از نشانههای این رقابتی نبودن همین بس که این روزها و یک ماه مانده به تاریخ برگزاری انتخابات، باراک اوباما در همه نظرسنجیها از رقیب جمهوریخواهش( میت رامنی) پیش است. اوباما را هنوز آقای تغییر مینامند و رامنی را به خاطر اشتباهاتی که در ماهها ی اخیر به صورت پی در پی در سخنرانیها و اظهارنظراتش مرتکب شده، آقای گاف خطاب کردهاند. البته پل رایان (نامزد معاونت رامنی در این انتخابات) اندکی توانسته چهره ناکام او را پوشش دهد اما به هر حال شواهد حاکی از پیروزی دوباره اوباماست.در این گزارش نگاهی داریم به اصلیترین موضوعات مورد بحث در این دور از انتخابات ریاستجمهوری آمریکا و نظرات هر یک از نامزدهای درباره این موضوعات.
تشکیل پول سیاه
انتظار میرود انتخابات ریاستجمهوری آمریکا که درماه نوامبر برگزار میشود، پرهزینهترین انتخابات در تاریخ این کشور باشد. طبق برآورد کمیسیون انتخابات فدرال، این هزینهها به 11میلیارددلار خواهد رسید که مبلغ قابلتوجهی است. بخش عمده این مبالغ نجومی را ابرثروتمندان حامی حزب جمهوریخواه تأمین میکنند. این افراد با ثروت هنگفت خود وارد عرصه مبارزات انتخاباتی شدهاند و تلاشهای شهروندان معمولی، انجمنها یا اتحادیههای کارگری را کوچک جلوه میدهند. این موضوع از فاصله میان یکدرصدیها و 99درصدیها نشان دارد و تسلط اقلیت حاکم بر مردم آمریکا را بیشتر آشکار میکند.
پروفسور لارنس لسینگ، مدیر بنیاد اخلاق در دانشگاه هاروارد ضمن اشاره به قدرت روزافزون یک درصدیها میگوید: مسئله این نیست که نامزدها 30یا 40درصد زمان خود را صرف دریافت کمکهای مالی میکنند. مسئله این است که آنها گاهی تا 70درصد زمان خود را به گرفتن پول از کوچکترین بخش جامعه یعنی همان یک درصد صرف میکنند. این نشان میدهد که آنها چارهای ندارند جز آنکه به نیازها و خواستههای یک درصد از جامعه بها دهند و نسبت به نیازها یا نگرانیهای باقی مردم بیاعتنا باشند. تغییر قوانین انتخابات و برداشتهشدن نظارت دولت از سرمایهگذاریهای مالی در رقابتهای انتخاباتی عامل مؤثری در تشدید این مشکل بوده است. البته عدهای این کار را گامی در مسیر تحقق آزادی بیان میدانند و از آن بهعنوان یک پیروزی نام میبرند اما مخالفان معتقدند این تغییرات موجب فساد در دمکراسی خواهد شد.
زمانی که دادگاه عالی آمریکا در سال2010 با سرمایهگذاری بیحد و مرز میلیاردرها موافقت کرد، جنجال بزرگی به پا شد و بسیاری این تصمیم را راهی برای خریدن نتیجه انتخابات دانستند. طبق قانون citizens United هرکسی میتواند به شکل نامحدود و هرچقدر که بخواهد نامزد موردنظرش را از نظر مالی حمایت کند. البته این کار باید از طریق گروههایی موسوم به ابرکمیتههای فعالیت سیاسی انجامگیرد.
برخی حامیان مالی نیز میتوانند به واسطه سازمانهای مشابه، هویت و منبع کمکهای مالی خود را مخفی نگه دارند. این موضوع باعث شده به چنین تشکیلاتی گروههای پول سیاه dark money groups لقب بدهند. نکته قابلاهمیت اینکه رسانهها نیز بهخاطر منافع خود درباره چنین قانونی سکوت کردهاند. از آنجا که بخش اعظمی از درآمدهای آنها از طریق تبلیغات انتخاباتی و نشر اخبار مربوط به این رویداد مهم تأمین میشود، درباره پیامدهای منفی قانون citizens United واکنش مناسبی نشان نمیدهند. با این حال نمیتوان ساکت ماند و این سؤال را مطرح نکرد که در جامعهای که بازار آزاد دارد وثروت 400نفر از باقی میلیونها آمریکایی بیشتر است، پول کل روند انتخاباتی را متحول میکند یا موجب تحریف آن خواهد شد؟ فردای انتخابات که لابیستها و سیاستمردان تصمیم میگیرند در جهت تأمین منافع خود حرکت کنند، به سر مردم چه خواهد آمد؟ آن وقت دیگر چهکسی باید چنین نظامی را به چالش بکشد درحالیکه رسانهها نیز نمیخواهند منافع خود را از دست دهند؟
اقتصاد
اوباما
نرخ بیکاری در آمریکا همچنان پس از ۴۳ماه بالای هشتدرصد است و میزان بدهیهای این کشور از ۱۶تریلیوندلار گذشته. دوران اوباما با رکود اقتصادی(که از دوره بوش شروع شد) و فرازونشیبهای بسیار همراه بود. اوباما تلاش کرده با یک طرح ریاضت اقتصادی به ارزش ۸۰۰میلیارد دلار و با گسترش کمک اقتصادی برای جلوگیری از ورشکستگی کارخانههای خودروسازی، کمک اقتصادی به والاستریت، پیشنهاد معافیت مالیاتی برای تولیدکنندگان داخلی و جریمه مالیاتی شرکتهایی که فعالیتهای خود را برونسپاری میکنند بر مشکلات اقتصادی آمریکا غلبه کند.
