شاید 10 سال، اما شکافی که بین تلویزیون و مخاطبین این سنی افتاده است بیش از 10 سال است، شاید چیزی نزدیک یک قرن!
در نظر‌سنجی‌های تلویزیون برنامه زنده «فیتیله جمعه تعطیله» یکی از برنامههای پربیننده تلویزیون شناخته شده است یعنی برنامه‌ای که کودکان را پای تلویزیون می‌نشاند.
دنیای صاف و پاک کودکان
گروه سه نفره «فیتیله جمعه تعطیله» متشکل از حمید گلی، علی فروتن و محمد مسلمی است و تهیه‌کننده و مجری برنامه که مجید قناد است. این 4 نفر سالهاست که کار برای کودک را انتخاب کرده‌اند محمد مسلمی در این باره می‌گوید: «قبلاً کارهای جدی و برای مخاطب بزرگسال انجام می‌دادیم اما خواست خودمان بود کار کردن برای گروه سنی کودک را انتخاب کنیم چرا که هم برایمان جذابیت داشت و هم در این کار موفق‌تر و خلاق‌تر بودیم و از همه مهمتر این فضا را دوست داشتیم.
حمید گلی، علی فروتن و محمد مسلمی از سالها پیش مشغول فعالیت در این زمینه هستند و برای این که بتوانند ارتباط مؤثری با مخاطبین خود داشته باشند سعی می‌کنند در جریان روز، فیلم و کتابهای آنها باشند هر چند که در اینجا برای آنها یک اما وجود دارد. مسلمی می‌گوید: «به شکل گذری کارتون‌ها و کتابهای مخصوص این گروه سنی را می‌بینیم و می‌خوانیم اما خیلی زیاد دوست نداریم که از آنها در کارهایمان استفاده کنیم چرا که کارتون‌ها آنها را به سمت جنگ و خشونت می‌کشانند و دنیای صاف و پاک آنها را به خطر می‌اندازند.»
گلی هم به بحث ارتباط اشاره میکند و معتقد است که جامعه با این چالش و معضل روبه‌رو است: «پدرها و مادرها با بچه‌ها و بچه‌ها با پدر و مادرها نمی‌توانند ارتباط برقرار کنند و این یکی از معضلات جامعه ماست. برای رفع این مسأله سعی می‌کنیم از سلایق و علایق کودکان مطلع شویم و می‌خواهیم ببینیم جذابیتی که آنها دنبالشان هستند چه چیزی است البته این موارد را به برنامه نمی‌آوریم، بلکه سعی می‌کنیم با توجه به علایق آنها، مسائل فرهنگی، آموزشی را به برنامه بیاوریم که آموزنده و سرگرم‌کننده و البته ایرانی هم باشد.»
و فروتن در تأیید حرف همکارانش فیلم‌ها و کارتون‌های امروزی را پل ارتباطی آنها با کودکان اعلام میکند. گلی می‌گوید: «با توجه به فرهنگ گذشته و معاصر ایران می‌توانیم داستانهایی را برای آنها بگوییم که هم از دیدن کار لذت ببرند و هم مسائل اخلاقی فرهنگی، رفتاری را به آنها آموزش دهد یعنی می‌خواهیم بین تکنیک و مسائل روزی که آنها به دنبالشان هستند با مسائل فرهنگی خودمان ارتباط برقرار کنیم.»
و فروتن به نکته دیگری اشاره میکند: «مخاطب ما باید بداند که ما به مسائل روز یعنی کارتون، کتاب و کامپیوتر آشنا هستیم و اگر از آنها در برنامه استفاده نمی‌کنیم، آگاهانه است و جنبه آموزشی دارد.»
فقط ایرانی
«بارها و بارها با مسئولان گروه کودک و نوجوان صحبت کرده‌ایم و نظرمان را در باره برنامههای آنها مطرح کرده‌ایم و گفته‌ایم که آنچه که شما نشان می‌دهید جذاب است اما آنها را به خشونت می‌کشاند و از همه مهمتر با فرهنگ ما جور در نمی‌آید و اگر قرار باشد جنگ و درگیری را نشان بدهیم چرا از ادبیات خودمان مثل شاهنامه استفاده نکنیم.»
این صحبت‌ها را فروتن می‌گوید. برنامه سالم که هم بیاموزد و بدآموزی نداشته باشد شاد هم باشد و از همه مهمتر ایرانی هم باشد. این گروه را به فکر یک برنامه جدید انداخت.
فیتیله چگونه شکل گرفت
«همیشه در این فکر بودیم که تجربیاتی که در این سالها کسب کرده‌ایم در قالب یک برنامه ارائه بدهیم با مجید قناد صحبت پخش یک برنامه زنده شد که یک صندوق هم داشته باشیم تا بازیگرها از صندوق بیرون بیایند و نمایش‌های مختلفی را هم ارائه بدهند.»
محمد مسلمی کارگردان «فیتیله جمعه تعطیله» این صحبت‌ها را درباره شکل گرفتن برنامه می‌گوید و ادامه می‌دهد: «فکر نمی‌کردیم که این برنامه به این شکل گسترده بشود، می‌خواستیم فقط تیپ‌سازی کنیم و نمایش‌های کوتاه کار کنیم و لابه‌لای آن خودمان مجری شویم که به تدریج به آن موسیقی، شعر، حرکات موزون و آیتم‌های مختلف اضافه شد.»
یک برنامه موفق
اگر به دنیای گسترده این صندوق بها داده شود، حالا حالا داستان‌هایش تمام نخواهد شد. چرا که این صندوق، دنیای نمایش است و دنیای نمایش تمامی نخواهد داشت.
صحبت‌های مسلمی نشان از ایده‌های جدید این گروه دارد و نشان از یک آرزو؛ حمایت مسئولان و دلیلش هم ساده است. بازتاب‌های خوبی را از خانواده‌ها و کودکان می‌گیرند.
فروتن بازیگر این برنامه می‌گوید: «ما سعی کرده‌ایم در روز جمعه خانواده‌ها را دور هم جمع کنیم و طبق نظرسنجی که صدا و سیما کرده است مشخص شده است که آمار بیننده برنامه «فیتیله جمعه تعطیله» از آمار بیننده انیمیشن‌های خارجی هم بیشتر است و این نشان قدرت برنامه است.»
و مسلمی به شور و استقبال مردم اشاره میکند: «وقتی پایمان را از ایران و تهران بیرون می‌گذاریم و استقبال بچه‌ها را می‌بینیم و یا وقتی از طرف راهنمایی و رانندگی و شرکت آب و فاضلاب و شرکت برق از ما می‌خواهند که پیام‌های آموزشی بدهیم این نشان از موفقیت برنامه است.»اما با توجه به این موفقیت‌ها و این بازتاب‌ها که گروه سازنده از بیرون و داخل می‌گیرند گویا هنوز راضی نیستند.
حمایت، لطفاً حمایت
مسلمی می‌گوید: «قابلیت‌های خودمان را می‌شناسیم و می‌دانیم که می‌توانیم خیلی بهتر از این کار کنیم، با این که ما برای یک آیتم نمایشی یک هفته تمرین می‌کنیم، سعی می‌کنیم که با مخاطب ارتباط‌مان را حفظ کنیم و تلاش می‌کنیم که ارتباط از دست نرود. اما هنوز راضی نیستیم.» وقتی دقیق‌تر به حرفها و صحبت‌های این گروه توجه می‌شود از مسئولان شبکه در خواست کمک دارند و شاید هم گله.
مسلمی می‌گوید: «اگر دستمزد آهنگساز، شاعر، نویسنده، کارگردان، بازیگران را بشنوید، خنده‌تان می‌گیرد، در حالی که این یک کار زنده و تولیدی است و متأسفانه امکانات از ما دریغ می‌شود.»نه تنها امکانات بلکه سختگیری‌هایی که می‌شود از دیگر موانع این گروه است.
فروتن می‌گوید: «خیلی از برنامه‌هایی که از تلویزیون پخش می‌شود این سؤال را پیش می‌آورد که آیا برنامه مناسب این گروه سنی است؟ آیا کارشناسی شده است؟ در صورتی که ایرادهایی به برنامههای ما می‌شود که می‌بینیم در برنامههای دیگر به شکل بدتر ولی در یک سطح وسیع‌تر تکرار شده است.»
قلب تپنده
«فیتیله جمعه تعطیله» دلبستگی من نیست، فیتیله یک حس ملی است وقتی می‌بینیم در کشورها، شهرها، روستاها و مدارس بچه‌ها چه طور از این برنامه استقبال کرده‌اند و جنس ارتباطشان را با خودمان می‌بینیم می‌فهمم که چه جایگاهی این برنامه دارد.»
این پاسخی است که گلی به سؤال اگر این برنامه تعطیل شود می‌دهد. او در ادامه می‌گوید: «این برنامه دیگر از انحصار ما و از انحصار شبکه 2 خارج شده است و مردم ما را جلو می‌برند و تایید آنها برای ما تعهد ایجاد کرده است و البته وظیفه ما را هم دشوارتر کرده است.»
و مسلمی هم در تأیید حرف همکار و دوستش می‌گوید: «اگر بگویم این برنامه تعطیل شود ناراحت نمی‌شوم دروغ گفته‌ام. به نظرم تا روزی که از کار حمایت بشود، می‌تواند ادامه داشته باشد چون کار متفاوت است و آیتم‌های زیادی هم دارد. فکر نمی‌کنم مخاطب از آن خسته بشود یا برنامه افت کند.»
و این برنامه برای فروتن یک قلب تپنده است و به نظرش اگر از حرکت بیفتد خیلی‌ها ناراحت خواهند شد. او در ادامه می‌گوید: برای این برنامه دغدغه مالی ندارم و یک دلیل بزرگ برای کار کردن دارم و آن ارتباط خوبی است که خانواده‌ها و بچه‌ها با آن برقرار کرده‌اند، با این کار نسلی را پرورش می‌دهیم که قرار است در آینده بیننده برنامههای دیگر تلویزیون باشند.اگر ما آنها را بد تربیت کنیم مطمئناً بیننده تلویزیون نخواهند بود.