همشهری آنلاین - محمد خدادی*: دکتر کاظم معتمدنژاد پدر علم ارتباطات و روزنامه‌نگاری نوین ایران که بعد از سال‌ها فعالیت و تلاش در عرصه تدریس و آموزش دار فانی را وداع گفت، درس‌ها و پیام‌های زیادی را در این عرصه برای جامعه رسانه‌ای کشور بر جای گذاشت.

دکتر معتمدنژاد پنجشنبه شب در حالی در سن 79 سالگی بعد از یک دوره بیماری در تهران درگذشت که شاگردان، همکاران و دانشجویانش و نیز پژوهشگران عرصه خبر و روزنامه‌نگاری را در غمی عمیق فرو بُرد.

استاد معتمدنژاد ظرف چندین دهه از عمر پربار و پربرکت خویش، از طریق تدریس در دانشگاه و همچنین نگارش کتاب‌های علمی و محققانه، درس‌ها و پیام‌های مهمی را به اصحاب خبر و رسانه منتقل کرد.

می‌توان مهم‌ترین درس‌ها و پیام‌های او را در موارد هشت‌گانه زیر خلاصه کرد:

یک - معتمدنژاد عقیده داشت که خبر، نیاز انسان است؛ نیاز طبیعی، وُجدانی، حقوقی، شرعی، ملی و شخصی. این نیاز در جوامعِ جدید و توسعه‌یافته و نزد انسانِ مدرن شهرنشین و مدنی، جدی‌تر و آشکارتر است.

دو - معتمدنژاد باور داشت که خبر موجب حذف یا کمرنگ شدن عقاید کلیشه‌ای یا تفکرات قالبی می‌شود. این‌گونه عقاید و تفکرات موجب رفتار از پیش تعیین‌شده و متعصبانه و نیز پیش‌داوری و قضاوت زود هنگام می‌شود.

سه - به اعتقاد معتمدنژاد، خبر و خبرنگاری ابزار ترویج اخلاق است و بی‌خبری، بی‌اخلاقی است. از منظر او، خبر، راه رسیدن به حقوق فردی و جمعی و مسیر شناختن این نوع حقوق و بکار بستن آن را هموار می‌کند.

چهار- به عقیده پدر روزنامه‌نگاری نوین ایران، خبر از جنس آگاهی و معرفت است و آگاهی و معرفت، از تعارضات درونی هر فرد آدمی (منِ ِدرونی و منِ ِبیرونی یا رسمی) و نیمه پنهانِ شخصیت افراد پرده برمی‌دارد.

پنج - به نظر معتمدنژاد، خبر، خبرنگار و روزنامه‌نگار، در پیِ تغییر و تحوّل مثبت است تا روند نوسازی جامعه، متوقف نشود. از دید او، خبر و روزنامه، ابزار مهم نوگرایی و نوسازی در افکار و ساختارها است.

شش - معتمدنژاد همواره تاکید داشت که انسان محتاجِ دانستن و خبر و روزنامه است. زیرا خبر و روزنامه‌نگاری، تأثیر آزادی‌بخش دارد. مهم‌ترین تأثیر خبر و خبرنگاری و روزنامه‌نگاری از دید او، آزادی و آزادسازی اندیشه و اندیشیدن است. با آزادسازی خبر و آزاد گذاشتنِ خبرنگاران، از فساد سیاسی و فساد اقتصادی (بی عدالتی اجتماعی) جلوگیری می‌شود یا میزان این دو نوع فساد ویرانگر، کاهش می‌یابد.

از نگاه معتمدنژاد، انسان، خواهان عدالت است و خبر و خبرگزاری و روزنامه‌نگاری می‌تواند کمک‌کننده به تحقق آن باشد.

هفت - به باور معتمدنژاد، تنها هدف خبر و خبرنگاری و خبرگزاری‌ها باید خدمت به مردم و انسانیت باشد و خدمت از راه تهیه و کسب خبرِ ِراست و درست و انتشار مسوولانه آن، میّسر است.

هشت - از منظر او، خبرگزاری‌ها و مطبوعات می‌توانند تقویت‌کننده همبستگی ملی، رقابت سازنده، اجماع و تعاون باشند. افزون براین، این رسانه‌ها می‌توانند در مسیر کمک به دولت در انجام وظایفش، گسترش عدالت اجتماعی و آزادی‌های سیاسی، کنترل و مدیریت بحران‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نقش‌آفرینی کنند.

در یک کلام معتمدنژاد زندگی‌اش را فدای معرفی، ایجاد تفکر نوین در عرصه رسانه‌ها در ایران اسلامی کرد و با طرح و تدوین نظام رسانه‌ای تلاش داشت تا اصحاب رسانه ایران را در اوج اقتدار و سربلندی ببیند.

روحش شاد - نامش ماندگار

* مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا)

منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها