تازه نزدیک امتحان که می‌شود یادمان می‌افتد که می‌توانیم قرص‌ها و نوشیدنی‌هایی مصرف کنیم که خواب را از چشمانمان بگیرد و بین خواب و بیداری جملات کتاب‌ها و جزوه‌ها را حفظ کنیم.
فرمول معجزه‌آسا نداریم
معیار دکتر حمید سپهر، روانشناس و عضو هیأت علمی دانشگاه یزد برای دوران امتحان از قبل خواندن است. او در گفت‌وگو با همشهری گفت: برای پیشگیری از اینکه به نقطه اضطراب شب امتحان برسیم باید از قبل به فکر بود؛ هر چند گروه بزرگی از بچه‌ها در مدارس دولتی درس می‌خوانند که با آنها طی سال خوب کار نمی‌کنند و سیستم آموزشی طبق گفته مسئولان عمدتا حافظه‌محور است. در نتیجه بچه‌ها به جای یادگیری و همکاری به سمت نمره و رقابت کشانده می‌شوند. این دو از مهم‌ترین زمینه‌های اضطراب در دوران امتحان و تحصیل است.
اگر خانواده‌ها می‌خواهند از فشارهایی که در شب امتحان به بچه‌ها وارد می‌شود کم کنند باید آنها را درک کنند. به گفته دکتر سپهر خانواده‌ها باید با بچه‌ها همدلی کنند. خیلی از بچه‌ها درس‌های مهمی مانند تاریخ و جغرافی را غیرمهم می‌دانند و این فقط به‌دلیل نحوه تدریس اشتباه دروس به آنها ست.
این از مسائل مزمن آموزش و پرورش است، بنابراین اگر شما بخواهید با وارد کردن اضطراب به کودکتان وی را از شب امتحان عبور دهید مشکل حل نخواهد شد. اگر رابطه صمیمی و گرم در محیط خانواده برای بچه‌ها وجود داشته باشد بخشی از فشار‌های غیرمنطقی آموزش و پرورش بر بچه‌ها جبران می‌شود. اگر چنین رابطه همدلانه اما با گفت‌وگو و مسئولیت‌پذیری بین کودک و والدین وجود داشته باشد،
در شب امتحان نیز می‌توان برای کاهش اضطراب از آن استفاده کرد. به اعتقاد این متخصص روانشناسی هیچ فرمول معجزه‌آسایی برای شب امتحان وجود ندارد. خانواده‌ها باید از قبل رابطه خوبی با فرزندشان داشته باشند. بخشی از اضطراب کودک مربوط به این است که کسی درکش نمی‌کند که چرا درس را دوست ندارد. چشم و هم چشمی خانواده‌ها اوضاع را بدتر می‌کند درصورتی که شاید کودک شما در درس قوی نباشد ولی هنرمند خوبی باشد. خانواده‌ها باید بدانند نمره خوب به‌معنای آدم بهتر بودن نیست.
فاجعه قرص شب امتحان
چند سالی است میان دانشجویان مد شده که برای بیدار ماندن در شب امتحان از قرص ریتالین استفاده کنند. این قرص اگر چه باعث تمرکز می‌شود ولی مضراتش مانند سایر مواد‌مخدر روانگردان است. آمفتامین (ریتالین) اغلب برای بهبود کارایی، کاهش خواب و ایجاد سرخوشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل متأسفانه این ماده به‌عنوان تقویت‌کننده حافظه و تسهیل‌کننده یادگیری توسط دانشجویان و جوانان در موقع امتحانات و همچنین توسط رانندگان کامیون که خواهان بیداری و توجه طولانی مدت هستند مورد سوء مصرف قرار می‌گیرد.
اما این دارو عوارض بسیار جبران ناپذیری دارد که ازجمله آن مشکلات رفتاری مانند پرخاشگری و بی‌خوابی، حالت تهوع و استفراغ، احساس سرگیجه و سردرد، تغییرات ضربان قلب و فشار خون، بروز حالت‌های روان پریشی (جنون) و علائم شبه اسکیزوفرنیا، بروز افسردگی پس از قطع مصرف، لرزش و پرش عضلات، تکرار حرکات و اعمال بی‌هدف است.
هوشیار با طب سنتی
از ترم بعد، در طول ترم درس می‌خوانم؛ قولی است که بیشتر ما شب امتحان به‌خود می‌دهیم ولی آن وعده ترم بعد مذکور برای خیلی‌هایمان هنوز عملی نشده است؛ بنابراین اگر کارمان به خوردن قرص‌های شب امتحان نکشیده باشد به خوردن قهوه‌های سنگین کفایت می‌کنیم.
کم خوردن وعده‌های غذایی مانع از خواب‌آلود شدن در شب امتحان می‌شود اما در عین حال کم خوردن صبحانه بزرگ‌ترین خطر و تهدید محصلین است. به همین دلیل طب سنتی توصیه می‌کند صبحانه مفصل بخورید، سالاد و میوه را فراموش نکنید و اجابت مزاج را کنترل کنید.شرایط شب امتحان شرایط خاصی است و بسته به اینکه شرایط روحی فرد بالا یا پایین باشد، طب سنتی توصیه‌های تغذیه‌ای برای شب امتحان دارد. دکتر فهیمی پژوهشگر طب سنتی به محصلین توصیه کرد خوب بخوابید، سالم بنوشید و بخورید. وی در توضیح آن گفت: در بخش نوشیدنی‌ها برای اینکه شرایط خوبی برای جسم ایجاد شود نوشیدنی‌های شیرین و ملایم مثل شربت عسل با کمی لیموترش برای افراد گرم و سرد مزاج مفید است. همچنین کسانی که احساس پرحرارتی می‌کنند آب زرشک و آب انار می‌تواند به آنها آرامش دهد. کسانی که احساس سردی در وجودشان می‌کنند و تمایل به نوشیدنی شیرین دارند می‌توانند آب انگور یا آب انبه استفاده کنند.
مغزها بهترین کمک را در شب امتحان به محصلین می‌کنند. دکتر مهدی فهیمی پژوهشگر طب سنتی توصیه کرد که در شب امتحان 7حبه مغز از گردو، بادام، بادام زمینی، فندق و پسته مصرف کنید. او گفت: مغزها، هم ارزش تغذیه‌ای بالایی دارند و هم در کاهش اثرات استرس محصلین مؤثر‌ند. با اضطراب ترشحات دستگاه گوارش به سمت قلیایی شدن و ترشح صفرا و سوزش معده می‌رود. مصرف بادام علاوه بر اینکه ترشح صفرا را خنثی می‌کند، ارزش غذایی بالایی نیز دارد.
در طب سنتی آنچه به مغز در فراگیری کمک می‌کند قندهای طبیعی مانند توت خشک، مویز و کشمش است. دکتر فهیمی گفت: این قندها به سرعت می‌تواند در اختیار مغز قرار بگیرد. درصورتی که این مواد به بدن برسد مانع از خستگی بدن خواهد شد در نتیجه اضطراب حین امتحان کاهش خواهد یافت.