این مجمع انتخاباتی یا کالج الکترال آخرین مرحله از روند طولانی‌مدت انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا محسوب می‌شود. در روز انتخابات، در حقیقت شهروندان از یک طرف به نامزد ریاست‌جمهوری و معاون او رأی داده و از طرف دیگر اعضای این هیأت‌های انتخاباتی را انتخاب می‌کنند. اوایل شیوه انتخاب اعضای کالج الکترال اینگونه بود که مجالس قانونگذاری ایالت‌ها پیش از انتخابات سراسری، افرادی را برمی‌گزیدند و آنها برای تعیین رئیس‌جمهور راهی کنگره میشدند اما در حال حاضر اعضای کالج الکترال که نباید هیچ‌گونه سمت دولتی داشته باشند، به‌صورت مستقیم از سوی مردم در همان روز انتخابات برگزیده شده و یک‌ماه بعد از برگزاری انتخابات درماه دسامبر در کنگره گردهم آمده و آرای خود را برای انتخاب رئیس‌جمهور به صندوق می‌اندازند.
علت انتخاب سیستم پیچیده کالج الکترال به مشکلاتی که در زمان تاسیس ایالات متحده برای مبارزه‌های انتخاباتی نامزدها وجود داشته، برمی‌گردد. در آن زمان هر ایالت سهم بیشتری از آراء طلب می‌کرد و نسبت به نتیجه آرای کسب شده ابهاماتی وجود داشت. این سیستم انتخاب رئیس‌جمهور در پی توافق و مصالحه صورت گرفته میان نویسندگان قانون اساسی آمریکا در قرن هجدهم میلادی شکل گرفت که گروهی از آنها آرای مردم را برای انتخاب رئیس‌جمهور مهم دانسته و گروهی دیگر خواهان نقش تأثیرگذار قانونگذاران ایالتی و نمایندگان در این انتخاب بودند؛ به‌خصوص این نگرانی وجود داشت که به‌دلیل پراکندگی قدرت، نقش آرای مردمی کمرنگ شود. ضمن اینکه بحث‌هایی هم در مورد تأثیر حضور برده‌ها که در آن زمان حق رأی نداشتند ولی بیش از سه‌پنجم جمعیت کل آمریکا را شامل میشدند، وجود داشت. مدت‌هاست در آمریکا بحث غیردمکراتیک بودن این شیوه انتخاب رئیس‌جمهور که به اعتقاد بسیاری بیانگر نظر اکثریت شهروندان نیست مطرح شده است.
تعداد اعضای کالج الکترال
براساس قانون اساسی تعداد اعضای کالج انتخاباتی هر ایالت با تعداد نماینده‌های آن در مجلس نمایندگان و سنا برابر است. ضمن اینکه تعداد آرای الکترال با افزایش جمعیت هر ایالت رابطه مستقیم دارد؛ هر چه ایالت پرجمعیت‌تر باشد، تعداد اعضای هیأت‌های انتخاباتی آن بیشتر خواهد بود. بر همین اساس نقش ایالت‌هایی همچون کالیفرنیا، تگزاس و نیویورک به نسبت ایالت‌های کوچک‌تر در انتخاب رئیس‌جمهور به‌مراتب بیشتر و مهم‌تر خواهد بود. در هر ایالت، براساس اینکه کدام نامزد آرای بیشتری به‌دست آورده، همه اعضای کالج الکترال به نفع نامزدی که آرای مردمی او در آن ایالت بیشتر بوده رأی می‌دهند. طبق نظام انتخاباتی آمریکا ساکنان هر ایالت به‌صورت مستقل از ایالت‌های دیگر، همزمان در روز انتخابات، نمایندگان کالج الکترال را انتخاب می‌کنند. تعداد اعضای کالج الکترال هر ایالت معادل تعداد نمایندگان آن ایالت در مجلس نمایندگان به اضافه دو نماینده هر ایالت در مجلس سناست.
تقسیم آرای الکترال
امسال بیشترین تعداد اعضای کالج الکترال با 55رای به ایالت کالیفرنیا که پرجمعیت‌ترین ایالت آمریکاست، تعلق دارد و بعد از آن، ایالت‌های تگزاس، نیویورک و فلوریدا با 38 و 29رای بیشترین آرای الکترال را در اختیار دارند. هفت ایالت کوچک به همراه واشنگتن‌دی‌سی تنها سه عضو در کالج الکترال دارند. ساکنان واشنگتن‌دی‌سی تا سال1960 از شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری محروم بودند و به لطف اصلاحیه بیست‌وسوم اجازه شرکت در انتخابات را پیدا کردند. از آنجا که واشنگتن‌دی‌سی در کنگره آمریکا نماینده دارای حق رأی ندارد، در این اصلاحیه برای کالج الکترال این شهر سه عضو (معادل ایالت‌های کم‌جمعیت آمریکا) تعیین شد. در مجموع 538رای الکترال وجود دارد. البته در دو ایالت مین و نبراسکا رأی الکترال براساس سیستم تناسب آراء به‌ترتیب به‌صورت چهار و پنج رأی به شخصی که برنده آرای ایالت شده، تقسیم می‌شود. هریک از نامزدها برای راهیابی به کاخ سفید حداقل به 270رای کالج الکترال از مجموع 538رای (شامل 438نفر برای مجلس نمایندگان و 100نفر برای سنا) احتیاج دارند؛ به‌عبارت دیگر سیستم کالج‌الکترال بدین معناست که کاندیداها برای انتخاب شدن به رأی همه مردم از تمامی ایالت‌های کشور نیازخواهند داشت.
نقش آرای مردمی
آرای شهروندان موسوم به آرای مردمی در هر ایالت به‌صورت جداگانه شمرده می‌شود و به‌طور کلی در سطح ملی محسوب نخواهد شد. به‌طور معمول نامزدی که در یک ایالت رأی مردمی بیشتری کسب کرده از سوی کالج الکترال آن ایالت برگزیده می‌شود؛ اگرچه استثناهایی هم در طول دو قرن انتخابات آمریکا در این زمینه وجود داشته‌اند. این امکان هم وجود دارد که نامزدی، اکثریت آرای ممکن در برخی ایالت‌ها را به‌دست آورد ولی در ایالت‌های دیگر با تفاوتی ناچیز شکست بخورد. بدین‌ترتیب برنده آرای مردمی لزوما به حداکثر آرای الکترال نیازمند نیست. پیش از این بارها پیش آمده که کالج الکترال نامزدی را برگزیده که بیشترین رأی مردمی را در سطح ملی به‌دست نیاورده است. ممکن است یکی از نامزدها که آرای الکترال بیشتری کسب کرده و آرای مردمی کمتری به‌دست آورده، نسبت به رقیبش که دارای آرای مردمی بیشتری است به‌عنوان رئیس‌جمهور معرفی شود.
در این حالت روسای جمهور بدون کسب 50درصد آرای مردمی و به لطف کسب حداقل 270رای الکترال به کاخ سفید راه می‌یابند. این اتفاقی است که در سال2000 برای جورج بوش رخ داد و او با اخذ تمام 27رای الکترال ایالت فلوریدا و درحالی‌که در مجموع آرای عمومی کمتری نسبت به ال‌گور رقیب دمکرات خویش کسب کرده بود، رئیس‌جمهور شد. حوادثی نظیر این رویداد در سال‌های1824، 1876 و 1888 هم در انتخابات آمریکا رخ داده بود. در مجموع و به‌طور کلی در انتخابات ماه نوامبر، پس از مشخص شدن میزان آرای مردمی هر یک از نامزدها در هر ایالت و با شمارش تعداد آرای کالج الکترال، نامزد برنده در انتخابات ریاست‌جمهوری را می‌توان شناخت. اما اعلام رسمی نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری تا جلسه مشترک مجلس نمایندگان و سنا طول خواهد کشید. در انتخابات امسال رأی‌دهندگان کالج‌الکترال هر ایالت در تاریخ هفدهم دسامبر در مرکز ایالت خود جمع شده و رأی خود را برای رئیس‌جمهور و معاون رئیس‌جمهور منتخب به صندوق می‌ریزند. کنگره در تاریخ ششم ژانویه سال2013 تشکیل جلسه خواهد داد وتعداد آرای رأی دهندگان به‌طور رسمی اعلام می‌شود و جو‌بایدن، معاون رئیس‌جمهور، رئیس‌جمهور برنده انتخابات را معرفی خواهد کرد.
دخالت کنگره درانتخاب رئیس‌جمهور
درصورتی که یک نامزد نتواند حداقل آرای الکترال را به‌خود اختصاص دهد، آنگاه تصمیم‌گیری نهایی برای انتخاب رئیس‌جمهور طبق قانون اساسی ایالات متحده آمریکا، برعهده کنگره خواهد بود. درصورت برابری آرای کالج الکترال یا همان هیأت‌های انتخاباتی نامزدها، مجلس نمایندگان باید از طریق رایگیری با حداکثر آراء رئیس‌جمهور بعدی را انتخاب کند. در این شرایط هر ایالتی، صرف‌نظر از جمعیت آن، فقط یک رأی در اختیار خواهد داشت. تاکنون تنها یک‌بار و در سال1824 این اتفاق در تاریخ انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا رخ داده و مجلس نمایندگان، رئیس‌جمهور منتخب را برگزیده است. اگر در جریان رایگیری مجلس نمایندگان هم رئیس‌جمهور جدید تعیین نشود، آن موقع طبق قانون اساسی، مجلس سنا وظیفه رایگیری را برعهده خواهد داشت. در این شرایط سناتورها به جای رئیس‌جمهور معاون رئیس‌جمهور را انتخاب می‌کنند و هر سناتور فقط یک حق رأی در اختیار دارد. آنگاه معاون رئیس‌جمهور که به‌عنوان جانشین مسئولیت‌های او را برعهده گرفته، به‌طور خودکار به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب می‌شود. البته هرگز در تاریخ طولانی انتخابات آمریکا شرایطی پیش نیامده که رئیس‌جمهور توسط مجلس سنا برگزیده شود.