رامنی
کاهش مالیات، بودجه متوازن و تبادلات تجاری بیشتر برای رشد اقتصادی از برنامههای نامزد حزب جمهوریخواه برای بهبود وضع اقتصادی است. وی بدون اعلام جزئیات گفته است که میخواهد صندوق ذخیره بیکاری را جایگزین مزایای بیکاری کند و مالیاتها را پنجتریلیون دلار کاهش دهد.
بدهکاری
اوباما
چهارسال را با چندین تریلیون دلار بدهی پشت سر گذاشته است و در مدت ریاستجمهوری خود موفق شد رأی موافق کنگره را برای افزایش سقف بدهیها بهعنوان یک راه نجات بهدست بیاورد. وی وعده داده که طی ۱۰ سال میزان کسری بودجه آمریکا را چهارتریلیون دلار کاهش دهد. او خواستار حلو فصل مشکل بدهیهای آمریکا با ترکیبی از کاهش مخارج و افزایش درآمدهای دولت است. این طرح شامل کاهش ۴۸۷میلیارد دلاری بودجه دفاعی و نرخ حداقل۳۰درصدی مالیات برای مالیاتدهندگانی که بیشتر از یک میلیون دلار درآمد دارند، میشود.
رامنی
وعده داده که هر سال ۵۰۰میلیارد دلار از بودجه فدرال تا سال۲۰۱۶ را کاهش دهد تا با کاهش هزینهها به زیر ۲۰درصد از تولید ناخالص ملی، توازن دخل و خرج دولت تا سال۲۰۲۰ محقق شود. رامنی با وجود این وعده، گفته است که بودجه دفاعی آمریکا را افزایش میدهد، مالیاتها را کم میکند و کاهش ۷۱۶میلیارد دلاری بودجه خدمات درمانی را ملغی میکند. بسیاری نمیدانند او چطور میخواهد کاهش هزینهها را با مواردی اینچنینی عملی کند.
مالیات
اوباما
قصد دارد مالیات ثروتمندان را افزایش دهد و با وضع قوانین جدید کاری کند که آنها حداقل ۳۰درصد مالیات پرداخت کنند. او معافیت مالیاتی افراد کمدرآمد که در دوران بوش اجرا میشد را ادامه داده است. او در یک سخنرانی گفت: تا زمانی که ثروتمندان ثروتمندتر میشوند این کشور موفق نخواهد بود.
رامنی
نامزد حزب جمهوریخواه وعده داده که نرخ مالیات بر درآمد را تا 20درصد کاهش دهد و همچنین مالیات بر درآمد حاصل از سرمایهگذاری را حذف کند. وی همچنین گفته است که نرخ بیشترین میزان مالیات را از ۳۵درصد به ۲۸درصد میرساند و نرخ کمترین میزان مالیات را هم از ۱۰درصد به هشتدرصد کاهش خواهد داد. منتقدان رامنی اعلام کردهاند که طرح او برای کاهش مالیاتها باعث فشار بر طبقه متوسط خواهد شد.
خاورمیانه
اوباما
او از اجرای طرح منطقه پرواز ممنوع بر فراز سوریه (مانند آنچه در لیبی اتفاق افتاد) امتناع کرده و در مقابل، بهدنبال فشارهای بینالمللی علیه حکومت بشار اسد بوده است. حداقل در ظاهر دولت اوباما وانمود میکند که به شورشیان سوریه تسلیحات نمیرساند. او در یکی از سخنرانیهای اخیر خود گفت: موضع ما در قبال حکومت اسد بسیار روشن بوده و خط قرمز ما زمانی کشیده میشود که شاهد باشیم سلاحهای شیمیایی یا جابهجا میشوند و یا مورد استفاده قرار میگیرند؛ این اقدام محاسبات و موازنههای ما را تغییر خواهد داد.
