نظرسنجی تلفنی درباره رنگ

پیشگفتار

رنگ ها از اصلی ترین رمزهای غیرگفتاری در نظام رسانه ای و از مولفه های فرهنگی مهمی هستند که می توانند بگونه ای شایسته و کارآمد رسانه ها را در ایجاد و تقویت حس وابستگی و همبستگی جمعی کمک کنند. می توان علاقه به رنگ یا رنگ هایی خاص را هم از نشانه ها و هم از نتایج هویت جمعی دانست.

خودآگاهی نسبت به رنگ یا رنگ هایی خاص در اتفاق نظر درباره رنگ ملی، رنگ های مورد استفاده در پرچم و دیگر نشانه های ملی دیده می شود. این اتفاق نظر در مواردی بصورت طبیعی و طی فرآیندهای تاریخی شکل می گیرد. در مواردی هم متعمدانه نگرش های ویژه نسبت به رنگ های خاص از طریق رسانه ها و دیگر ابزارهای نمادین ترویج می شود.

به عنوان مثال رنگ لباس رهبران سیاسی و دولتمردان بسیاری از کشورها (آمریکا، انگلیس، فرانسه و ...) همواره نشانی از طیف های بخصوصی از رنگ ها دارد.

علی رغم تصور برخی که برای رنگ ها تاثیری فیزیولوژیک قائل اند، رنگ ها پدیده هایی فرهنگی هستند. به عنوان مثال رنگ بنفش در میان مسیحیان کاتولیک رنگی معنوی و روحانی به حساب     می آید، در حالی که از نظر دیگران چنین نیست: بودایی ها رنگ زرد را رنگ روحانی می دانند و ...

با این تصور که در فرهنگ و زندگی روزمره ما خودآگاهی و از آن مهمتر اتفاق نظری جدی درباره رنگ وجود ندارد، در صدد برآمدیم که به یک بررسی اکتشافی درباره رنگ بپردازیم. نتایج نظر سنجی حاضر برخی از این تصورات را تایید می کند:

پاسخگویان جز در سه مورد: قرمز به عنوان رنگ هیجان آور، سیاه به عنوان رنگ غمگین، و آبی به عنوان رنگی که مایلند تهران مطلوب خود را با آن تصور کنند، اتفاق نظر ندارند.
در بقیه موارد حتی 50 در صد از پاسخگویان نیز درباره یک رنگ (مورد علاقه، آرام بخش،‌ شیک و...) اشتراک نظر ندارند.

این موضوع جای تامل دارد و نشان می دهد که رسانه ها در استفاده از رنگ برای ایجاد حس های مشخص با چه دشواری هایی مواجه هستند. با تعمق در نتایج و احتمالا تکرار و تکمیل این نظرسنجی، امید است ضمن کسب اطمینان از کیفیت شناخت و تصور رنگی مردم، تدابیری برای ایجاد و تقویت همدلی در خصوص رنگ ها اتخاذ شود. فراموش نکنیم که رنگ ها از اصلی ترین رمزهای غیرگفتاری در نظام رسانه ای هستند.

کلیات تحقیق
در این گزارش با به کارگیری از نظرسنجی تلفنی و بدست آوردن  آمارها، پردازش و تحلیل علمی آنها، سعی شده است تا به اهمیت رنگ و جایگاه رنگ در زندگی مردم دست یافت.
این گزارش حاصل جمع آوری پاسخ 1140 نفر از مردم تهران به پرسشنامه تهیه شده توسط واحد نظرسنجی تلفنی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای موسسه همشهری است.

این افراد به صورت تصادفی و بر اساس مراجعه به فهرست شماره تلفن ها (از 22000000 الی 88999999) انتخاب شدند. در این گزارش نظر کسانی که تمایل به پاسخگویی به تمام پرسش های تحقیق را داشته اند، منعکس شده است.

اهداف  نظرسنجی
نظرسنجی حاضر برای آگاهی از موارد زیر به اجرا درآمد:

1. نظر پاسخگویان درباره رنگ مورد علاقه آنها.
2. نظر پاسخگویان درباره رنگی که آرامش بخش است.
3. نظر پاسخگویان درباره رنگی که هیجان آور است.
4. نظر پاسخگویان درباره رنگی که غمگین است.
5. نظر پاسخگویان درباره رنگی که جدی است.
6. نظر پاسخگویان درباره رنگی که نشانه معنویت است.
7. نظر پاسخگویان درباره رنگی که نشانه ایرانی بودن ما است.
8. نظر پاسخگویان درباه رنگی که شاد است.
9. نظر پاسخگویان درباره رنگی که شیک است.
10. نظر پاسخگویان درباره رنگ موجود شهر تهران اگر شهر تهران را تصور کنند.
11. نظر پاسخگویان درباره رنگی که دوست دارند تهران را به آن رنگ ببینند.

