به گزارش ایرنا دکتر عزیزالله کمال‌زاده، متخصص تغذیه و فیزیولوژی که به مناسبت ۱۱ خردارد روز جهانی شیر سخن می‌گفت، با اشاره به کمبود مصرف لبنیات در ایران گفت: «امروز متوسط قد کودکان ما در ۱۵ سال گذشته چهار سانتی‌متر نسبت به مدت مشابه قبل آن کوتاه‌تر شد و این در حالی است که در تایلند که به نوعی کشوری توسعه‌نیافته محسوب می‌شود، در طول ۱۲ سال قد کودکان آنها ۶ سانتی‌متر و در ژاپن در طول ۲۰ سال ۱۰ تا ۱۲ سانتی‌متر بلندتر شده است.»
دکتر کمال‌زاده علت بلندشدن قد کودکان در این کشورها را بهبود الگوی غذایی و افزایش مصرف لبنیات از جمله طریق برنامه‌هایی مانند توزیع شیر در مدارس که تا ۲۴۰ نوبت در سال می‌رسد، دانست.
الگوهای منفی غذایی ایرانیان
دکتر کمال‌زاده به چند برابر بودن مصرف نان، برنج، قند، شکر و روغن و نوشابه‌های گازدار در ایران نسبت به کشورهای پیشرفته و در مقابل مصرف کم سبزی و میوه و لبنیات در ایران نسبت به این کشورها اشاره کرد و از جمله گفت: «مصرف شیر و لبنیات در کشورهای اروپایی به ازای هر نفر۳۵۰ کیلوگرم معادل روزی یک کیلوگرم است، اما هر فرد ایرانی در روز ۱۹۰ گرم و در سال حدود ۷۰ کیلوگرم شیر و لبنیات مصرف می‌کند.»
به گفته دکتر کمال‌زاده لگوی تغذیه‌ای در ایران به سمت استفاده از فست فودها، تنقلات، چیبس و پفک رفته است و همچنین مواد شیرین و چرب نیز بسیار مصرف می‌شود.
عوارض تغذیه نامناسب
دکتر کمال‌زاده درباره عوارض این تغذیه نامناسب گفت: «در کشور ما 40 تا 45 درصد افراد بالای 40 سال چاق هستند و از سوی دیگر بیماری‌هایی با منشا غیرعفونی مانند دیابت، بالا بودن چربی خون، چاقی، کبد چرب، پرفشاری خون، سرطان‌‌هایی مانند سرطان دستگاه گوارش و سرطان پستان و پوکی استخوان در حال افزایش است.
به گفته دکتر کمال‌زاده از جمله عوارض شیوع الگوهای نامناسب غذایی شیوع پوکی استخوان در ایران به خصوص در زنان است.
او در این باره گفت: « هر ایرانی و بویژه هر زن ایرانی ۲۰ سال زودتر دچار پوکی استخوان می شود که علت آن نیز مصرف این گونه غذاهاست و همین موضوع باعث شده که زنان ما از سن ۳۵ تا ۵۵ و مردان ما از سن بالای ۴۵ دچار قد خمیده باشند که علت آن نیز این است که در استخوان ها مواد لازم که بتواند بدن را حفظ کند، وجود ندارد. البته مصرف دخانیات نیز به پایین آمدن سن ابتلا به پوکی استخوان کمک می‌کند.»
ضرورت یارانه شیر
دکتر کمال زاده با تاکید بر نیاز به فرهنگ سازی برای مصرف شیر گفت: « اگر مردم اطلاعات را از زبان فردی واحد بشنوند و بدانند که جنبه تبلیغاتی ندارد، می‌پذیرند و از سوی دیگر دولت ها باید از شیر و لبنات حمایت کنند و به شیوه‌ای به این محصولات یارانه اختصاص دهند.»
به گفته کمال‌زاده تا سه سال گذشته که یارانه به شیر داده می شد مصرف سرانه شیر در ایران ۱۰۰کیلوگرم در سال بود، اما با حذف یارانه و گران شدن محصولات لبنی و عدم حمایت ها اکنون این میزان مصرف به ۷۰ کیلوگرم رسیده است.
دکتر کمال‌زاده با اشاره به اینکه مصرف کل مواد خوراکی بر اساس آماری که ارائه می دهند در کشور ما ۱۸درصد کاهش یافته است، گفت: «در بین این مواد خوراکی مصرف شیر و لبنیات ۴۲ درصد کاهش یافته و از سوی دیگر مصرف گوشت، تخم مرغ و ماهی نیز کاهش یافته است که نباید این اتفاق بیفتد. البته مصرف برخی مواد مانند نان، قند و شکر نیز کاهش یافته که جای امیدواری است»
[کاهش ۱۸ درصدی مصرف خوراکی‌ها]
کمال زاده درباه تاتیر حذف یارانه بر مصرف لبنیات گفت: «این آمارها نشان می‌دهد که مردم شیر و لبنیات را به عنوان نخستین ماده غذایی حذف کرده‌اند، مصرف شیر و لبنیات در ابتدا بعد از حذف یارانه شیر کاهش یافت و در ادامه نیز به دلیل گرانی علوفه، قیمت شیر بالا رفت و خانواده ها شیر را از سفره خود حذف کردند.»
یارانه شیر برای گروه‌های هدف
دکتر کمال‌زاده بهترین شیوه پرداخت یارانه شیر را مشخص کردن گروه‌های هدف دانست و گفت: «یکی از راهکارهایی که دولت بوسیله آن می‌تواند به فرهنگ مصرف شیر و لبنیات کمک کند، این است که به جای دادن یارانه به کارخانجات و دامداران، آن را به طور هدفمند در اختیار گروه های هدف قرار دهد.»
به گفته دکتر کمال‌زاده که مسئول اسبق کمیته شیر مدارس کشور بوده است یکی از مهمترین گروه های هدف کودکان هستند، زیرا حداکثر جذب کلسیم را دارند و ذخیره‌های استخوانی تا سن ۲۵ و ۳۰ سال تشکیل می‌شوند و به همین دلیل برنامه شیر مدارس اهمیت دارد.
کمال زاده با اشاره به اینکه گروه‌های هدف باید گسترش پیدا کنند، گفت: «قرار بود ۷۰ نوبت شیر در مدارس به دانش آموزان بدهیم، اما اکنون توزیع شیر به ۲۰ نوبت رسیده که این میزان هیچ اثربخشی ندارد که اگر این حجم مصرف شیر در مدارس را افزایش دهیم، خود به خود یارانه‌ها به دانش آموزان می‌رسد.»
مشاور تغذیه برنامه جهانی غذا سازمان ملل از مسئولان درخواست کرد از شیر مدارس حمایت بیشتری کنند تا مصرف سرانه این ماده غذایی بالا رود.