درباره مسئله فلسطین اوباما از ادامه شهرکسازی رژیم صهیونیستی انتقاد و تلاش کرد تا تشکیلات خودگردان و اسرائیلیها را بار دیگر به پای میز مذاکره بازگرداند. تلاشهای او اما بینتیجه بود و برخی رسانههای آمریکا میگویند روابط بین اوباما و نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی آنچنان گرم نیست. اوباما همچنین قانونی را برای افزایش همکاریهای نظامی و غیرنظامی واشنگتن و تلآویو امضا کرده است.
رامنی
نامزد حزب جمهوریخواه اعلام کرده که سیاست دولت اوباما برای ارسال نکردن مستقیم تسلیحات برای شورشیان سوریه اشتباه بوده و گفته است که از مداخله بیشتر آمریکا در سوریه حمایت میکند. رامنی در سخنرانی خود در ماساچوست گفت: من به جای اینکه تحولات سوریه را با خونسردی از دور تماشا کنم، دوستان و متحدان آمریکا در منطقه مانند ترکیه و عربستان سعودی را تشویق میکنم شورشیان سوریه را به سلاح مجهز کنند. رامنی در بسیاری از گفتوگوهای خود از توجه نکردن دولت اوباما به اسرائیل بهشدت انتقاد کرده و در این رابطه گفته است که اوباما «متحدانی مانند اسرائیل را زیر اتوبوس انداخته است». او تلاش گستردهای برای نزدیکی به مقامهای رژیم صهیونیستی داشته و تأکید کرده که درصورت رسیدن به مقام ریاستجمهوری، سرزمینهای اشغالی نخستین مقصد سفر او خواهد بود. با وجود این، مواضع دوطرف در موارد بنیادین درباره رژیم صهیونیستی مانند دفاع و حمایت از این رژیم مشترک است. رامنی و نتانیاهو روابط نزدیکی دارند که پیشینه آن به چندین دهه پیش و زمانی بازمیگردد که در «گروه مشورتی بوستون» همکاری میکردند.
ایران
اوباما
اوباما از حمله نظامی به ایران در زمانی نزدیک حمایت نکرده و گفته است که افزایش فشارها باید با ادامه تحریمها صورت بگیرد. او اعلام کرده که گزینه نظامی تنها زمانی باید مورد استفاده قرار بگیرد که تنها راه برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هستهای باشد. اوباما گفته است: خط قرمز من این است که ایران نباید سلاح اتمی داشته باشد.
رامنی
او هر چند در گفتوگو با شبکه تلویزیونی ایبیسی گفته است که درباره برنامه اتمی ایران سیاستی مشابه رویکرد اوباما خواهد داشت اما بسیار راحتتر از رئیسجمهور فعلی آمریکا درباره حمله نظامی و حق رژیم صهیونیستی در مورد این اقدام حرف میزند. او گفته است برهه خطرناک زمانی است که ایران به «توانایی اتمی» دست پیدا کند، حتی اگر واقعا برای ساخت سلاح اقدامی نکرده باشد.
سیاست خارجی
اوباما
بهدنبال جریمه چین بهخاطر تجارت ناعادلانه است اما از اینکه چینیها را با اقدامهای جدی بهخاطر پایین نگه داشتن ارزش یوآن عصبانی کند طفره رفته است. برخلاف دولتهای پیشین در زمینه تعیین ارزش واحد پول چین، برای سیاست «کنترل نرخ ارز» اقدامی نداشته اما از چین به «سازمان تجارت جهانی» شکایت کرده است. اوباما همچنین در مورد مسئله حساس تایوان، رویکرد فروش سلاح به این جزیره را انتخاب کرده است. درباره افغانستان برنامه اوباما برای خروج نیروهای آمریکا ادامه دارد و باید تا پایان سال۲۰۱۴ به اتمام برسد. او از مذاکره با طالبان برای برقراری صلح در افغانستان حمایت میکند. درباره روسیه، اوباما دوره ریاستجمهوری خود را با تلاش برای «شروعی دوباره» در رابطه واشنگتن با مسکو آغاز کرد که در دوران ریاستجمهوری جورج بوش بهتیرگی گراییده بود. دو طرف پیمان کاهش تسلیحات هستهای جدید خود(استارت) را در سال ۲۰۱۰ پس از ماهها مذاکرات فشرده امضا کردند.
