در این ماه از یک سو بحران سلاح های شیمیایی سوریه که تا مرز جنگی با ابعاد نامعلوم پیش رفت، به صلح رسید و سفر رییس جمهوری اسلامی ایران به نیویورک برای شرکت در اجلاس سالانه مجمع عمومی ملل متحد، قفل های بسته روابط سی و اندی ساله تهران- واشنگتن را گشود.
در کنار اطلاعات و اخباری که این دو رویداد را پوشش می‌داد، یک نکته بسیار مهم وجود داشت که حوزه تخصصی روابط عمومی بین‌المللی را در بر می‌گرفت.
بر پایه برنامه‌هایی که روابط عمومی آن‌ها را رقم زد، رییسان فعلی و اسبق جمهوری اسلامی ایران به انعکاس نظرات خود در روزنامه‌های واشنگتن پست آمریکا و "گاردین " بریتانیا پرداختند و رییس جمهوری روسیه نیز دیدگاه خود را در روزنامه نیویورک تایمز آمریکا ، انتشار داد.
روابط عمومی که در این زمینه به خدمت آمد، یک ویژگی مشترک و (شاید) یک ویژگی متمایز داشت . هر سه برنامه تکنیک ستون مقابل سرمقاله (OP-ED) که برای درج نظرات افراد خارج از مجموعه کادر تحریریه روزنامه ها است را مورد استفاده قرار دادند با این تفاوت که در مورد مقاله رییس جمهوری روسیه، یک شرکت روابط عمومی آمریکایی به نام KETCHUM سازماندهی کار را بر عهده داشت و در مورد مقالات دکتر حسن روحانی و سید محمد خاتمی ، اطلاعاتی که نشان دهد آیا یک شرکت روابط عمومی جهانی پشت سر موضوع بوده یا تیم روابط عمومی خود آن ها برنامه ریزی لازم را به عمل آورده، در دسترس نیست.
دکتر حسن روحانی در واشنگتن پست ، 19 سپتامبر2013 در مقاله ای با عنوان چرا ایران به دنبال تعامل سازنده است؟، با اشاره به انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری اسلامی ایران و انتخاب خط مشیتدبیر و امید از سوی مردم ایران، از این که دوران دشمنی خونین میان کشورها گذشته است ، یاد می کند و خواستار پایان بخشیدن به خشونت ها در منطقه می شود.
ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه روزنامه نیویورک تایمز 11 سپتامبر 2013 ، را مورد استفاده قرار می دهد تا به بیان نظرات کشورش در قبال بحران سوریهبپردازد. در این مقاله پوتین از جمله به شدت از مواضع آمریکا در قبال بحران فوق، انتقاد می کند.
سید محمد خاتمی نیز در روزنامه گاردین 23 سپتامبر2013، با یاد آوری ایدهگفتگوی تمدن ها که از سوی وی در گذشته مطرح شد و بر مبنای آن، سال 2001 از سوی سازمان ملل متحد، سال گفتگوی تمدن ها نام گرفت، اظهار امیدواری می کند تا برنامه های سیاسی دکتر حسن روحانی بتواند فرصت حل و فصل دیپلماتیک مسایل ایران و غرب، از جمله مساله هسته ای را فراهم آورد.
***
این که مسوولان علی رتبه ایران، پس از انقلاب تا چه حد از ظرفیت تعاملی ستون مقابل سر مقاله روزنامه های معتبر غرب، برای ابراز نظرات خود استفاده کرده باشند، اطلاعاتی وجود ندارد.
قبل از انقلاب نیز شواهد روشنی از موضوع در دسترس نیست، گرچه در آن زمان به کارگیری تکنیک رپرتاژ آگهی از سوی حکومت، برای تبلیغ سیاست ها و اهداف مورد نظر، در نشریات ادواری غرب، رواج گسترده ای داشت.
تکنیک فوق در سال های پس از پیروزی انقلاب، نیز گه گاه از سوی نمایندگی های سیاسی یا سایر نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور به کار گرفته شده است.
***
در این میان ولادیمیر پوتین به سبب سال ها تجربه اش به عنوان افسر ارشد اطلاعاتی شوروی مستقر در غرب، به خوبی با قدرت روزنامه ها و چگونگی استفاده از آن ها، آشنا بود.
روی همین اصل در سوابق روابط عمومی رییس جمهوری شوروی می‌توان موارد مشابه متعددی را مشاهده کرد، از جمله:
- درج مقاله ای در روزنامه نیویورک تایمز، در سال 1999، درباره تروریسم و خشونت در منطقه قفقاز ، با تاکید بر وقایع چچن.
- درج مقاله هایی در روزنامه های زیر از زمان انتخاب دوباره به سمت رییس جمهوری روسیه:
- DETELEGRAAF هلند
- THE HINDUهندوستان
- THE WALL STREET JOURNAL ASIA
- EL UNIVERSAL مکزیک
- REMIN RIBAO چین
در کنار انتشار مقاله در روزنامه های غرب ، پوتین از توجه به روزنامه های داخل روسیه نیز غافل نمانده و هر چند گاه، مقالاتی را برای آن ها می نویسد.
***
جدا از رییسان فعلی و اسبق جمهوری اسلامی ایران و نیز رییس جمهوری روسیه، شواهد موجود نشان می دهد که رییسان جمهوری فعلی و اسبق آمریکا نیز در زمینه درج نظرات خود در روزنامه ها، فعالیت داشته اند.
بر طبق این شواهد باراک اوباما، در سال 2011 ، دو ماه پس از وقوع یک فاجعه تیراندازی و کشتار در آن کشور، سیاست خود در باره کنترل اسلحه را در روزنامه آریزونا دیلی استار به چاپ رساند.
همچنین بیل کلینتون نیز گاهی اوقات مقالاتی را در روزنامه آیریش تایمز چاپ می کرد.
***
سرانجام شرکت روابط عمومی بین المللی KETCHUM که مقاله 11 سپتامبر 2013 ،ولادیمیر پوتین را در روزنامه نیویورک تایمز چاپ کرد، از سال 2006 ، در قالب یکی از پیمانکاران روابط عمومی دولت روسیه، برای چهره سازی آن کشور، تلاش می کند.
شرکت فوق از جمله شرکت های کارتل ارتباطی بزرگ OMNICOM GROUP INC. به شمار می رود و تا کنون بیش از 25 میلیون دلار بابت پیمانکاری روابط عمومی دولت روسیه درآمد داشته است.
شرکت KETCHUM از جمله توانست از طریق لابی گری با هفته نامه TIME آمریکا، کاری کند تاولادیمیر پوتین از سوی آن نشریه، به عنوان مرد سال آمریکا در سال 2007، انتخاب شود.
علاوه بر آن چه که از آن سخن رفت، شرکت فوق موفق شد تا از طریق لابی گری با مقامات وزارت امور خارجه آمریکا و نیز خبرنگارانی که حوزه وضعیت حقوق بشر در روسیه را در همان سال پوشش می دادند، لحن گزارش های ضد روسی آن ها را در حد قابل توجهی نرم تر سازد.
شرکت KETCHUM، در ضمن در حال اختصاص مبالغ زیادی پول به خبرنگاران بین‌المللی برای گزارش مطلوب بازی‌های المپیک زمستانی 2014 روسیه و مسابقات گلف و کشتی، در کنار نشست‌های تکنولوژی و تجاری است که در آن کشور برگزار می‌شود.