روش نظرسنجی

در این پژوهش، از نظرات عامه مردم به صورت تلفنی (نظرسنجی تلفنی) به روش پیمایشی و  نمونه گیری تصادفی استفاده شده است. و عددهای داخل جدول گرد شده است.

جامعه نمونه
جامعه نمونه در این تحقیق شامل 1140 نفر از مردم است. لازم به ذکر است که از این تعداد  35درصد مردو 65 درصد مرد هستند.

چکیده:
 طرح نظرسنجی حاضر،‌پژوهشی درارتباط با رنگ و نظرات مردم درباره رنگ و علایقشان به رنگهای مختلف است. یافته هایی از این طرح به دست آمده است که در این بخش،‌به مهمترین قسمت های آن پر داخته شده است.

1. 35درصد پاسخگویان را مردان و 65درصد را زنان تشکیل داده اند

2. 22درصد از پاسخگویان دارای مدرک کارشناسی و بالاتر و 41 درصد دارای مدرک دیپلم و 1 درصد بی سواد هستند.

3. 33 درصد از پاسخگویان رنگ آبی، 17 درصد از پاسخگویان رنگ سبز،‌ 11 درصد از پاسخگویان رنگ قرمز و 3 درصد همه رنگ ها را رنگ مورد علاقه خود اظهار کرده اند.

4. 49 درصد از پاسخگویان رنگ آبی، 25 درصد از پاسخگویان رنگ سبز،10 درصد رنگ سفید و 3درصد رنگ زرد را به عنوان رنگ آرامش بخش اظهار کرده اند.

5. 69 درصد از پاسخگویان رنگ قرمز،‌ 8 درصد از پاسخگویان رنگ نارنجی،‌ 4 درصد رنگ زرد و 3 درصد رنگ آبی را به عنوان رنگ هیجان آور اظهار کرده اند.

6. 64 درصد از پاسخگویان رنگ مشکی،‌ 13 درصد رنگ قهوه ای،‌ 7 درصد رنگ طوسی و 5 درصد رنگ زرد را به عنوان رنگ غمگین اظهار کرده اند.

7. 16 درصد از پاسخگویان رنگ مشکی،10 درصد رنگ سفید،‌ 9 درصد رنگ قهوه ایی،     9 درصد رنگ سرمه ای را به عنوان رنگ جدی اظهار کرده اند و 16درصد از پاسخگویان نمی دانند که رنگ جدی چه رنگی است.

8. 40 درصد از پاسخگویان رنگ سبز،‌ 23 درصد رنگ سفید،‌ 13 درصد رنگ آبی را به عنوان رنگ نشانه معنویت اظهار کرده اند و معادل 9 درصد از پاسخگویان نمی دانند که چه رنگی نشانه معنویت است.

9. 31 درصد از پاسخگویان رنگ سبز،‌ 25درصد رنگ سفید،‌ 16 درصد  رنگ آبی و          5 درصد رنگ مشکی را به عنوان ایرانی ترین رنگ (رنگ ملی کشور) اظهار کرده اند.

10. 20درصد از پاسخگویان رنگ صورتی،‌ 20درصد از پاسخگویان رنگ قرمز،‌ 11 درصد از پاسخگویان رنگ نارنجی و 11 درصد از پاسخگویان رنگ آبی را به عنوان رنگ شاد اظهار کرده اند.

11. 16درصد از پاسخگویان رنگ مشکی،‌ 13 درصد رنگ آبی،‌ 10درصد رنگ سفید و 8  درصد رنگ قهوه ایی را به عنوان رنگ شیک اظهار کرده اند.

12. 48 درصد از پاسخگویان رنگ دودی یا خاکستری و یا طوسی و‌ 26 درصد از پاسخگویان رنگ مشکی را رنگ فعلی تهران اظهار کرده اند.

13. 53 درصد از پاسخگویان رنگ آبی،‌ 22 درصد رنگ سبز،‌ و 18  درصد رنگ سفید را به عنوان رنگی اظهار کرده اند که دوست دارند تهران را به آن رنگ ببینند.