رامنی
درباره چین، رامنی از روزهای اول تبلیغات انتخاباتی خود شمشیر را از رو بسته است. او اعلام کرده که این کشور از طریق سیاستهای پولی و اقدامات بازرگانی و تجاری، بهسرقتبردن داراییهای فکری و جاسوسی در این کشور آمریکا را فریب میدهد. رامنی در یکی از سخنرانیهایش گفت: اگر من رئیسجمهور شوم، چینیها را به پاسخگویی وادار خواهم کرد و به آنها خواهم گفت اقدامهایشان را متوقف کنند. او همچنین گفته است که سلاحهای بیشتری به تایوان خواهد فروخت و موضع سختگیرانهتری در قبال وضعیت حقوقبشر چین اتخاذ خواهد کرد. درباره افغانستان هر چند رامنی طرح اوباما برای خروج نظامیان آمریکا از این کشور را با انگیزه سیاسی خوانده اما بهخاطر شرایط موجود از این مسئله حمایت کرده است. وی در سخنرانی خود در «انجمن گارد ملی» گفت: هدف ما باید بر تکمیل انتقال موفقیتآمیز مسئولیتها به نیروهای امنیتی افغانستان تا پایان سال٢٠١٤ متمرکز باشد. درباره روسیه هم رامنی اعلام کرده که این کشور «بدون تردید از نظر ژئوپلیتیک دشمن شماره یک» آمریکاست. او همچنین گفته است پیمان کاهش تسلیحات هستهای را مورد بازبینی قرار خواهد داد و بهدلیل وضعیت حقوق بشر در روسیه با کرملین رویارویی خواهد داشت.
مهاجران
اوباما
او با ناتوانی از تصویب قانونی برای تحقق وعدهاش قبل از انتخابات ریاستجمهوری در سال۲۰۰۸ برای تسهیل اقامت مهاجران، درماه ژوئن اقدام دیگری کرد. براساس طرح دولت او، مهاجران غیرقانونی که از سنین کودکی در این کشور بودهاند از اخراج معاف شدند و وزارت امنیت داخلی آمریکا اعلام کرد به این گروه از مهاجران امکان میدهد بهصورت قانونی در این کشور زندگی و اجازه کار دریافت کنند. گفته میشود این اقدام برای تثبیت موقعیت اوباما در میان رایدهندگان لاتینتبار صورت گرفته است.
رامنی
او با سیاسی خواندن اقدام اوباما درباره مهاجران غیرقانونی هدف این اقدام را بهدست آوردن آرای بیشتر خوانده است. رامنی گفته است که مهاجرت به آمریکا را سروسامان خواهد داد و مخالفت خود را برای هر نوع کمک به مهاجران غیرقانونی اعلام کرده است. وی در یک سخنرانی گفت: اگر ما نظارت بر مرزهای آمریکا را تقویت نکنیم، به نظام مهاجرتی عادلانه و مؤثر دست نخواهیم یافت. بهنظرم همه در این مورد اتفاقنظر داریم که ما به قوانین قابلاجرا و عادلانه مهاجرت نیاز داریم که موج مهاجران بدون اجازه اقامت قانونی را متوقف و مهاجرت قانونی را تقویت کند.
جنگ و تروریسم
اوباما
او در دوره ریاستجمهوری خود به حضور نظامی آمریکا در عراق پایان داد و طرح خروج نیروهای این کشور از افغانستان تا پایان سال۲۰۱۴ را اجرایی کرد. حضور در حمله به لیبی به همراه نیروهای ناتو از تصمیمهای او در درگیریهای نظامی بود اما در همین رابطه هم خیلی سریع تلاش کرد واشنگتن را از رهبری عملیات کنار بکشد. در راستای کاهش ۴۸۷میلیارد دلاری فعالیتهای نظامی، او میخواهد نیروهای ارتش و تفنگداران دریایی را کاهش دهد. در دوره ریاستجمهوری اوباما، حملات هواپیماهای بدون سرنشین بهعنوان یک راهبرد بهشدت بهویژه در پاکستان و یمن افزایش پیدا کرد و عملیات کشتن بن لادن با دستور مستقیم او در خاک پاکستان صورت گرفت.
رامنی
بر خلاف اوباما، رامنی عقیده دارد که اکنون زمان کاهش بودجه و نفرات نیروهای نظامی آمریکا نیست. او گفته است که قدرت نیروهای نظامی را با افزایش نیروها و کشتیهای جنگی افزایش خواهد داد و درصورت رسیدن به ریاستجمهوری بودجه پنتاگون را تا سال۲۰۱۶، 100میلیارد دلار افزایش میدهد. رامنی اعلام کرده که اصولا نباید هیچ حق قانونیای برای مظنونان خارجی به تروریسم وجود داشته باشد. او از محکوم کردن استفاده از شکنجههایی مانند روش «غرق مصنوعی» در بازجویی از مظنونان به تروریسم طفره رفته است. ستاد انتخاباتی او تأکید کرده که رامنی عقیده دارد «غرق مصنوعی» نباید شکنجه خوانده شود.