غذاهای چرب و شیرین به مغز آسیب میرساند
پژوهشی جدید نشان میدهد برنامه غذایی سرشار از چربیهای اشباع و قند تصفیهشده میتواند سبب بروز تغییرات در مغز افرادی شود که از این نوع برنامه غذایی استفاده میکنند و این تغییر به نوبه خود، سبب افزایش مصرف اینگونه غذاها میشود و به این شکل کاهش وزن برای این دسته از افراد دشوارتر میشود. شاید به همین دلیل است که مبارزه با چاقی در برخی موارد بسیار دشوار است.
این پژوهش بر مطالعه کارکرد هیپوتالاموس متمرکز بود. هیپوتالاموس بخشی از مغز است که به حافظه و یادگیری ارتباط دارد. در این پژوهش به یک دسته از موشهای آزمایشگاهی، غذاهای کم چرب داده و سپس دو مساله متفاوت به آنها آموزش داده شد. یکی از این مسائل به یادگیری مربوط به هیپوتالاموس و تواناییای مربوط بود، ولی مساله دیگر اینگونه نبود. پس از اتمام آموزش، این موشها به دو دسته تقسیم شدند. یک گروه از موشها دسترسی آزاد به غذاهای کم چرب داشتند و دسته دیگر به راحتی میتوانستند از غذاهای پر انرژی (یعنی چرب و پرکالری) استفاده کنند.
غذای پر انرژی سرشار از روغن اشباع (چربی حیوانات مثل چربی موجود در گوشت یا لبنیات و نیز برخی چربیهای گیاهی مثل روغن پنبهدانه و نارگیل) بود. این نوع غذاها به شدت ناسالم است و موجب بروز برخی انواع سرطان و نیز بیماریهای قلب و عروق میشود.
پس از مدتی هر دو گروه موشها را در برابر همان دو مساله قرار دادند. نتیجه این شد که عملکرد موشهایی که از غذاهای پرچربی تغذیه کرده بودند، در آزمونهای مربوط به هیپوتالاموس بسیار ضعیفتر از گروه دیگر بود، اما هر دو گروه عملکرد مشابهی در مساله دوم داشتند.
هیپوتالاموس وظیفه کنترل افکار و خاطرات را به دوش دارد. اگر یافتههای این پژوهش درست باشد، میتوان گفت رژیم غذایی مبتنی بر غذاهای چرب بر هیپوتالاموس تأثیر منفی میگذارد و به این ترتیب، کنترل افکار سوقدهنده فرد به سمت این دسته از غذاها دشوارتر میشود و فرد دارای اضافهوزن، حجم بیشتری از این غذاها را مصرف میکند و در نتیجه وضع هر بار بدتر خواهد شد. در نهایت ممکن است به وضعی بینجامد که فرد دچار چاقی نتواند بر اوضاع تغذیهای خود کنترل داشته باشد.
هنوز مشخص نیست که تأثیرات منفی رژیم غذایی نادرست بر مغز، دائمی است یا موقت. برخی پژوهشها نشان داده است که فعالیت هیپوتالاموس افرادی که در گذشته چاق بودند، کمتر از افراد هم سن و سال آنهاست که تا به حال چاق نبودهاند. البته بیتردید، باقی ماندن در وزن ایدهآل، نیازمند ایجاد تغییر در سبک زندگی و نیز تعهد بلندمدت در قبال اجرای این تغییرات است.
غذاهای چرب اعتیادآور هستند
نتایج بررسیهای پژوهشگران آمریکایی نشان میدهد که در اثر مصرف غذاهای چرب مادهای شیمیایی در معده تولید میشود که سبب اعتیاد فرد به این نوع غذاها میشود.
هرگز فکر کردهاید که چرا به محض خوردن مقدار کمی میوه تمایل خود را نسبت به ادامه خوردن از دست میدهید اما حتی پس از خوردن یک بشقاب بزرگ سیبزمینی سرخکرده و مرغ سوخاری همچنان میخواهید به خوردن ادامه دهید.
تاکنون تصور میشد که نوع ذائقه علت اصلی این مسئله باشد اما اکنون گروهی از دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا در بررسیهای خود نشان دادند که در اثر مصرف سیبزمینی سرخکرده و سایر غذاهای پر چرب مادهای شیمیایی تولید میشود که همانند یک ماده مخدر واقعی عمل کرده و سبب بروز اعتیاد در فرد میشود.
به گفته این محققان، چربیهای این غذاها در معده یک سری ماده مخدر طبیعی به نام «اندوکانابینوئیدها» تولید میکنند. این ماده از نظر ترکیبات شباهت بسیاری به «ماریجوانا» دارد. تولید این مخدر طبیعی سیگنال «تمایل بیشتر به خوردن غذاهای چرب» را روشن میکند.
این دانشمندان به منظور دستیابی به این نتایج، فرایندی را که در زمان خوردن غذاهای چرب رخ میدهد با مطالعه بر روی موشها بررسی کردند. این نتایج نشان داد که به محض خوردن این غذاها چربیها در نوک زبان درک میشوند و از این طریق مستقیماً با مغز ارتباط برقرار کرده و یک سیستم انتقال را برای ارسال یک پیام به معده فعال میکنند. این پیام، دیوارههای معده را برای ترشح مواد مخدر طبیعی بدن (اندوکانابینوئیدها) تحریک میکند. پس از ترشح این مواد، سیگنالهایی فعال میشوند که تمایل مجدد به غذاهای چرب را القا میکنند و به این ترتیب با وجود حس سیری، فرد بدون اینکه بتواند از غذا دست بردارد همچنان به خوردن ادامه میدهد
خوردن غذای چرب شما را افسرده میکند
نتایج یک مطالعه جدید که شرح آن در مجله بینالمللی «چاقی» منتشر شده، نشان داد که خوردن غذاهای چرب خطر ابتلا به افسردگی را تشدید میکند.
متخصصان تغذیه میگویند: هر چند مصرف غذاهای چرب در ابتدا ممکن است به دلیل طعم خاصی که دارد به شما احساس لذت بدهد اما این مواد غذایی معمولا اعتیادآور هستند و در نتیجه پس از مدتی و به ویژه اگر زیاد استفاده شود باعث افت خلق و افسردگی میشوند.
به گزارش روزنامه اکسپرس، مصرف غذاهایی که حاوی مقادیر زیادی چربی اشباع شده هستند مانند همبرگر، پنیر، بستنی و کره باعث بروز التهاب در سرتاسر بدن میشود که مغز هم از این قاعده مستثنی نیست. این التهاب در نهایت باعث ایجاد تغییراتی در مغز میشود که پیامد آن بروز تغییرات خلق منفی است.
درواقع اسیدهای چرب غیرمفید موجود در این دسته از مواد غذایی پروتئینهای موجود در مغز را دستخوش تغییر میکنند و این امر منجر به دگرگونیهای احساسی میشود.
دکتر استفانی فولتون، نویسنده این مطالعه میگوید: مصرف غذاهای چرب و مضر روی ثبات احساسی انسان تاثیر سوء میگذارد و احتمال بروز اضطراب و افسردگی را تشدید میکند.
منابع: جام جم - مهر- ایسنا