تازه‌ترین خبرها حکایت از این دارند که قرار است طلسم 13ساله عرضه نخستین بشکه‌های نفتخام ایران در بازار سرمایه داخلی تا پایان سال شکسته شود. به گزارش همشهری، طرح تاسیس بورس نفت یا دست‌کم عرضه نفتخام در یکی از بورس‌های کالا یا انرژی در 13سال اخیر، بارها در دستورکار دولت‌های مختلف قرار گرفته است.
نخستین‌بار زمزمه تشکیل بورس نفت در سال 1379شنیده شد، چندی بعد حتی موضوع انجام این معاملات با ارزهای خارجی، در رسانه‌های جهان به شکلی وسیع بازتاب داشت و در پی آن روسیه و امارات عربی‌متحده، بورس‌های نفت خود را تحت‌تأثیر اقدام ایران تشکیل دادند. اما در عالم واقعیت نه دولت سیدمحمد خاتمی و نه دولت محمود احمدی‌نژاد، هیچ کدام موفق به تشکیل بورس نفت ایران نشدند.
حال که 13سال از انتشار خبر اولیه تشکیل بورس نفت می‌گذرد، شواهد نشان می‌دهد عزم وزیر نفت برای عرضه نفت خام در بورس انرژی جدی است. بیژن زنگنه حتی در 100روز نخست تصدی پست وزارت نفت، امضای خود را پای برگه توافقنامه عرضه نفت و میعانات گازی در بورس انرژی نهاد. از 2 هفته پیش میعانات گازی در بورس انرژی عرضه شده و حالا همه نگاه‌ها به طلای سیاه است. کارشناسان معتقدند انجام معاملات نفت از طریق بورس انرژی ایران و شکستن انحصار فروش نفت، این ماده قیمتی را از حالت سیاسی خارج می‌کند، ضمن اینکه بورس انرژی ایران یک ابزار کارآمد در دست وزارت نفت برای دور زدن تحریم‌ها و دست‌کم اعمال فشار به کشورهای اعمال‌کننده تحریم‌ها در جریان دیپلماسی هسته‌ای است.
نفت چه زمانی به بورس می‌آید
بابک باقری، مدیر نظارت بر بازارهای بورس انرژی که با همشهری گفت‌وگو می‌کرد، درباره زمان عرضه نفت خام در بورس انرژی گفت: نام نفت خام به‌عنوان گام نخست در تابلوی بورس انرژی درج شده است. هر زمان که شرکت ملی نفت ایران تصمیم بگیرد می‌تواند نفت خام را در بورس انرژی عرضه کند. او توضیح داد: عرضه نفت خام در بورس انرژی به دستور مستقیم وزیر نفت انجام می‌شود. به‌طور حتم نفت خام تا پایان امسال در بورس انرژی عرضه می‌شود.
باقری ادامه داد: وزیر نفت پیگیری طرح عرضه نفت خام را به مدیریت امور بین‌الملل شرکت ملی نفت سپرده است. برهمین اساس همکاری مستمری بین بورس انرژی و اداره امور بین‌الملل شرکت ملی نفت برای تدارک مقدمات کار در حال انجام است. این گزارش حاکی است: با وجود این شواهد هنوز نمی‌توان در مورد عرضه قطعی نفت خام در بورس انرژی به‌طور قطع نظر داد چون دریک دهه گذشته بارها از تشکیل بورس نفت در رسانه‌ها صحبت شده بود.
باقری در پاسخ به اینکه آیا این شواهد دلالت بر این دارند که نفت خام قطعا در بورس انرژی عرضه می‌شود؟ گفت: تا آنجا که ما مطلع هستیم وزارت نفت تصمیم دارد پالایشگاه‌های بخش خصوصی را ملزم کند نفت خام مورد نیاز خود را از طریق بورس انرژی بخرند. با این هدفگذاری به‌نظر می‌رسد برنامه عرضه نفت خام در بورس مطابق دستور وزیر نفت پیش برود.
بورس انرژی مبدأ فروش میعانات گازی
مدیر نظارت بر بازارهای بورس انرژی برای صحت مدعای خود به عرضه میعانات گازی توسط شرکت ملی نفت استناد کرد و توضیح داد: در حال حاضر روزانه 3500بشکه میعانات گازی از سوی شرکت ملی نفت در بورس انرژی عرضه می‌شود و سیاست شرکت ملی نفت این است که عرضه میعانات گازی فقط از طریق بورس انرژی انجام شود، بنابراین بورس انرژی مبدأ و تنها مرجع فروش میعانات گازی خواهد بود. از او همچنین درباره پذیرش محصولات دیگر در بورس انرژی می‌پرسیم، باقری توضیح داد: از دیگر محصولاتی که قرار است در بورس انرژی عرضه شود سوخت جت است که نوعی بنزین با‌کیفیت است، این محصول توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در بورس انرژی عرضه می‌شود.