جنس پاسخگویان   
جدول شماره 1 جنس پاسخگویان را نشان می دهد. بر اساس جدول اکثریت پاسخگویان (65درصد) را زنان  و (35درصد) را مردان  تشکیل می دهند.

جدول شماره 1- توزیع پاسخگویان بر اساس جنس

جنس	تعداد	درصد
زن	745	65
مرد	395	35
جمع	1140	100

سن پاسخگویان
جدول شماره 2 نشان می دهد که پاسخگویان در چه گروه سنی قرار دارند از 1140نفر پاسخگو معادل 21 درصد از پاسخگویان بین 26 تا 30 سال،‌ معال 19 درصد از پاسخگویان بین 21 تا 25 سال  قرار دارند و  5 درصد از پاسخگویان  بالاتر از 60سال سن دارند.

جدول شماره 2- توزیع پاسخگویان بر اساس سن

سن	تعداد	درصد
26- 30 سال	236	21
21-25 سال	213	19
36-40 سال	131	12
18-20 سال	126	11
31-35 سال	120	11
51-60 سال	101	9
46-50 سال	80	7
41-45 سال	73	6
60سال به بالا	60	5
جمع	1140	100

سطح تحصیلات

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 3 از میان 1140 نفر پاسخگو معادل ( 41درصد) در مقطع دیپلم ، معادل (22  درصد )در مقطع لیسانس و بالاتر  و معادل (1 درصد) بی سواد هستند.

جدول شماره 3- توزیع پاسخگویان بر اساس سطح تحصیلات 

میزان تحصیلات	تعداد	درصد
دیپلم	470	41
لیسانس و بالاتر	250	22
دانشجوو فوق دیپلم	127	11
ابتدایی	98	9
دبیرستان	91	8
راهنمایی	89	8
ابتدایی	98	9
بی سواد	15	1
جمع	1140	100

وضعیت تاهل پاسخگویان

جدول شماره 4 نشان می دهد که از میان 1140نفر پاسخگو معادل 76 درصد متاهل و معادل 32 درصد مجرد و معادل 1 درصد  ازهم جدا شده اند و یا همسر آن ها فوت کرده است.

جدول شماره 4- توزیع پاسخگویان بر اساس وضعیت تاهل

وضعیت تاهل	تعداد	درصد
متاهل	765	67
مجرد	369	32
سایر	6	1
جمع	1140	100

شغل پاسخگویان

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 5 از میان 1140 نفر پاسخگو معادل (43درصد) خانه دار،‌معادل (18درصد) مشاغل آزاد(مغازه دار،‌پیمانکارو .....)، معادل (12 درصد) کارمند شرکت خصوصی،‌ ‌معادل (7 درصد) کارمند لیسانس بخش دولتی و  معادل(6 درصد)  به عنوان کارمند ساده در بخش دولتی مشغول به کار هستند.

جدول شماره 5- توزیع پاسخگویان بر اساس شغل

شغل	تعداد	درصد
خانه دار	491	43
مشاغل آزاد	200	18
کارمند شرکت خصوصی	141	12
کارمند لیسانس بخش دولتی	79	7
کارمند ساده بخش دولتی	71	6
دانشجو	59	5
محصل	46	4
بیکار	26	2
کارمند فوق لیسانس بخش دولتی	9	1
دکترها	7	1
کارگر ساده	5	0.4
تاجر وبازرگان	1	0.1
مدیرهای رده بالا	1	0.1
مدیران بخش دولتی (لیسانس و فوق لیسانس)	1	0.1
کارگر فنی	1	0.1
بی جواب	2	0.2
جمع	1140	100

منطقه سکونت

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 6 از میان 1140 نفر پاسخگو معادل (45درصد) در مناطق (1و2و3و4و5)،  معادل (22درصد) در مناطق (6و7و8و9و10)، معادل (18درصد) در مناطق (11و12و13و14و15) و معادل (14 درصد) در مناطق (16و17و18و19و20) و معادل 0.5 درصد در منطقه 21و 22سکونت دارند.

جدول شماره 6- توزیع پاسخگویان بر اساس منطقه سکونت

میزان تحصیلات	تعداد	درصد
منطقه 1-2-3-4-5	517	45
منطقه 6-7-8-9-10	252	22
منطقه 11-12-13-14-15	202	18
منطقه 16-17-18-19-20	162	14
منطقه 21-22	3	0.5
سایر	4	0.5
جمع	1140	100

 رنگ مورد علاقه پاسخگویان

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 7 از میان  1140نفر پاسخگو معادل 33 درصد رنگ آبی،معادل ‌17 درصد رنگ سبز، معادل 11درصد رنگ قرمز،‌ معادل 7 درصد رنگ سفید را به عنوان رنگ مورد علاقه خود اظهار کرده اند.

