هر قدر که افراد از عوارض جانبی خطرناک آنتی‌بیوتیک‌ها مطلع می‌شوند، میزان تقاضا برای جایگزین‌های طبیعی این داروها افزایش پیدا می‌کند. مواد طبیعی، خطر این عوارض را کمتر می‌کنند و حتی اثرات جانبی مفیدی دارند که این مسئله با افزایش باکتری‌های مفید و تقویت سیستم ایمنی بدن فراهم می‌شود.
آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی شامل مواد غذایی و گیاهان دارویی است که ویژگی‌های آنتی‌بیوتیکی (ضد میکروبی) دارند. خیلی از این‌ها برای درمان عفونت‌های باکتریایی، ویروسی و قارچی مفیدند. بیشتر آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی هم به شکل خوراکی و هم به طور موضعی استفاده می‌شوند.
سیر
سیر که یک آنتی‌بیوتیک طبیعی، ضدقارچ و ضدویروس قوی است، ماده غذایی است که حتماً باید به برنامه غذایی روزانه‌تان اضافه کنید. سیر حاوی دو ماده پتاسیم و ژرمنیوم و ترکیبات سولفوری به ویژه آلیسین می‌باشد که نقش این ماده غذایی را در بهبود سلامتی برجسته ساخته است.
این‌ها مواد شیمیایی گیاهی اصلی موجود در سیر هستند که سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و به عنوان یک آنتی‌بیوتیک طبیعی عمل می‌کنند. همچنین سیر سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و با باکتری‌های بیماری‌زا (استرپتوکوک و استافیلوکوک) و عفونت‌های پوستی مبارزه می‌کند.
محققان آمریکایی در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که سیر حاوی آنتی‌بیوتیک طبیعی است که تأثیر آن 2 برابر بیشتر از تأثیر آنتی‌بیوتیک‌های ویژه درمان مسمومیت غذایی است. مصرف سیر در پیشگیری از ابتلا به اوستئوآرتریت یا التهاب استخوانی و مفصلی نیز نقش دارد. علاوه بر این سیر دارای خاصیت ضد قارچ و ضد انگل بوده و حتی نقش کاهش‌دهنده فشارخون و ضد سرطانی آن نیز گزارش شده است.
تحقیقات جدیدی که در دانشگاه واشنگتن صورت گرفته و در نشریه شیمی‌درمانی و درمان میکروبی منتشر شده است نشان می‌دهد ترکیبات موجود در سیر در مقابل باکتری‌های عامل اختلالات روده‌ای بسیار موثرتر از آنتی‌بیوتیک‌های متداول عمل می‌کند.
پژوهش‌ها همچنین نشان داده‌اند که ترکیبات سیر می‌تواند 60 گونه قارچ و بیش از 20 نوع باکتری را از بین ببرد که برخی همانند پنوموکوک باعث ابتلا به بیماری ذات‌الریه می‌شوند. پس زمانش رسیده است که چند تکه سیر در سوپ، سالاد و غذای مورد علاقه‌تان بیندازید و از فواید بسیار آن بهره‌مند شوید.
سرکه سیب
سرکه سیب علاوه بر اینکه برای مبارزه با فشارخون بالا و پوکی استخوان مفید است، دارای خاصیت ضد میکروبی موثر بر عفونت‌های مجرای شنوایی نیز می‌باشد. براساس نتایج پژوهشی که در سال 1998 در آفریقای جنوبی انجام گرفت، اسید استیک موجود در سرکه سیب یک ماده ضد باکتری قوی است که به ویژه روی باکتری استافیلوکوکوس (عامل گوش‌درد) موثر عمل می‌کند.
زغال‌اخته
برای درمان عفونت‌های دستگاه ادراری قرن‌ها است که از این گیاه استفاده می‌شود. آب زغال‌اخته چسبندگی باکتری‌ها را به مخاط دستگاه ادراری به ویژه در زنانی که از بیماری‌های عفونی مزمن رنج می‌برند کاهش می‌دهد. یک پژوهش کانادایی که در سال 2002 روی 150 زن انجام گرفت نشان می‌دهد که با استفاده از این گیاه پس از گذشت یک سال بیماری‌های عفونی به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. برای بهره‌مندی از خواص این گیاه باید 500 میلی‌گرم آب زغال‌اخته غلیظ نوشیده شود.
عسل
عسل باعث بهبود زخم‌های پوستی و عفونت‌های بدن می‌شود. مطالعات نشان داده است عسل خیلی بهتر از آنتی‌بیوتیک‌ها، باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک را از بین می‌برد؛ مثلاً عسل در درمان عفونت‌های موضعی مثل نیش زنبور مۆثرتر از آنتی‌بیوتیک است.
یافته‌های مرکز پزشکی امارات متحده عربی در سال 2004 نشان داد که فعالیت میکروبی عوامل بیماری‌زایی نظیر ای‌کولای (عامل مسمومیت غذایی و اسهال)، باکتری گرم منفی سودوموناس آئروژینوزا (عامل عفونت مجاری ادرار، سیستم تنفسی، التهاب، آماس پوست، عفونت بافت‌های نرم، استخوان، مفاصل، معده و روده) و هموفیلوس آنفلوآنزا (عامل عفونت خونی، سینه‌پهلو، عفونت گوش، سینوزیت و مننژیت) در حین مصرف عسل به شدت کاهش پیدا می‌کند.
عسل سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی، آنزیم‌ها و آمینواسیدها است، و نشاط و انرژی شما را دو چندان خواهد کرد. همچنین کبد را از ترکیبات سمی حفظ می‌کند و برای مردان مبتلا به بیماری پروستات بسیار مفید است.
چند مورد از ناراحتی‌های شایع که عسل در درمان آن‌ها نقش زیادی دارد:
پیشگیری از سرماخوردگی: حل کردن یک قاشق مرباخوری عسل در نصف استکان آب‌لیمو و آب گرم، در آغاز پیدایش علائم سرماخوردگی، سبب بهبود سریع شما می‌گردد.
درمان زخم‌ها: می‌توان از گاز استریل آغشته به عسل برای درمان سوختگی‌ها و زخم‌ها استفاده کرد. همچنین برای تسکین درد ناشی از نیش حشرات و جلوگیری از بروز عفونت مفید است.
تسکین‌دهنده درد گلو: می‌توانید با مصرف یک قاشق چای‌خوری عسل حل شده در آب ولرم و کمی آب‌لیمو، گلودرد خود را بهبود ببخشید.
علاجی برای آلرژی‌ها: مصرف روزانه یک قاشق چای‌خوری عسل تازه و طبیعی، برای حساسیت‌ها بسیار مفید است.
درمان یبوست: بعد از اینکه صبح از خواب بیدار شدید، 12 روز آب ولرم را همراه با یک قاشق غذاخوری عسل، قبل از صبحانه با شکم خالی میل کنید.
موم کندو و عسل زنبور عسل، سلامتی را به ارمغان می‌آورند.
شلغم
شلغم یکی دیگر از مواد غذایی دارای خاصیت ضد میکروبی است که از دیرباز در درمان سرماخوردگی کاربرد داشته است. شلغم به سبب دارا بودن ده درصد مواد قندی و سرشار بودن از املاح مفیدی مانند کلسیم و منیزیم جزو مواد غذایی بسیار باارزش به حساب می‌آید.
شلغم یکی از پاک‌کننده‌ها و سازنده‌های خون بوده و چنان‌که گفته شد، املاح کلسیم و منیزیم موجود در آن موجب جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان می‌شود. پتاسیم موجود در شلغم، چربی را خنثی می‌کند. از طرف دیگر فسفر موجود در شلغم، موجب تقویت سلول‌های عصبی می‌شود. شلغم برای بیماران مبتلا به بیماری قند مفید است و از خام آن می‌توان به عنوان انسولین گیاهی ضعیف استفاده کرد.
عصاره شلغم، حل و دفع سنگ‌های کلیوی را به علت خاصیت حل کنندگی که بر روی اسید اوریک دارد، تسهیل می‌کند.
خوردن آب شلغم در درمان جوش‌های صورت و بسیاری از بیماری‌های پوستی موثر است. شلغم را می‌توان به شکل پخته یا خام در انواع سوپ‌ها و سالادها مصرف کرد یا اینکه آن را پخته و به‌طور جداگانه مصرف کرد، روش دیگری هم وجود دارد که در واقع با آن عصاره شلغم به دست می‌آید که در درمان سرفه، گلودرد و سرماخوردگی مۆثر است.
برای گرفتن عصاره شلغم می‌توان قسمت بالایی آن را برش داده و داخل آن را خالی کنید. سپس به داخل شلغم مقداری عسل یا شکر بمالید و بگذارید برای 12 ساعت در یخچال بماند. با این روش داخل شلغم از مایعی پر می‌شود که سرماخوردگی را درمان می‌کند و باید چند بار در طول روز مصرف شود.
از برگ شلغم نیز می‌توان خواه به صورت پخته یا خام در سوپ یا سالاد و یا خوراک‌های دیگر استفاده کرد. برگ شلغم نه تنها مقدار زیادی کلسیم دارد بلکه علاوه بر آن، این گیاه حاوی مقادیر زیادی آهن و مس نیز هست که سبب خون‌سازی و به ویژه هموگلوبین‌سازی می‌شود.
به هر اندازه رنگ برگ شلغم تیره‌تر باشد، ید بیشتری در آن وجود دارد. همچنین وجود ویتامین‌های C, B, A در برگ و ریشه آن، به خوبی نشانگر نقش مۆثر و مهم آن در حفظ تعادل عصبی بوده و به خصوص در تعادل تغذیه‌ای مۆثر است.
عصاره هسته انگور
عصاره هسته انگور می‌تواند به عنوان ماده ضدعفونی‌کننده برای درمان انواع عفونت‌های پوستی به کار رود.
داروهای آنتی‌بیوتیک در مقابل آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی
مطالعه‌ای نشان داد آنتی‌بیوتیک‌ها تأثیر نامطلوبی بر فلور طبیعی میکروبی روده دارند. این فلور طبیعی مانع رشد باکتری‌های مضر می‌شود. ولی آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی سلامتی روده‌ها و تکامل فلور طبیعی روده را افزایش می‌دهند.
در پایان لازم به ذکر است که با وجود سودمندی‌های ذکرشده برای آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی و با توجه به نقش ارزشمند آن‌ها در پیشگیری از عفونت‌ها و درمان برخی دیگر از عفونت‌ها، لازم است افراد هنگام بیماری دستورات پزشک را به خوبی مراعات کنند و از آنتی‌بیوتیک‌های دارویی تجویزشده به دقت استفاده نمایند و آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی را نیز به عنوان مواد کمکی مورد استفاده قرار دهند.
منبع: دنیای تغذیه