از شنبه نهم آذرماه، در یکی از مدرسه‌های تهران توزیع شیر آغاز شد. شیر از مهم‌ترین مواد غذایی است که به رشد و تأمین سلامت بدن کمک می‌کند. قرار شد که از ۱۶ آذر، توزیع شیر در مدرسه‌ها البته نه خیلی منظم انجام شود.
اما به هر حال ما، مخصوصاً در شهرهای بزرگ نیاز داریم که از خود مراقبت کنیم. چه کنیم که در این روزها با این شرایط آب و هوا و آلودگی رویین‌تن شویم.
مریم مراداُف،کارشناس تغذیه و کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزش در این‌باره به هفته‌نامه‌ی دوچرخه می‌گوید: «در آلودگی هوا و برای پیشگیری از ویروس‌های سرماخوردگی، بدن ما نیاز به آنتی‌اکسیدان دارد.»
حالا شاید بپرسی چرا آنتی‌اکسیدان؟ چون در طول روز کلی اکسیدان وارد بدن ما می‌شود. او درباره‌ی اکسیدان‌ها می‌گوید: «ما در شهرهای بزرگ مدام در معرض مواد مضر هستیم. مدام مواد آلاینده و اکسیدان‌ها وارد بدن ما می‌شوند و برای کمک به بدن در دفع آن‌ها، نیاز به آنتی‌اکسیدان‌های قوی داریم. آنتی‌اکسیدان‌ها بازیگران مهمی در بدن انسان هستند.»
او به بتا کاراتن و ویتامین‌آ اشاره می‌کند و می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین آنتی‌اکسیدان‌ها ویتامین‌آ است که می‌تواند هم از منابع گیاهی و هم از منابع حیوانی تأمین شود. میوه‌ها و سبزی‌های زرد و نارنجی منبعی بسیار عالی برای ویتامین‌آ هستند. شیر و ماست هم همین‌طور...»
این کارشناس تغذیه به ماده‌ی سلنیم هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «در بحث آنتی‌اکسیدان‌ها ماده‌ای بنام سلنیم بسیار مهم است. این ماده در آجیل‌ها یافت می‌شود. اما بهتر است آجیل‌ها به شکل بو نداده و بدون نمک خورده شوند.»
او می‌گوید: «ویتامین‌ای هم یکی از مواد مهم است. این ماده در روغن و مغزها وجود دارد.» مراداف می‌گوید: «ویتامین‌ث هم یکی از مهم‌ترین موادی است که در فصل سرما نباید از آن غافل بود.
ویتامین‌ث در میوه‌ها و مرکبات به وفور یافت می‌شود، اما این ویتامین بسیار فرار است و در اثر حرارت از بین می‌رود.»
پس یادمان باشد، میوه‌ها و سبزیجات باید خام خورده شوند تا بدن بتواند از ویتامین‌ث آن‌ها استفاده کند. در فصل سرما معمولاً از شلغم استفاده می‌کنیم. شلغم خود یک منبع خوب ویتامین‌ث است.
مراداف می‌گوید: «شلغم باید با آب کم و یا به شکل بخارپز پخته شود تا ویتامین‌ث آن از بین نرود.» برای تقویت بدن و سیستم ایمنی، استفاده از ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها مهم است، اما مواد دیگری هم هستند که بدن به آن‌ها نیاز دارد.
* * *
امگا۳ و امگا۶
یکی از مواد مهم رویین‌تنی، امگا3 و امگا6 است. مراداف در این‌باره می‌گوید: «برای سلامتی بدن، تأمین اسیدهای چرب و امگا۳ و امگا۶ هم مهم است. این مواد در غذاهای دریایی به وفور یافت
می‌شوند.»
او ادامه می‌دهد: «یک نوجوان باید برای بهبود سیستم ایمنی خود حتماً از موادی مثل روی و غلات سبوس‌دار خیلی استفاده کند. گاهی هم با توصیه‌ی کارشناس تغذیه و پزشک نوجوانان می‌توانند از برخی مکمل‌ها استفاده کنند.»
* * *
مراقب اضافه وزن باش!
خیلی از روزهای پاییز و زمستان در شهرهای بزرگ و آلوده زنگ ورزش تعطیل می‌شود و یا مدرسه‌ها تعطیل می‌شوند و کودکان و نوجوانان به‌خاطر درخانه ماندن و عدم تحرک ممکن است چاق شوند.
این کارشناس فیزیولوژی ورزش می‌گوید: «برای جلوگیری از چاقی بهتر است از مواد کم‌کالری استفاده کنیم.»
او می‌گوید: «استفاده از مایعات برای روزهای آلوده خیلی عالی است و باید حتماً در روز مقدار زیادی مایعات بنوشیم. در فصل زمستان ممکن است تعرق زیاد انجام نشود و شما کم‌تر احساس تشنگی بکنید، اما کم‌تر تشنه‌شدن به این معنی نیست که بدن به آب احتیاج ندارد و ما در طول زمستان باید زیاد آب بخوریم. یکی از دلایل خشکی پوست در فصل سرما کمبود آب بدن است.»
* * *
حفاظت پوست
در فصل زمستان نوشیدن آب فراوان، استفاده از موادی که بتاکاروتن و ویتامین‌های «ای»، «ث» و «آ» دارند می‌تواند به پوست کمک کند.
استحمام به‌موقع و مراقبت بعد از حمام، خشک کردن پوست و مو طوری که سرما نخوریم هم، خیلی در بهداشت پوست مؤثر است.