رنگ مورد علاقه 12 درصد از مردان و 20 درصد از زنان آبی است. محاسبات آماری انجام شده (با استفاده از جداول تقاطعی) حاکی از آن است که در خصوص رنگ  مورد علاقه، تفاوتی بین زنا ن و مردان تهرانی وجود ندارد. 

جدول شماره7 – توزیع پاسخگویان بر اساس رنگ مورد علاقه آنها

رنگ مورد علاقه	تعداد	درصد
آبی	371	33
سبز	193	17
قرمز	124	11
سفید	74	7
صورتی	69	6
مشکی	66	6
زرد	57	5
سایر رنگ ها	162	15
جمع	1140	100

رنگی که از نظر پاسخگویان آرامش بخش است

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 8 ،از میان 1140نفر، معادل 49 درصد رنگ آبی، معادل 25 درصد رنگ سبز، معادل 10 درصد رنگ سفید، معادل 3 درصدرنگ زرد و 3 درصد رنگ صورتی را به عنوان رنگ آرامش بخش اظهار کرده اند.

 جدول شماره 8- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگی که آرامش بخش است

رنگ آرامش بخش	تعداد	درصد
آبی	559	49
سبز	281	25
سفید	124	10
زرد	39	3
صورتی	39	3
قرمز	18	2
بنفش	15	1
مشکی	14	1
کرم	13	1
سایر	45	4
جمع	1140	100

رنگی که از نظر پاسخگویان هیجان آوراست

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 9، از میان 1140نفر، معادل 69 درصد رنگ قرمز، معادل 8 درصد رنگ نارنجی، معادل 4 درصد رنگ زرد، معادل 3 درصدرنگ مشکی و 3 درصد رنگ آبی را به عنوان رنگ هیجان آور اظهار کرده اند.

 جدول شماره 9- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگ که هیجان آور

رنگ هیجان آور	تعداد	درصد
قرمز	788	69
نارنجی	92	8
زرد	46	4
مشکی	38	3
آبی	37	3
سبز	30	3
بنفش	19	2
صورتی	15	1
سایر	75	7
جمع	1140	100

رنگی که از نظر پاسخگویان غمگین است
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 10،از میان 1140نفر از پاسخگویان  معادل 64 درصد رنگ مشکی،‌معادل 13 درصد رنگ قهوه ای،‌ معادل 7 درصد رنگ طوسی، معادل 5 زرد و معادل 2 درصد هیچ رنگی را به عنوان رنگ غمگین اظهار کرده اند.

جدول شماره 10- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگ غمگین

رنگ غمگین	تعداد	درصد
مشکی	734	64
قهوه ای	141	13
طوسی	80	7
زرد	56	5
بنفش	16	2
سرمه ای	16	2
سفید	13	1
سبز	10	1
سایر	75	4
جمع	1140	100

رنگی که از نظر پاسخگویان جدی است
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 11،از میان 1140نفر از پاسخگویان  معادل 16 درصد رنگ مشکی، معادل 10 درصد رنگ سفید، معادل 9 درصد قهوه ای،‌ معادل 9 درصد سرمه ای ومعادل 1 درصد رنگ صورتی را به عنوان رنگ جدی اظهار کرده اند.

جدول شماره 11- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگ جدی

رنگ جدی	تعداد	درصد
مشکی	181	16
سفید	113	10
سرمه ای	103	9
قهوه ای	102	9
سبز	101	9
آبی	94	8
قرمز	86	8
طوسی	53	5
زرد	43	4
بنفش	30	3
نارنجی	16	1
صورتی	11	1
نمی دانم	179	16
سایر	18	2
جمع	1140	100

رنگی که از نظر پاسخگویان نشانه معنویت است

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 12،از میان 1140نفر از پاسخگویان  معادل 40 درصد رنگ سبز، معادل 23 درصد رنگ سفید، معادل 13 درصد آبی،‌ معادل 4 درصد زرد ومعادل 2 درصد رنگ مشکی را به عنوان رنگ نشانه معنویت اظهار کرده اند.

جدول شماره 12- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگی که نشانه معنویت است

رنگ نشانه معنویت	تعداد	درصد
سبز	450	40
سفید	266	23
آبی	143	13
زرد	44	4
مشکی	26	2
صورتی	17	2
بنفش	16	1
قرمز	13	1
نمی دانم	101	9
سایر	47	4
جمع	1140	100

رنگی که از نظر پاسخگویان شاد است

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 13،از میان 1140نفر از پاسخگویان  معادل 20 درصد رنگ صورتی، معادل 20 درصد رنگ قرمز، معادل 11 درصد رنگ آّبی،‌ معادل 11 درصد نارنجی ومعادل 11 درصد رنگ سفید را به عنوان رنگ شاد اظهار کرده اند.

جدول شماره 13- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگ  شاد

رنگ شاد	تعداد	درصد
صورتی	228	20
قرمز	225	20
آبی	122	11
نارنجی	122	11
سفید	120	11
سبز	113	10
زرد	112	10
همه رنگ ها	24	2
بنفش	18	2
سایر	56	5
جمع	1140	100

رنگی که از نظر پاسخگویان شیک است

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 14،از میان 1140نفر از پاسخگویان  معادل 16 درصد رنگ مشکی، معادل 13 درصد رنگ آبی، معادل 10درصد رنگ سفید،‌ معادل 8 درصد قهوه ای و معادل 7 درصد رنگ سبز را به عنوان رنگ شیک اظهار کرده اند.

جدول شماره 14- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگ  شیک

رنگ شیک	تعداد	درصد
مشکی	181	16
آبی	143	13
سفید	108	10
قهوه ای	90	8
سبز	81	7
سرمه ای	74	7
صورتی	62	6
بنفش	48	4
قرمز	46	4
طوسی	36	3
همه رنگ ها	34	3
نارنجی	30	3
زرد	23	2
زرشکی	18	2
سایر	115	10
جمع	1140	100

رنگ ملی از نظر پاسخگویان

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 15،از میان 1140نفر از پاسخگویان  معادل 31 درصد رنگ سبز، معادل 26 درصد رنگ سفید، معادل 16 درصد رنگ آبی،‌ معادل 6 درصد قرمز و معادل 5 درصد رنگ مشکی را به عنوان رنگ ملی ایران اظهار کرده اند.

جدول شماره 15- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگ  ملی

رنگ ملی ایران	تعداد	درصد
سبز	349	31
سفید	280	26
آبی	187	16
قرمز	72	6
مشکی	62	5
زرد	24	2
قهوه ای	22	2
صورتی	19	2
سرمه ای	16	1
نارنجی	13	1
نمی دانم	69	6
سایر	27	2
جمع	1140	100

تهران از نظر پاسخگویان چه رنگی است؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 16،از میان 1140نفر از پاسخگویان  معادل 48 درصد رنگ دودی، معادل 26 درصد رنگ مشکی، معادل 8 درصد رنگ آبی،‌ معادل 5 درصد سبز و معادل 3 درصد رنگ قهوه ای را به عنوان رنگی که تهران را می بینند اظهار کرده اند.

جدول شماره 16- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگی که تهران را می‌بینند

رنگ تهران	تعداد	درصد
دودی	545	48
مشکی	297	26
آبی	95	8
سبز	55	5
قهوه ای	32	3
سفید	27	2
همه رنگ ها	17	2
نمی دانم	28	3
سایر	44	4
جمع	1140	100

رنگ آرمانی تهران از نظر پاسخگویان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 18،از میان 1140نفر از پاسخگویان  معادل 53 درصد رنگ آبی، معادل 22 درصد رنگ سبز، معادل 18 درصد رنگ سفید،‌ معادل 1 درصد همه رنگ ها و معادل 1درصد رنگ زرد را به عنوان رنگی که دوست دارند  تهران را بینند اظهار کرده اند. همچنین معادل 53 درصد از زن ها ومعادل 51 درصداز مردهایی که رنگ مورد علاقه آنها آبی است همان رنگ آبی را  برای تهرا ن دوست دارند.

جدول شماره 18- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگی که دوست دارند شهر تهران را ببینند

رنگ که می خواهند	تعداد	درصد
آبی	53	600
سبز	294	22
سفید	200	18
سایر	81	7
جمع	1140	100

  مدیر طرح: فاطمه یزدانی

همکاران :  سرور هاشمی، فریده درفشی

مرکزمطالعات و تحقیقات رسانه ای روزنامه همشهری