برنامههایی که به اعتقاد برخی صاحبنظران جلسات بحث و تبادل نظری هستند که در آنها یک جامعه محک زده میشود و استفاده از قالبهای متنوع و متکثر در برنامههای گفتوگومحور بر محبوبیت این نوع برنامهها میافزاید.
اما آنچه که ما به عنوان برنامههای گفتوگومحور میشناسیم و 8 – 7 سالی است که در کشور ما رواج پیدا کرده در دنیا به «تاکشو» معروف است و قدمتی به اندازه خود رادیو و تلویزیون دارد.
تاکشو (آمریکا) یا چتشو (انگلستان) به برنامه رادیویی یا تلویزیونی اطلاق میشود که در آن گروهی از مردم همراه با مجری برنامه به بحث و گفتوگو در مورد موضوعات مختلف میپردازد. در متون تخصصی رسانهای به دو واژه «گفتوگوی تلویزیونی» و «تاکشو» اشاره شده که دو نوع برنامه گفتوگوی تلویزیونی هستند.
«گفتوگوی تلویزیونی» یک گفتوگوی نوشته نشده است که به صورت زنده اجرا میشود و «تاکشو» یک شوی تلویزیونی است که اساس آن گفتوگو است. به عنوان مثال برنامههای گفتوگوی سرگرمکننده شبانه میتوانند هم یک «گفتوگوی تلویزیونی» و هم یک «تاکشو» به حساب آیند.
تاکشوی تلویزیونی را باید اختراع رسانههای قرن بیستم دانست که در آن با استفاده از قدیمیترین شیوه ارتباط انسانها یعنی گفتوگو، برنامهای با هزینهای پایین ولی شهرت و محبوبیت بالا به اجرا درمیآید.تاکشوهای تلویزیونی تاکنون به اجرا درآمدهاند، اما با توجه به تعریف تاکشو، فرمهای اجرایی آن زیاد متنوع نیستند .
بهطور عمده تاکشوهایی با موضوعات سیاسی و موضوعات جدی اجتماعی میتوانند در قالبهای مختلفی از جمله با حضور جمعی از کارشناسان، در قالب یک مجله تلویزیونی با یک موضوع خاص (نایتلاین)، در قالب یک مجله تلویزیونی با موضوعات مختلف (60 دقیقه) یا یک گفتوگوی دو نفره با حضور مجری و میهمان برنامه (دنیای ایدههای بیلموری و برنامه لری کینگ) به اجرا درآید.
به طور مشابه تاکشوهایی که جنبه سرگرم کننده دارند میتوانند تلفیقی از سرگرمی، اخبار و موضوعات اجتماعی باشند. این برنامهها نیز میتوانند پیرامون یک موضوع به نمایش درآیند (شوی اپرا وینفری) یا در قالب یک مجله با چندین موضوع باشند (صبح به خیر آمریکا) یا حتی یک گفتوگوی دو نفره مجری با میهمان برنامه باشند (گفتوگوی ویژه باربارا والترز) تاکشوها حتی میتوانند اختصاصاً به یک موضوع بپردازند.
موضوعات اقتصادی (وال استریت ویک)، ورزشی (باشگاه ورزش)، تعمیرات در منزل (این خانه قدیمی)، ادبیات یا آشپزی. تاکشوهای سرگرمکننده نیز قالبهای محدودی برای اجرا دارند. این تاکشوها اغلب با حضور یک چهره مشهور و یک مجری اجرا میشوند که زمان مشخصی نیز برای اجرای آنها وجود ندارد.
خطکشی میان گفتوگوی تلویزیونی و آنچه که «تاکشو» نامیده میشود، اغلب ساده نیست و با ظهور فرمهای جدید گفتوگوی تلویزیونی تفاوت میان آنها سختتر نیز شده است.
اصول تاکشو
یکی از مهمترین ارکان تاکشوها مجری آن است. شاید به همین دلیل هم تمام تاکشوها به نام مجری آن معروف میشوند. اهمیت مجری را میتوان به عنوان نمونه در برنامه «تو نایتشو» در شبکه NBC دید که کار خود را در سال 1954 با اجرای استیو آلن آغاز کرد.
این برنامه بعدها با اجرای ارنی کواکس، جک پار، جانی کارسون و جی لنو به اجرا درآمد، اما هر یک از این مجریها برنامه را با شیوه خاص خود به اجرا درآورده و روشهای خاص خود را در اداره برنامه به نمایش گذاشتند. در آمریکا مجریان تاکشو هم در جلوی دوربین و هم در پشت دوربین و در بخش تولید کنترل امور را در دست دارند.
دیگر ویژگی تاکشو اجرای زنده آن است. به همین دلیل تاکشوها یا به صورت زنده پخش میشوند و یا اگر ضبط شده باشند در حضور جمعی از مردم در داخل استودیو اجرا میشوند. تاکشوها باید زنده باشند، یعنی اگر حتی 10سال بعد پخش شوند، زنده و تازه بودن آن احساس شود.
پول و تاکشو
یکی از مهمترین دلایل ورود تاکشوها به تلویزیون هزینههای پایین تولید آن بوده به عنوان مثال در سال 1992 هزینه تولید یک برنامه تاکشو 100هزار دلار بود در حالیکه هزینه تولید یک قسمت از یک سریال نمایشی به بیش از یک میلیون دلار میرسید.
اما اکنون رابطه پول و تاکشو به گونه دیگری تعریف میشود. اگر یک برنامه تاکشو بتواند با جذب آگهی اسپانسر پولساز باشد، روی آنتن میماند و قرارداد آن تجدید میشود و اگر نه، حتی اگر برنامه با ارزشی بوده مخاطبان بسیاری نیز داشته باشد، از روی آنتن کنار میرود.