشت مرغ در بازار جهانی برابر 52هزارو500ریال و با توجه به قیمت ارز مرجع 12260ریالی قیمت گوشت مرغ حدود 25هزار و740ریال بوده است.جدول شماره پنج نشان می‌دهد براساس آخرین آمار و اطلاعات انتشاریافته از روند قیمت و شاخص قیمت کالاهای اساسی توسط بانک جهانی در جولای2012، قیمت ذرت در بازارهای جهانی در‌ماه مذکور به 333/1دلار در هر تن افزایش یافته، درحالی‌که در ژوئن (ماه قبل آن) قیمت ذرت 267/3دلار در هر تن بوده است. همچنین متوسط قیمت ذرت در سال 2010، 2011و شش‌ماه منتهی به جولای 2012به‌ترتیب 185/9، 291/7و 282/4دلار در هر تن بوده است. براین اساس کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که قیمت ذرت در ماه‌های آینده به‌شدت افزایش یابد. قیمت سویا در بازارهای جهانی از 567دلار در هر تن در ژوئن سال‌جاری به 662دلار در هر تن در جولای امسال افزایش پیدا کرده است. ضمن آنکه طی سه سال گذشته قیمت محصول مهم و اساسی سویا که نقش بالایی در تهیه روغن‌های خوراکی برای مصارف غذایی داشته و کنجاله آن نیز به‌عنوان یکی از بهترین علوفه‌ها برای تغذیه دام و طیور در کشورهای مختلف استفاده فراوانی دارد، روند افزایشی داشته است. قیمت این محصول مهم از 450دلار در هر تن در سال2010 به 541دلار در هر تن در سال2011 و به 561دلار در هر تن در شش‌ماه اول 2012 رسیده است.

لازم به‌ ذکر است در بسیاری از کشورها، دولت‌ها برای واردات روغن‌خام و کنجاله‌ سویا نرخ تعرفه بالاتری نسبت به واردات دانه‌ سویا درنظر می‌گیرند تا برای تأمین این دو محصول، شرکت‌ها دانه‌ سویا وارد کنند و با گرفتن روغن‌خام و کنجاله از آن، ارزش افزوده این فعالیت نیز نصیب اقتصاد کشورشان شود. گرچه قیمت گندم در ماه‌های گذشته افزایش یافته اما هنوز متوسط قیمت این محصول در شش‌ماه اول سال2012 که حدود 284/2دلار در هر تن است کمتر از متوسط قیمت در سال2011 یعنی نرخ 316/3دلار در هر تن است.بر اساس آمار بانک جهانی شاخص قیمت محصولات کشاورزی در سال‌های 2010 تا 2012 به ترتیب 170/4،209و193/4 بوده است این شاخص در جولای 2012 برابر با 200/7 و در ماه‌های ژوئن و می سال جاری به ترتیب 187 و 192/3 بوده است جدول شماره‌شش روند شاخص قیمت برخی دیگر از گروه‌های کالایی مرتبط با مواد غذایی شناخته شده به عنوان کالای اساسی را نشان داده است.

جدول (1) قیمت انواع گوشت و لبنیات در ماه‌های تیر، مرداد و شهریور 1391 (قیمت - ریال)


23 تیر 1391 20 مرداد 1391 17 شهریور 1391
گوشت گوساله 157619 170408 176881
گوشت گوسفند 176329 177217 177561
گوشت مرغ 53576 54489 52513
پنیر 450 گرمی پگاه 22242 26644 29918
کره 100 گرمی پگاه 10155 10740
11237
ماست یک کیلوگرمی 2/5 درصد چربی پگاه 15406 16918 19549

جدول (2) مقایسه قیمت انواع گوشت و لبنیات در شهریور 1390 و 1391 (قیمت - ریال)


شهریور 1390 شهریور 1391
گوشت گوساله 101965 174891
گوشت گوسفند 140241 178402
گوشت مرغ 31567 52876
پنیر 450 گرمی پگاه 15369 28426
کره 100 گرمی پگاه 8321 11011
ماست یک کیلوگرمی 2/5 درصد چربی پگاه 10221 19024

ماخذ : سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان

 

جدول (3) ضریب وابستگی نظام تهیه، تدارک و عرضه کالاهای اساسی کشاورزی به واردات

محصول برنج روغن خام گوشت مرغ گوشت قرمز جو ذرت کنجاله سویا
درصد ضریب وابستگی 45 درصد 90 درصد 10 درصد 10 درصد 40 درصد 60 درصد 85 درصد

جدول (4) قیمت برخی کالاهای اساسی در بازار جهانی با توجه تا آگوست 2012

کالا / سال 2010 2011 2012 (هشت ماهه) ژوئن 2012 جولای 2012 آگوست 2012
گوشت گوساله (کیلوگرم / سنت)
335/1 404/2 414/5 404/5 398/8 404/1
گوشت گوسفند (کیلوگرم / سنت) 531/4 663/1 620/3 591/3 592/7 581/6
گوشت مرغ (کیلوگرم / سنت) 189/2 192/6 205/5 208/3 208/7 209/5

جدول (5) روند قیمت برخی کالاهای اساسی در بازار جهانی با توجه در آگوست 2012

کالا / سال 2010 2011 2012 (شش ماهه) می 2012 ژوئن 2012 جولای 2012
ذرت (تن / دلار) 185/9 291/7 282/4 269/3 267/3 333/1
سویا (تن / دلار) 450 541 561 573 567 662

جدول (6) روند شاخص قیمت گروه کالاهای اساسی در بازار جهانی در آگوست 2012

گروه کالا / سال 2010 2011 2012 (شش ماهه) می 2012 ژوئن 2012 جولای 2012
کشاورزی 170/4 209 193/4 192/3 187 200/7
غذا 169/6 201/1 208/1 206/2 203/8 224/9
روغن ها و چربی ها 184/5 222/7 227 231/4 224/2 245/1
غلات 171/8 238/5 232/4 227/9 228/7 265

ماخذ : بانک جهانی